Nieregularne cykle menstruacyjne – co może wpływać na chwiejne występowanie miesiączki?

Konsultacja z e-receptą Lek. rodzinny Specjalista

Zastanawiasz się nad tym, co może powodować nieregularne cykle miesiączkowe?

Myślisz, że to ciąża, przemęczenie, stres, a może zaburzenia hormonalne?

Kiedy właściwie można mówić o zaburzeniach regularności cyklów menstruacyjnych?

Powinnaś wiedzieć, że Twój okres powinien pojawiać się regularnie co minimalnie 21 lub maksymalnie 35 dni.

Pierwszy dzień miesiączki rozpoczyna pierwszy dzień cyklu.

Kończy go ostatni dzień przed następnym pierwszym dniem miesiączki.

Jeśli kolejny okres dostajesz po np. paru dniach lub miesiącach, może to oznaczać, że w Twoim organizmie dzieje się coś niepożądanego.

Niestety nieregularne miesiączki mogą być powiązane z wieloma czynnikami (m.in. zmiana diety, klimatu, przybranie na wadze, stres).

Dlatego tak ważne jest, aby dokładnie obserwować swój organizm.

Również dlatego, że nieregularne miesiączki mogą świadczyć o występowaniu poważniejszych chorób, np. tarczycy czy jajników.

W przypadku nieregularnych okresów zdecydowanie powinnaś skonsultować się z lekarzem, nie tylko wtedy, kiedy starasz się o zajście w ciążę.

Problemy hormonalne czy choroby tarczycy, które mogą powodować nieregularne cykle miesiączkowe, mogą także… odciskać piętno na Twoim ogólnym zdrowiu i samopoczuciu.

Przeczytaj ten tekst i dowiedz się – co może powodować problem z regularnością miesiączkowania u Ciebie?

Nieregularny okres, czyli jaki jest margines „błędu”?

Nieregularny okres to zaburzenie, podczas którego miesiączka spóźnia się lub występuje za wcześnie.

To znaczy?

Menstruacja, którą określa się jako regularną, to taka, która pojawia się konsekwentnie co stałą ilość dni.

Z reguły za normę uważa się 28-dniowy cykl miesiączkowy.

Nie jest to jednak stała reguła.

Co ile dni zatem może występować nieregularna miesiączka?

Coraz częściej zdarza się, że kobiety mają przedłużone lub lekko skrócone cykle.

Dlatego uznaje się, że maksymalna rozpiętość czasowa w cyklu miesiączkowym może wynosić 35 dni, a minimalna – 21 dni.

Dłuższe bądź krótsze cykle od wskazanych wyżej ocenia się jako nieregularne.

Można stwierdzić, że w granicach normy jest spóźnienie lub przyspieszenie okresu około 3-4 dni.

A co może wpływać na to, że Twój cykl miesiączkowy się rozregulował?

Nieregularne miesiączki mogą występować z naprawdę różnych powodów i pamiętaj, że nie chodzi wyłącznie o długość krwawienia menstruacyjnego, ale także o jego obfitość.

Od całkiem błahych powodów, takich jak zmiana diety czy klimatu po urlopie, po poważne, które powodują np. zmiany hormonalne czy choroby tarczycy.

U kobiet z rozchwianym cyklem menstruacyjnym trudno jest określić konkrety dzień cyklu, a co za tym idzie ustalić dni płodne i niepłodne.

Dni płodne to czas w trakcie cyklu miesiączkowego, w którym kobieta ma największą szansę na zajście w ciążę.

Dni płodne (czyli także owulacja) występują około 14 dni przed spodziewaną następną miesiączką, mniej więcej w połowie cyklu.

Wylicza się je na podstawie rocznej obserwacji.

Jeśli zatem masz nieregularne okresy, a co za tym idzie – problem z wyliczeniem dni płodnych, to może być to duża przeszkoda, zwłaszcza jeśli starasz się o dziecko lub korzystasz z naturalnych metod antykoncepcji.

Dlaczego?

Ponieważ trudność z wyliczeniem dni płodnych wpływa nie tylko na fakt, że trudniej o zajście w ciążę i trafienie akurat w owulację, ale… może oznaczać także to, że problem jest dużo bardziej poważny, ponieważ spowodowany jakimś niepożądanym stanem w Twoim organizmie.

Jedno jest pewne – warto obserwować swój cykl miesiączkowy.

Właściwie nie wymaga to od Ciebie dużego zaangażowania, za to skrupulatność w prowadzeniu, np. kalendarzyka miesiączkowego w aplikacji na telefonie pozwoli Ci szybciej wykryć jakieś zmiany.

W takich aplikacjach możesz nie tylko zaznaczać dni, w których masz okres, ale także inne symptomy, jakie odczuwasz podczas miesiączki, np. nudności, nasilenie i przebieg bóli menstruacyjnych lub to, jak obfite w danych dniach jest krwawienie.

Takie dane znacznie ułatwią lekarzowi zdiagnozowanie przyczyny wpływającej na rozregulowanie pracy Twojego układu rozrodczego.

Co może wpływać na nieregularne cykle menstruacyjne?

Niestety jest naprawdę wiele czynników, które mogą zaburzać cykl miesiączkowy: od złej diety po silny i długotrwały stres.

Nieregularne miesiączki mogą być także przyczyną:

• przejścia na inny sposób żywienia;
• stresu i przemęczenia;
• niewyspania;
• zmiany klimatu iczęstych podróży;
• przebytej infekcji intymnej;
• nagłej utraty wagi;
• infekcji organizmu, np. grypy;
• nagłego przyrostu wagi;
• przyjmowania niektórych leków (np.antydepresantów czy leków na nadciśnienie tętnicze);
• dojrzewania płciowego;
• okresu menopauzalnego;
• problemów hormonalnych;
• ciąży;
• karmienia piersią po porodzie.

Ale to nie wszystko.

Cykle miesiączkowe, które krótko mówiąc występują „jak chcą”, mogą być spowodowane także wieloma chorobami damskiego układu rozrodczego oraz zaburzeniami hormonalnymi, do których należą:

• zespół policystycznych jajników (PCOS);
• endometrioza;
• nadczynność lub niedoczynność tarczycy;
• cukrzyca;
• bulimia i anoreksja;
• depresja;
• anemia;
• problemy z trzustką;
• schorzenia związane z wątrobą;
• zaburzenia w pracy przysadki mózgowej, np. gruczolak przysadki;
• nowotwór;
• zaburzenia pracy układu odpornościowego;
• inne zaburzenia hormonalne;
• zespół Ashermana.

Zaburzenia hormonalne, które wpływają na rozregulowane występowanie miesiączek

Hormony i praca układu hormonalnego to zazwyczaj najczęstsza przyczyna problemów związanych z regularnością okresów.

Wśród nich dosyć często lekarze diagnozują:

• hiperprolaktynemię, czyli wytwarzanie zbyt dużej ilości prolaktyny przez przysadkę mózgową, która blokuje owulację i jednocześnie – regularne cykle miesiączkowe. Może być spowodowana np. gruczolakiem przysadki, który zazwyczaj nie jest groźny, ale już nawet mała zmiana (wielkości główki szpilki) może wprowadzić niezły chaos w Twoim organizmie;
• zespół policystycznych jajników (PCOS), czyli choroba, która wpływa na zmiany hormonalne i występowanie szeregu objawów, tj. trądzik, hirsutyzm (nadmierne owłosienie), otyłość czy insulinooporność;
• choroby tarczycy, które za równo w niedoczynności jak i nadczynności potrafią zaburzyć cykle menstruacyjne;
• nieprawidłowa praca osi podwzgórze-przysadka-jajnik, powodowana często złym stylem życia (brak ruchu, zła dieta, duży stres), ale także problemami o charakterze nowotworowym, tj. gruczolak przysadki (powodujący także hiperprolaktynemię);
• używanie hormonalnej antykoncepcji, po której odstawieniu przez jakiś czas (w zależności od stosowanej metody) może wystąpić zaburzenie występowania miesiączek;
• zbyt wczesne wygasanie czynności jajników, czyli sytuacja w której kobiety przed 40 rokiem życia zaczynają mieć objawy mogące wskazywać na przedwczesne występowanie menopauzy.

Jak leczy się nieregularne cykle miesiączkowe?

Po pierwsze – diagnoza.

Jeśli zauważysz jakieś nieprawidłowości związane z pracą Twojego organizmu, z miesiączkami czy niewystępującymi wcześniej, np. bólami – zgłoś się do lekarza ginekologa.

Od Twojej reakcji zależy powodzenie nie tylko Twojego zdrowia, ale także możliwości przyszłego zajścia w ciążę.

Jest to bardzo istotne, gdyż zbyt rzadkie lub zbyt częste miesiączki mogą mieć związek z niepłodnością.

Niestety wiele kobiet dowiaduje się o jakichś problemach dopiero wtedy, kiedy starają się o dziecko.

Wynika to często z lekceważenia regularnych badań, do jakich można zaliczyć: cytologię, USG piersi, USG dopochwowe narządu rodnego, badania hormonów żeńskich czy po prostu ogólną morfologię krwi.

Tak – nieregularny okres po prostu należy leczyć.

Jak?

W leczeniu nieregularnych miesiączek stosuje się środki adekwatne do przyczyny pojawienia się nieregularnych cykli.

To znaczy?

Może np. okazać się, że masz problemy z tarczycą, wtedy będzie konieczna wizyta u lekarza ze specjalizacją ginekologiczną i endokrynologiczną lub po prostu u endokrynologa.

Lekarz Cię zbada i zaleci kontrolę poziomu hormonów, jeśli się okaże, że ich poziom odbiega od normy, może zastosować leczenie.

Lekarz może zdecydować się na wykorzystanie terapii hormonalnej lub zalecić np. unormowanie wagi i zmianę stylu życia (co często dzieje się w przypadku kobiet z zespołem PCOS).

Hormony są w pewien sposób zależne od tkanki tłuszczowej w Twoim organizmie – jeśli jest jej zbyt dużo… mogą mieć mocno utrudnioną pracę.

Niektóre kobiety wywołują także okres domowymi sposobami, takimi jak gorące kąpiele, większa aktywność fizyczna czy zażywanie aspiryny rozrzedzającej krew.

Pamiętaj jednak, że są to dobre metody na sporadyczne przypadki, które są spowodowane np. zmianą klimatu.

Nie jest to sposób na leczenie nieregularnych cykli miesiączkowych, które występują u Ciebie co najmniej 2-3 miesiące z rzędu.

Jakie leczenie może zastosować lekarz w przypadku nieregularnych miesiączek?

Czasem stosuje się wprowadzenie antykoncepcji hormonalnej, która także może wyregulować cykle.

Jeśli Twoje miesiączki są nieregularne, ale bardzo obfite, to ginekolodzy zazwyczaj przepisują dwuskładnikową antykoncepcję hormonalną na bazie estrogenu i progesteronu, tj. tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe, implant antykoncepcyjny czy wkładkę domaciczna.

Nie zawsze jednak można stosować antykoncepcję dwuskładnikową i wtedy zaleca się preparaty jednoskładnikowe na bazie progesteronu.

Taka sytuacja może mieć miejsce wtedy, kiedy np. jesteś obciążona zakrzepicą żył czy nadciśnieniem tętniczym, a także wtedy, kiedy regularnie i nałogowo… palisz papierosy.

Kobiety cierpiące z powodu endometriozy mogą zostać skierowane na zabieg wyłuszczenia przerośniętego endometrium i podawanie w tym czasie także terapii hormonalnej.

Obfite miesiączki mogą być spowodowane przerostem endometrium, to jest tkanki, która jest naturalnie usuwana w czasie krwawienia miesiączkowego.

Wtedy kobieta może być skierowana na zabieg usunięcia (wyłyżeczkowania) nadmiernej ilości tkanki endometrium i/lub stosowanie terapii hormonalnej.

Przyjmowanie zewnętrznych preparatów normujących układ hormonalny pozwala na prawidłową pracę, np. jajników.

Jeśli starasz się o zajście w ciążę, faktycznie czasem zdarza się (co dla niektórych może być dosyć dziwne) zalecanie najpierw terapii hormonalnej, aby uregulować pracę hormonów.

Tak dzieje się dosyć często w przypadku zespołu policystycznych jajników (PCOS).

Hormony wpływają na zmniejszenie lub całkowite zniknięcie torbieli w jajnikach, przez co po odstawieniu, np. tabletek antykoncepcyjnych, zanim pojawią się one na nowo na jajnikach – kobiecie jest dużo łatwiej zajść w ciążę.

Kobiety z zespołem PCOS leczy się także metforminą czy reswerartolem, które wpływają na regulację poziomu glukozy i insuliny we krwi.

Dlaczego?

Niestety insulinooporność to częste schorzenie, które występuje w pakiecie razem z zespołem PCOS.

Ustabilizowanie insulinooporności często wpływa także na znaczną poprawę regularności cyklów.

Podstawą leczenia insulinooporności jest dieta i utrzymanie prawidłowej wagi ciała.

Co zrobić, jeśli spóźnia Ci się okres?

W pierwszej kolejności sprawdź czy nie jesteś w ciąży.

Jeśli zdarzyła Ci się jakaś niepożądana sytuacja w łóżku (np. pęknięcie lub zsunięcie się prezerwatywy), to zdecydowanie powinnaś sprawdzić to wykonując test ciążowy, a jeśli potrzebujesz – skorzystać z antykoncepcji awaryjnej.

Po drugie wszystko zależy także od tego, ile spóźnia Ci się okres.

W granicach normy jest to około 3-4 dni.

Jeśli nie masz okresu powyżej 8 dni, a nie jesteś w ciąży – dokładnie obserwuj swój organizm.

Symptomy takie jak: rozdrażnienie, bóle podbrzusza czy pleców (w odcinku dolnym – lędźwiowym), upławy z pochwy – mogą świadczyć o występowaniu, np. infekcji intymnej, która może blokować menstruację. 

Menstruacja, która przy nietypowych objawach nie pojawi się do 2 miesięcy powinna zmotywować Cię do wizyty u specjalisty.

Zajście w ciążę a nieregularny okres

Jak zajść w ciążę przy nieregularnym okresie?

Czasem jest to naprawdę nie lada wyzwanie, ale najważniejsze jest to, aby zdiagnozować – co jest przyczyną nieregularnych miesiączek  lub ich braku.

Wtedy można rozpocząć leczenie, które wyrówna cykle miesiączkowe i pozwoli na prawidłowy przebieg cyklu miesięcznego kobiety.

Przy zaburzeniach regularności cyklów miesięcznych powodem są często cykle tzw. bezowulacyjne, tj. takie, w których nie dochodzi do pęknięcia pęcherzyka Graafa.

Poza tym… kiedy masz nieregularne miesiączki – ciężko wyliczyć dni płodne.

Spokojnie – to można leczyć.

Jeśli np. w Twoim organizmie jest zbyt mało progesteronu, to lekarz może zalecić przyjmowanie środków zawierających syntetyczny odpowiednik tego hormonu.

Pamiętaj, że każdej kobiecie (nawet jeśli ma regularne okresy) zdarzają się bezowulacyjne cykle miesiączkowe, czyli takie, w trakcie których niemożliwe jest zapłodnienie.

Można to sprawdzić przeprowadzając domowy test owulacyjny, który kupisz w każdej aptece.

Możesz także sprawdzać fizjologiczne sygnały Twojego organizmu, które mogą świadczyć o tym, że dochodzi do owulacji, np. poprzez badanie temperatury ciała czy gęstości śluzu z pochwy. 

Jeśli natomiast cykl bezowulacyjny pojawia się co miesiąc i starasz się o dziecko dłużej niż rok, zdecydowanie powinnaś skonsultować się z lekarzem ginekologiem.

Poród a nieregularne okresy

Nieregularny okres po porodzie jest normalną sprawą i nie powinien Cię martwić.

Z czego wynikają nieregularne miesiączki po porodzie?

Nieregularne okresy po ciąży w dużej mierze są zależne od ilości prolaktyny występującej w Twoim organizmie.

Prolaktyna to hormon, który wspiera produkcję mleka kobiecego.

Kiedy karmisz – Twój organizm produkuje prolaktynę, która jednocześnie blokuje występowanie miesiączki.

Ale co w momencie, kiedy rozszerzasz dziecku dietę i karmienie piersią staje się coraz rzadsze?

Kiedy Twój organizm z czasem produkuje coraz mniej mleka dla dziecka(co jest naturalne), to poziom prolaktyny spada.

Zaczyna rosnąć wtedy także natężenie hormonu FSH, który uaktywnia funkcjonowanie jajników.

To sprawia, że w niedługim czasie pewnie wróci Ci okres.

Wiele kobiet uznaje, że karmienie po porodzie to naturalna antykoncepcja.

Musisz jednak pamiętać, że owulacja może nastąpić jeszcze przed pojawieniem się pierwszego okresu po ciąży.

Oznacza to, że możesz być z powrotem płodna jeszcze zanim wróci Ci menstruacja.

Czyli?

Możesz zajść w ciążę nawet wtedy, kiedy nie występuje krwawienie miesiączkowe.

Jeśli przeszłaś połóg i lekarz pozwolił Ci na aktywność seksualną, powinnaś także porozmawiać z nim o możliwych sposobach antykoncepcji dla kobiet, które karmią dziecko.

Nieregularny okres u nastolatek

Jeśli dopiero co zaczęłaś miesiączkować i zastanawiasz się, dlaczego nie dostałaś kolejnego okresu po upływie mniej więcej miesiąca… nie martw się!

Tak naprawdę przez pierwsze dwa lata miesiączkowania mogą zdarzać Ci się nie tylko nieregularne miesiączki, ale także o różnej obfitości krwawienia.

Powinnaś zgłosić rodzicom lub opiekunom problem wtedy, kiedy regularne miesiączki już u Ciebie występowały i nagle wystąpiła jakaś przerwa.

Być może potrzebna będzie dalsza diagnostyka i badanie ginekologiczne, nawet jeśli jesteś dziewicą i jeszcze nie uprawiałaś seksu.

Niekiedy zdarza się, że okres blokuje tylko (lub aż) stres w szkole i wyciszenie, a także znalezienie sposobu na rozładowanie emocji (np. poprzez sport) pomaga w niedługim czasie na uregulowanie miesiączek.

Niestety może zdarzyć się również tak, że w Twoim organizmie dzieje się coś poważniejszego, np. pojawiła się torbiel na jajniku, która blokuje okres.

Lekarz po zdiagnozowaniu ustali najlepszy sposób leczenia.

A, no i najważniejsze – nie bój się swojej pierwszej wizyty u ginekologa.

Istnieją metody na zbadanie Twoich narządów rodnych, np. poprzez USG wykonane przez powłoki brzuszne  lub doodbytniczo – nie naruszając Twojej błony dziewiczej.

Poza tym powinnaś także wiedzieć, że to, co zostanie przekazane (lub nie przekazane) opiekunowi czy rodzicowi, zależy tylko od Twojej woli – dotyczy to m.in. kwestii dziewictwa.

Twój styl życia ma znaczenie

Począwszy od diety, po codzienną dawkę ruchu a także… genetykę.

Styl życia jaki prowadzisz może mieć ogromny wpływ na prawidłową pracę Twojego układu rozrodczego.

Co zrobić, aby zminimalizować możliwość problemów z regularnością cyklów miesiączkowych?

Przede wszystkim powinnaś:

• dbać o higienę snu – zmęczenie (lub przemęczenie) może wpływać na rozregulowanie okresów;
• dbać o aktywność fizyczną – nawet krótki spacer szybkim tempem czy zamiana windy na rzecz schodów codziennie sprawi, że będziesz miała więcej energii a Twój organizm - rozruch;
• dbać o odpowiednią dietę, bogatą np. w fitoestrogeny, które zawarte są w owocach, np. gruszkach;
• dbać o odpowiednią masę ciała (BMI), ponieważ zbyt mała lub zbyt duża zawartość tkanki tłuszczowej niekorzystnie wpływa na gospodarkę hormonalną;
• dbać o regularne badania, które w porę poinformują Cię o tym, że potencjalnie rozwija się jakaś choroba w Twoim organizmie;
• nie lekceważyć objawów, które pozornie mogą wydawać się błahe – nieregularne cykle powodowane są nie tylko przez stres, ale także choroby tarczycy czy jajników, które mogą długofalowo wpływać na Twoją płodność.

Udostępnij

Do znajomych

Tweetnij

Wyślij link

Skontaktuj się z lekarzem online i uzyskaj pomoc! Chcesz opóźnić miesiączkę?

Rozpocznij konsultację