Masz zbyt niski cholesterol HDL? Sprawdź, jak go podwyższyć!

Dodano: 04-10-2019 | Aktualizacja: 21-03-2022
Autor: Marta Chruścińska / artykułkonsultowany z dr Justyną Milewską
capsule Konsultacja z e-receptą internal Lek. rodzinny specialist Specjalista

Cholesterol dzieli się na ten zły dla Twojego organizmu (LDL – low density lipoprotein) oraz dobry (HDL – high density lipoprotein).

Im więcej dobrego cholesterolu w Twoim organizmie, tym lepiej dla Ciebie.

Co robić, aby utrzymać swój organizm w dobrej kondycji i z wysokim poziomem tego parametru?

Czy jeśli posiadasz wysoki współczynnik HDL to oznacza, że nie musisz przejmować się innymi pomiarami lipidogramu?

Przeczytaj ten tekst i zorientuj się, jak działać, żeby poprzez zdrowy styl życia wpłynąć także na swoje zdrowie i... wysoki HDL. :)

Spis treści:
Czym jest cholesterol HDL?
Jakie wskaźniki dobrego cholesterolu powinien mieć Twój organizm?
Profil lipidowy: jak sprawdzić poziom cholesterolu w organizmie?
Lipidogram: czym jest i ile kosztuje?
Zadbaj o dobry cholesterol HDL w swoim organizmie
Leczenie farmakologiczne to ostateczność
 

Czym jest cholesterol HDL?

Dobry cholesterol, jak określa się cholesterol HDL, to jedna z dwóch frakcji cholesterolu.

Czyli odpowiadając na pytanie...

Cholesterol HDL to lipoproteina, którą charakteryzuje wysoka gęstość; składa się ona z tłuszczy i białek, z przewagą tych drugich.

Za co konkretnie odpowiada ten parametr?

Cholesterol HDL ma bardzo ważne zadanie: zajmuje się bowiem transportem cholesterolu z tkanek do wątroby.

Im więcej dobrego cholesterolu w Twoim organizmie, tym prawdopodobnie mniej tego złego odkładającego się na ścianach tętnic i naczyń krwionośnych.

W wątrobie nadmiar cholesterolu zostaje poddany procesowi metabolicznemu oraz wykorzystany do produkcji kwasów żółciowych.

Oznacza to, że dobry cholesterol przeciwdziała miażdżycy i stanowi chroni organizm przed rozwojem chorób sercowo-naczyniowych.

A to jest niezmiernie ważne zwłaszcza dla tych osób, które posiadają uwarunkowania genetyczne do rozwoju chorób układu krwionośnego.

Sam cholesterol – jeśli jego stężenie jest w normie – to korzystna dla organizmu substancja.

Dlaczego?

Ponieważ odpowiada on za syntezę witaminy D3 oraz hormonów takich jak m.in. testosteron, estrogeny, progesteron i kortyzol.

Ponadto wspiera on trawienie tłuszczy oraz wchłanianie witamin (np. A, D, K czy E).

 

Jakie wskaźniki dobrego cholesterolu powinien mieć Twój organizm?

Jak wysoki powinien być cholesterol HDL?

Norma dla tego współczynnika jest inna dla kobiet i mężczyzn.

W przypadku kobiet za normę dobrego cholesterolu uznaje się stężenie na poziomie między 40 a 80 mg/dl, u mężczyzn natomiast – między 35 a 70 mg/dl.

Ale musisz wiedzieć, że są to minimalne wartości dla cholesterolu HDL.

O co chodzi?

Norma dotycząca tej frakcji cholesterolu przy jednocześnie innych prawidłowych wynikach lipidogramu (w tym LDL, cholesterolu całkowitego i trójglicerydów) oznacza, że niebezpieczeństwo zachorowania na miażdżycę jest w danej chwili bardzo niskie, lub że nie ma go w ogóle.

Im więcej dobrego cholesterolu w Twoim organizmie, tym lepiej dla Ciebie.

Cholesterol HDL za niski, zwłaszcza jeśli frakcja LDL jest zawyżona to dzwonek alarmowy, który powinien skłonić do zmiany trybu życia, w tym diety i aktywności fizycznej.

Zachowanie zdrowego trybu życia, a przede wszystkim zmiana swoich nawyków na bardziej aktywny tryb funkcjonowania naprawdę może dużo zmienić.

Już nawet zamiana windy na rzecz schodów czy codzienny spacer szybkim tempem to dawka ruchu, którą absolutnie każdy powinien utrzymywać.

A co prowadzi do tego, że tego dobrego cholesterolu jest mało lub organizm ma utrudnione zadanie, aby go podwyższyć?

Zdecydowanie spożywanie dużej ilości  tłuszczy zwierzęcych, np. często żywiąc się tzw. fast-food'ami, jak pizza, burgery, smażone frytki i ziemniaczki.

Ponadto palenie papierosów i duże (a przede wszystkim regularne) dawki alkoholu to także swego rodzaju „cichy zabójca”.

Co jeszcze jest ważne?

Badając dobry cholesterol należy też wziąć pod uwagę inne parametry profilu lipidowego.

Organizm potrafi płatać różne figle i zdarza się, że dobry cholesterol HDL co prawda jest wysoki, ale poziom LDL przekracza normy.

Norma dla całkowitego cholesterolu wynosi do 200 mg/dl, prawidłowe stężenie cholesterolu LDL nie może przewyższyć 116 mg/dl, a trójglicerydy nie powinny przekroczyć 150 mg/dl.

Te wyniki dotyczą zdrowej, dorosłej osoby, bez obciążenia genetycznego chorobami układu krążenia oraz czynnikami ryzyka (takimi jak np. palenie papierosów).

Dlaczego warto o oto zadbać?

Ponieważ niestety zbyt niski pozom HDL może prowadzić do rozwoju chorób, np.:

 

Pamiętaj, że Twoje zdrowie jest w Twoich rękach i warto zadbać o nie już dzisiaj.

Nie jest za późno, jeśli Twoje wyniki nie są najlepsze.

Teraz dużo zależy od Ciebie. :)

 

Profil lipidowy: jak sprawdzić poziom cholesterolu w organizmie?

Profil lipidowy, określany też jako lipidogram, to nazwa badania, w ramach którego sprawdza się poziom cholesterolu całkowitego, dobrej frakcji cholesterolu (znanej jako cholesterol HDL), złej frakcji cholesterolu (tzw. cholesterolu LDL) oraz trójglicerydów.

Ten rodzaj testu uznawany jest za dużo dokładniejszy od analizy wyłącznie całkowitego cholesterolu.

Dlaczego?

Ponieważ Twój lekarz może ocenić stan Twojego organizmu tak naprawdę patrząc na wszystkie lipidowe pomiary, które w całości dają mu obraz organizmu.

Jak często powinno wykonywać się to badanie?

Profil lipidowy warto badać systematycznie, w przypadku dorosłej, zdrowej osoby wystarczy sprawdzać jego poziom raz na 2-5 lat.

Nic się jednak nie stanie, jeśli wykonasz takie badanie wraz z morfologią czy badaniami hormonalnymi z krwi raz do roku.

Warto jest trzymać rękę na pulsie, żeby być spokojnym o swój stan zdrowia.

Po raz pierwszy dobrze wykonać to badanie po ukończeniu 20-tego roku życia, chyba że lekarz zaleci takie badanie wcześniej.

A co jeśli cierpisz na nadciśnienie tętnicze czy inne problemy, np. z chorobami sercowo-naczyniowymi oraz tarczycą?

Wtedy zdecydowanie musisz wykonywać takie badanie co najmniej raz do roku lub częściej, jeśli zajdzie taka potrzeba.

Częstsze oznaczanie lipidogramu, a w tym cholesterolu HDL, powinno dotyczyć także osób, u których rodzinnie występują niewłaściwe stężenia cholesterolu oraz problemy miażdżycowe czy sercowo-naczyniowe.

To znaczy?

Jeśli w Twojej rodzinie występuje uwarunkowanie genetyczne do problemów z ciśnieniem czy sercem, to pomimo tego, że aktualnie cieszysz się dobrym zdrowiem... kontroluj je.

Kto jeszcze powinien zwrócić na to uwagę?

Raz na rok wysokość cholesterolu powinny sprawdzać również u siebie osoby, które ukończyły 45. rok życia.

Musisz wiedzieć, że dzięki temu badaniu Twój lekarz może ocenić ryzyko zachorowalności na schorzenia sercowo-naczyniowe, takie jak zawał serca, choroba wieńcowa, czy udar mózgu, sprawdzić czy postępowanie lecznicze u danej osoby idzie w dobrym kierunku oraz zadziałać profilaktycznie.

A profilaktyka to klucz do sukcesu i... dobrego zdrowia. :)

 

Lipidogram: kilkadziesiąt złotych, które może powiedzieć Ci dużo o Twoim zdrowiu

Jak zbadać lipidogram?

Badanie cholesterolu HDL wykonuje się na czczo, po około 12 godzinach nie spożywania posiłków ani napojów, czyli najlepiej rano.

Pamiętaj o tym, że kawa, herbata czy sok owocowy mogą zafałszować wyniki badań.

Dlatego ostatni posiłek jedzony przed badaniem powinien nie być ciężkostrawny ani tłusty.

Należy też powstrzymać się od picia alkoholu.

A co z lekami, jeśli musisz je przyjmować zawsze od rana (jak jest np. w przypadku chorób tarczycy, takich jak niedoczynność)?

Z resztą możesz udać się na badanie naprawdę wcześnie rano, dzięki czemu całkiem szybko będziesz mógł nadrobić chwilowo ominiętą dawkę, np. hormonów.

Ale co ważne, ale wcale nie takie oczywiste...

Przed przystąpieniem do testu na cholesterol HDL z surowicy nie należy podejmować aktywności fizycznej.

Może to zaburzyć prawidłowy wynika badania.

A jak dokładnie bada się cholesterol?

Materiałem do badania dobrego cholesterolu jest krew z żyły pochodzącej ze zgięcia łokciowego.

Czasami pobiera się krew z innej żyły, np. z nadgarstka, czy palca.

To wszystko zależy od tego, gdzie bez problemu będzie mogła to zrobić pielęgniarka.

Przed badaniem możesz wypić szklankę wody, aby rozrzedzić trochę krew i uwidocznić żyły.

Postaraj się, żeby była to woda przegotowana wolna od składników mineralnych dostępnych w butelkowanych wodach.

Wynik badania otrzymasz całkiem szybko, tego samego dnia lub następnego najpóźniej.

Skierowanie na badanie oczywiście możesz otrzymać na NFZ od lekarza rodzinnego, ale jeśli z jakiś przyczyn nie możesz czekać, to bez problemu zbadasz lipidogram także w prywatnych przychodniach.

Ile zapłacisz za takie badanie?

W zależności od miasta i sieci przychodni, około 40-60 zł.

To naprawdę niewiele w porównaniu do tego, że jeśli nic Ci nie dolega, to możesz to badanie wykonywać raz na parę lat.

Jeśli jednak coś się dzieje, to te parędziesiąt złotych może w porę Cię zaalarmować.

 

Zadbaj o dobry cholesterol HDL w swoim organizmie

Cholesterol HDL podwyższony to bardzo dobry wynik.

Choć zazwyczaj mówiąc o podwyższonych wynikach badań ma się do czynienia z jakimś problemem.

Ale tutaj jest inaczej.

Im większe stężenie tej frakcji cholesterolu we krwi, tym lepiej, bezpieczniej i zdrowiej dla Twojego organizmu.

O czym należy pamiętać?

Przede wszystkim o tym, że nie zawsze dobry cholesterol jest wysoki lub mieszczący się w normie, czasem jest go po prostu... zbyt mało.

Ale jak temu zaradzić i podwyższyć jego poziom w organizmie?

W pierwszej kolejności skonsultuj się z lekarzem.

Skonfrontuje on Twoje wyniki badań z innymi uwarunkowaniami, takimi jak np. wiek, płeć, waga, choroby występujące u w Twojej rodzinie oraz inne cywilizacyjne predyspozycje.

Jakie?

Między innymi nałogi, brak ruchu czy praca siedząca obciążona dużym stresem.

Jak wygląda działanie w podwyższaniu cholesterolu dobrej jakości?

W pierwszej kolejności zwykle polega ono na modyfikacji jadłospisu, porzuceniu nałogów (palenia papierosów oraz/lub picia alkoholu), wprowadzenia do życia regularnego ruchu, który będzie dobrany do Twoich możliwości.

Nie chodzi przecież o to, żeby za miesiąc przebiec maraton, albo nawet pół maraton. :)

Do wszystkiego trzeba podchodzić z głową.

A w tym przypadku najlepsze są po prostu ćwiczenia aerobowe (biegi, spacery, rower, orbitrek), które wykonywane codziennie przez pół godziny naprawdę poprawią nie tylko sylwetkę i parametry, ale także kondycję.

Jak jeszcze podnieść dobry cholesterol?

Dobrze jest znaleźć techniki relaksacyjne, które będą pomocne w redukowaniu stresu.

Joga, medytacja, a może po prostu wypad do kina z przyjaciółmi.

Poza tym... seks także pozwoli rozładować emocje a przy okazji podniesie Twoje endorfiny.

Naprawdę można zacząć od drobnych kroków, które w dodatku dobrze wpłyną na Twój związek.

Oczywiście to nie wszystko.

Dieta cholesterolowa ma tutaj ogromne znaczenie i to na niej głównie powinieneś opierać swoje działania.

Jeśli chcesz podnieść u siebie stężenie dobrego cholesterolu, to zdecydowanie należy zwrócić uwagę na takie produkty, jak:

  • tłuszcze roślinne (np. olej rzepakowy, lniany, oliwę z oliwek);
  • nienasycone kwasy omega 3 i omega 6 (które znajdziesz np. w rybach morskich takich jak łosoś, makrela, halibut, czy śledź), a także w... sushi (pro tip!);
  • warzywa i owoce zawierające dużą ilość błonnika i witamin (np. jabłka, marchewki, warzywa strączkowe);
  • orzechy;
  • awokado;
  • siemię lniane;
  • czosnek;
  • czerwone wytrawne wino (w małej ilości – 1 lampka przy okazji);
  • produkty z polifenolami, czyli antyoksydantami, zawartymi w kakao, herbacie czy owocach: jagodach i żurawinie;
  • błonnik z produktów pełnoziarnistych;
  • czerwona kapusta, bakłażan i ogólnie fioletowe warzywa;
  • nasiona dyni, słonecznik, sezam, migdały, itp.

 

Oczywiście możesz także wspomagać się odpowiednimi suplementami, pamiętaj jednak, że to powinna być ostateczność.

Przyjmowanie dużej ilości lekarstw powinno być najpierw poprzedzone wprowadzeniem zdrowego trybu życia.

Dlatego przy tym wszystkim pamiętaj o codziennym spacerze, jeśli jesteś posiadaczem zwierzaka, to z pewnością on też Ci za to podziękuje! :)

 

Leczenie farmakologiczne to ostateczność

Pamiętaj, że w przypadku zbyt niskiego poziomu dobrego cholesterolu zazwyczaj najlepiej (i najłatwiej) jest podnieść go zmianą trybu życia.

Zdarza się jednak, że z jakiś przyczyn i mimo zmiany nawyków jedzeniowych Twój wynik HDL nie podnosi się za bardzo.

W takiej sytuacji lekarz może wprowadzić wspomagające leczenie farmakologiczne.

Leki, które do tego celu są przeznaczone, to m.in.:

  • statyny, które blokują enzym odpowiedzialny za syntezę cholesterolu;
  • żywice jonowymienne , które hamują wchłanianie kwasów żółciowych w jelitach a co za tym idzie, pozbywasz się ich wraz z kałem;
  • pochodne kwasu fibrowego, czyli preparaty działające na zmniejszenie ilości cholesterolu LDL, a zwiększeniu dobrego cholesterolu, czyli HDL;
  • kwas nikotynowy, który hamuje rozpad tkanki tłuszczowej;
  • ezetimib, czyli preparat, który w jelicie wiąże się z rąbkiem szczoteczkowym, co z kolei hamuje pochłanianie złej frakcji cholesterolu LDL. 


Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
 

Bibliografia do artykułu

  • Berg Aloys, Stensitzky Andrea, Konig Daniel, Cholesterol pod kontrolą, II, Wydawnictwo RM, 2013, ISBN 13397333.
  • Omega 3, omega 6. Dobry cholesterol bez wysiłku, Wydawnictwo Olimp, 2018, ISBN 9788377072585.
Zobacz więcej
Nasz lekarz zadzwoni do Ciebie kiedy Ty chcesz! Potrzebujesz pomocy lekarskiej?
Rozpocznij konsultację