Zapalenie zatok bez kataru - objawy bólu i zatkanego nosa
Autor: Marta Chruścińska / artykuł konsultowany z dr Justyną Milewską
Zastanawiasz się, czy jest to możliwe, żeby mieć zapalenie zatok przy braku tak typowego objawu jak… katar?
Tak – jest to możliwe!
Choć nie jest to częsta sytuacja, to zdecydowanie powinna skłonić Cię do wizyty u lekarza, zwłaszcza jeśli odczuwasz: ból zatok, ból głowy, niedrożność nosa, a nawet towarzyszące migreny czy nadciśnienie tętnicze.
Pamiętaj, że zapalenie zatok (zwłaszcza nieleczone lub leczone niewłaściwie) lubi nawracać, dlatego nie ma co odwlekać wizyty lekarskiej na później.
Jakie jeszcze objawy mogą Cię niepokoić i dlaczego należy zgłosić się z nimi do lekarza…
Spis treści:
Czy faktycznie istnieje zapalenie zatok bez kataru?
Przewlekłe zapalenie zatok bez kataru: inne objawy
Czy to na pewno ból zatok?
Jak zdiagnozować przewlekłe zapalenie zatok?
Jakie leczenie stosuje się przy zapaleniu zatok bez kataru?
Jak dbać o zatoki, żeby zmniejszyć szanse na wystąpienie objawów i je łagodzić?
Czy faktycznie istnieje zapalenie zatok bez kataru?
Myśląc o zapaleniu zatok jedną z pierwszych myśli jest katar lub po prostu wydzielina z nosa.
Zazwyczaj przybiera ona postać gęstej, śluzowatej mazi, niekiedy także o ropnej konsystencji.
Jednak czy zapalenie zatok zawsze równa się katar?
Niestety – nie zawsze.
Dlaczego niestety?
Ponieważ to właśnie katar i wydzielina z nosa w pierwszej kolejności mogą naprowadzić Ciebie i lekarza na to, co jest przyczyną choroby czy gorszego samopoczucia.
Wtedy, kiedy nie ma kataru, pojawia się pewnego rodzaju problem, ponieważ dla wielu specjalistów katar zaliczany jest do cech podstawowych zapalenia zatok.
Wydzielina z nosa występuje w czasie krótkich, ostrych infekcji wirusowych (czyli przeziębienia) lub bakteryjnych, ale też zdarza się w stanach przewlekłych, do których zdecydowanie można zaliczyć zapalenie zatok.
Katar towarzyszy zapaleniu zatok także w sytuacji, gdy ma ono podłoże alergiczne lub powodowane jest ich niewłaściwą budową anatomiczną.
Pamiętaj, że wydzielina w zatokach może być naprawdę gęsta i dopiero sprowokowana odpowiednimi lekami (np. kroplami do nosa) może się wydostać.
Ale czy możliwe zatem jest zapalenie zatok bez kataru?
Zapalenie zatok bez typowego kataru objawia się zazwyczaj bólem głowy, a występująca niedrożność nosa ma charakter na tyle nieuciążliwy, że w subiektywnym odczuciu – nie jest dla Ciebie problemem.
Warto jednak zwrócić większą uwagę na swoje zdrowie i samopoczucie w takiej sytuacji.
Być może z jakiś powodów wydzielina nie jest w stanie znaleźć ujścia, czego powodem jest, np. zapalenie zatok bez kataru.
Nie można jednak tego całkiem wykluczyć, a najlepiej skonsultować się w tej sprawie z lekarzem.
Lekarz podczas wywiadu z pewnością zapyta o inne dolegliwości (również te mniej specyficzne), a także będzie chciał uzyskać inne informacje o Twoim stanie zdrowia, np. o ewentualnych migrenach, nadciśnieniu tętniczym czy nerwobólach.
Zapalenie zatok bez kataru, które prawdopodobnie u siebie podejrzewasz, wymaga rzetelnej konsultacji lekarskiej, a często także przeprowadzenia badań obrazowych.
Jakich?
Badania obejmują wykonanie tomografii komputerowej czy rezonansu magnetycznego.
Wszystko po to aby wykluczyć inne możliwe sytuacje, które mogłyby blokować drożność nosa a także powodować, np. bóle głowy.
Potrzebujesz szybkiej konsultacji telefonicznej z lekarzem rodzinnym?
Możesz ją rozpocząć w Dimedic – codziennie!
Przewlekłe zapalenie zatok bez kataru: inne objawy
Ból zatok bez kataru (często odczuwany jako ból głowy/twarzy), może występować w przypadku zapalenia przewlekłego wtedy, kiedy objawy nieco ucichły (nie ma kataru) lub są zagłuszone innym leczeniem.
Niestety inne objawy są często trudne do zlokalizowania i zdefiniowania, a do tego mają trudny do zidentyfikowania charakter.
W zatokach może kryć się naprawdę gęsta i zalegająca tam wydzielina, niekiedy ropna.
Może ona spływać po tylnej ścianie gardła, a nie w postaci intensywnego kataru z nosa.
Taka sytuacja może być dla Ciebie myląca i wprawiać Cię w zakłopotanie – czy naprawdę masz zapalenie zatok bez kataru?
Obserwacja własnego organizmu to jednak klucz do zdrowia.
Zwłaszcza, że jeśli cierpisz na przewlekłe zapalenie zatok, to znacznie rzadziej występują inne objawy chorobowe, tj. ból gardła, uczucie rozbicia, zły nastrój, bóle mięśni czy gorączka podczas infekcji różnego typu.
Co to może oznaczać?
Może być to specyficzna i rzadka postać schorzenia, czyli… zapalenie zatok klinowych.
Zatoki klinowe to niewielkie struktury, które położone są najgłębiej w obrębie czaszki.
Ze względu na lokalizację, do ich zainfekowania dochodzi rzadko, jednak w przypadku choroby, jej przebieg jest ciężki i wiąże się z ryzykiem poważnych powikłań mózgowych i wzrokowych.
Choroba nie zawsze wiąże się z zaleganiem wydzieliny, a jeśli tak – częściej dochodzi do jej spływania właśnie po tylnej ściance gardła.
W przypadku zapalenia zatok klinowych możesz odczuwać silny ból głowy, odczuwany wewnątrz czaszki, promieniujący m.in. do oczodołów.
Często występuje też pogorszenie widzenia (zamazywanie obrazu), a nawet pojawić się mogą nieestetyczne cienie pod oczami.
Ale to nie wszystko…
Innego rodzaju przypadkiem jest zapalenie zatok szczękowych bez kataru, które może mieć pochodzenie zębopochodne.
Czyli?
Zapalenie zatok rozwija się z powodu coraz większych stanów zapalnych z tkanek zębów i przyzębia w Twojej jamie ustnej.
Może występować w związku z nieleczoną próchnicą, ale też po leczeniu kanałowym (zwłaszcza źle przeprowadzonym) oraz ekstrakcji (usunięciu) zęba.
Ale tak właściwie – jaki to ma wpływ na zatoki?
W przebiegu takiej infekcji dochodzi do przerostu błony śluzowej zatok i powstania polipów.
Mogą one w bardziej zaawansowanych i nawracających stadiach choroby blokować kompleks ujściowo-przejściowy zatok, czego efektem jest zaleganie większych ilości wydzieliny i uczucie zatkania nosa.
Czy to na pewno ból zatok?
W sytuacji, gdy występują objawy chorych zatok bez kataru zdecydowanie powinno się skonsultować z lekarzem.
Dlaczego?
Ból zatok, który podejrzewasz w rzeczywistości może być zlokalizowany w innym miejscu, stanowiąc objaw zupełnie innej choroby.
Mowa, np. o:
- bólach migrenowych o nieustalonym podłożu – silnym, uciążliwym, napadowym. Zazwyczaj pojawiają się jednostronnie, często w okolicach oczodołów, co dodatkowo powoduje możliwość błędnego utożsamienia z bólem zatok. Migrena zazwyczaj jednak dostarcza bardziej intensywnych bóli, niż zatoki. Zdarza się, że migrena całkowicie uniemożliwia funkcjonowanie. Łatwo ją rozpoznać także po długości występowania objawów – pojedynczy napad migrenowy trwa średnio od 4 do 72 godzin;
- bólach związanych z nadciśnieniem tętniczym, występującym zwłaszcza u osób cierpiących na napadowe skoki ciśnienia (np. w związku ze zmianą pogody, albo krótkotrwałym, lecz intensywnym stresem), ale też u pacjentów, u których regularnie utrzymuje się poziom powyżej 140/90 mmHg;
- bólach będących wynikiem długotrwałej ekspozycji na czynniki stresujące, powodowane przez szereg reakcji biochemicznych zachodzących w mózgu.
Jak zdiagnozować przewlekłe zapalenie zatok?
Musisz wiedzieć, że przewlekłe zapalenie zatok występuje wtedy, kiedy objawy utrzymują się co najmniej 12 tygodni.
Oczywiście mowa o sytuacji, w której nie występuje wydzielina z nosa lub jest jej naprawdę mało.
Miejscowy ból zatok, uczucie ucisku i stałe uczucie zablokowanego nosa to objawy, które powinny Ci to zasugerować i jednocześnie pospieszyć z wizytą u lekarza.
Przyczyny zapalenia zatok mogą być naprawdę różnego pochodzenia i w pierwszej kolejności należy wziąć pod uwagę zapalenia o podłożu bakteryjnym (lub wirusowym i grzybiczym).
Jednak może okazać się także, że jest to alergia, np. o podłożu środowiskowym (na sierść zwierzaka).
Na problemy z zatokami narażeni są również:
- astmatycy;
- cukrzycy;
- osoby po operacjach (obniżona odporność);
- pacjenci z przerostem migdałka gardłowego czy skrzywieniem przegrody nosowej.
Odczucia, które mogą Ci sugerować zapalenie zatok (zwłaszcza przewlekłe – bez kataru), mogą sugerować lekarzowi także zaburzenia dróg oddechowych oraz choroby migdałków.
Dlatego nie bagatelizuj objawów myśląc – jakoś to będzie…
Pamiętaj, że komfort Twojego życia zależy w dużej mierze od samopoczucia, które naprawdę może ulec pogorszeniu z powodu problemów z oddychaniem.
Na pewno znasz to nieprzyjemne uczucie, kiedy budzisz się w nocy z zaschniętym gardłem, bo zatoki są po prostu zatkane.
Z resztą szersza diagnostyka może okazać się także rozwiązaniem innych problemów, np. zbyt dużej senności i kłopotów z cukrem.
Jak wspomniałam: zapalenie zatok może wiązać się także z dużo poważniejszymi schorzeniami, niż tylko problemy z oddychaniem przez nos.
Nieleczone, chore zatoki mogą doprowadzić nawet do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, ale jednocześnie być objawem chorób cywilizacyjnych, jak np. cukrzyca.
Jakie leczenie stosuje się przy zapaleniu zatok bez kataru?
W leczeniu zatok, w którym nie pojawia się wydzielina z nosa, zazwyczaj stosuje się leki, które możesz dostać w aptece bez recepty.
Na przykład: ibuprofen czy ketoprofen w postaci doustnych tabletek, a także sterydowe krople do nosa, które z kolei lekarz przepisze Ci na receptę lub receptę online (e-receptę).
Możesz używać także preparaty zmniejszające obrzęk błony śluzowej nosa oraz zatok, a także pić dużo wody, zwłaszcza w okresie grzewczym – jesienią i zimą.
Jeśli lekarz podejrzewa, że zapalenie ma podłoże bakteryjne, konieczne może okazać się także wprowadzenie antybiotykoterapii, która może być poprzedzona wykonaniem anybiogramu.
Jeśli objawy zapalenia zatok są cykliczne i naprawdę uciążliwe, lekarz może zasugerować także wykonanie dalszej diagnostyki, np. tomografii zatok przynosowych.
Niestety inne badania obrazowe, takie jak zdjęcie RTG (rentgenowskie), może okazać się zbyteczne, nie ma ono zastosowania i przełożenia na odpowiednie leczenie zatok.
Dzięki badaniu tomografem lekarz może wnikliwie obejrzeć wnętrze zatok i ocenić ewentualne zmiany patologiczne, takie jak polipy czy torbiele.
Być może będzie konieczne wprowadzenie dodatkowych metod, które usprawnią Twoje drogi oddechowe, np. poprzez inhalacje z roztworów soli.
Ale tutaj oczywiście wynik oraz dalsze leczenie najlepiej skonsultować z laryngologiem, który zajmuje się układem oddechowym człowieka.
W naprawdę ostrych przypadkach laryngolog może skierować się do rynologa, który zajmuje się typowo chorobami nosa i zatok.
Jak dbać o zatoki, żeby zmniejszyć szanse na wystąpienie objawów i je łagodzić?
Dlaczego zdrowe zatoki są ważne dla codziennego funkcjonowania?
Zdrowe zatoki wypełnia powietrze, a dzięki błonom śluzowym i wytwarzaną przez nie wydzielinom powietrze przez Ciebie wdychane, jest oczyszczane.
A jak zadbać o prawidłowe funkcjonowanie zatok?
Przede wszystkim pamiętaj o:
- oddychaniu czystym powietrzem – możesz zacząć od regularnego i częstego wietrzenia mieszkania oraz miejsca pracy czy dbaniu o klimatyzatory, np. w samochodzie – regularnie je odgrzybiaj, ozonuj lub czyść;
- dbaniu o uzębienie – nieprawidłowa higiena jamy ustnej może doprowadzić do przewlekłych zapaleń zatok i odwrotnie – wiele dolegliwości bólowych zębów może być powodowanych chorobami zatok;
- nawilżeniu powietrza – jeśli nie chcesz inwestować w drogi sprzęt nawilżający, dobrze sprawdzi się także (zwłaszcza w okresie zimowym) mokry ręcznik z paroma kroplami olejku eterycznego (np. eukaliptusowego), który ułożony na kaloryferze zwiększy wilgotność powietrza, pamiętaj także, aby nie spać za blisko kaloryferów. Z drugiej strony obecnie dostępne są niedrogie dyfuzory, które mogą pomóc przez cały rok, również w czasie upałów;
- piciu dużej ilości wody – to właśnie ona zmniejsza gęstość zalegającej wydzieliny podczas zapalenia zatok;
- wykonywaniu masaży lub ciepłych okładów, które pomogą rozluźnić gęstą wydzielinę;
- płukaniu zatok, np. za pomocą specjalnych roztworów i butelki, które dadzą Ci szybkie odczucie ulgi.
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Bibliografia do artykułu
- Dariusz Babiński, Wojciech Brzoznowski, Andrzej Skorek, Anna Ostrowska, Czesław Stankiewicz, Zapalenie zatoki klinowej Sphenoid sinusitis, Otolaryngol Pol 2007; LXI (4)
- Iwona Łapińska, Lidia Zawadzka-Głos, Izolowane zapalenie zatoki klinowej – przypadki własne, Nowa Pediatria 3/2016
- Anna Seget-Bieniaszlek. Tomasz Lizureklek. Barbara Urbanowicz-Śmigiel, CBCT jako nieodłączny element diagnostyki w trudnych przypadkach klinicznych – zębopochodne zmiany zapalne w zatoce szczękowej. Opis przypadku. Endodoncja w praktyce, 3/2015
- Michał Michalik, Flora bakteryjna w przewlekłym zapaleniu zatok, Forum Stomatologii Praktycznej, 1 lutego 2019, nr 44
- Wytske J. Fokkens, Valerie J. Lund, Joachim Mullol, Claus Bachert i inni, Europejskie wytyczne na temat zapalenia zatok przynosowych i polipów nosa 2012 wybór), Magazyn Otolaryngologiczny, kwiecień-czerwiec 2013, tom XIII, zeszyt 2.
Podobne artykuły
