Czym jest łuszczyca i jak ją leczyć?

Łuszczyca jest chorobą dziedziczną, sklasyfikowaną jako ICD-10: L40. Gdy pojawia się łuszczyca, to leczenie ma za zadanie m.in. ograniczyć proliferację komórek oraz zahamować procesy zapalne. Leczenie łuszczycy to także objawowe nawilżanie i natłuszczanie skóry, złuszczanie naskórka czy redukcja świądu.

W leczeniu stosuje się leki na łuszczycę zawierające substancje czynne należące do kilkunastu kategorii. Skuteczny lek na łuszczycę dobierany jest w zależności od tego, jaką postać przybiera choroba, a także jaki jest jej stan zaawansowania i uogólnienia objawów. Dlatego tak ważny jest kontakt z dermatologiem, który na podstawie objawów dobierze konkretną terapię w danym momencie.

Leki na łuszczycę na receptę 

Leki na łuszczycę mogą być stosowane miejscowo. Występują wtedy w formie maści na łuszczycę lub kremu na łuszczycę. Ale to nie wszystko.

Często leczenie łuszczycy odbywa się także ogólnoustrojowo, w formie tabletek na łuszczycę, ale także w opcji dożylnych iniekcji, czyli zastrzyków na łuszczycę. Leki na łuszczycę są najczęściej przepisywane przez lekarza na receptę i w zależności od rodzaju zidentyfikowanego schorzenia, tzn. wedle objawów, które na dany moment występują u pacjenta.

Gdy występuje łuszczyca, to leki na receptę mające duże stężenie substancji aktywnych z powodzeniem radzą sobie z nawet bardzo zaawansowanymi zmianami o silnym natężeniu.

Kremy na łuszczycę i maści na łuszczycę przepisywane na receptę

Do najczęściej stosowanych u pacjentów cierpiących z powodu łuszczycy należą te preparaty, które stosowane są miejscowo. Występują one w formie maści lub jako kremy na łuszczycę, a także w formie żelu.

Zawierają cygnolinę (ditranol, antralina), pochodne witaminy D (takalcytol, calcipotriol), pochodne witaminy A - retinoidy (tazaroten), inhibitory kalcyneuryny (takrolimus, pimekrolimus), glikokortykosteroidy (hydrokortyzon, mometazon, clobetasol, betametazon, triamcinolon), niesteroidowe leki przeciwzapalne, preparaty dziegciowe, kwas salicylowy, kwas mlekowy, konopie siewne (CBD), mocznik i jego pochodne czy kurkuminę.

Najczęściej stosowane są maści na łuszczycę, których substancją aktywną jest cygnolina, zwana też ditranolem lub antraliną. Cygnolina jest to substancja o silnych właściwościach antyoksydacyjnych, przeciwzapalnych, bakteriobójczych i złuszczających. Działa przyczynowo, wprost oddziałując na patomechanizmy łuszczycy i dodatkowo też łagodzi objawy choroby.

Ta maść na łuszczycę jest na receptę, przygotowywana w aptece na zlecenie, w stężeniach od 0,03 do 2 procent.

Innego typu maści na łuszczycę zawierają pochodne witaminy D (m.in. takalcytol i calcipotriol). Są to związki chemiczne hamujące procesy różnicowania keratynocytów i rogowacenia naskórka, a także redukujące nasilenie reakcji zapalnych. Mają bardzo dużą siłę działania, dlatego mogą być stosowane jedynie w niewielkich ilościach na ograniczonych obszarach ciała.

Skuteczny lek na łuszczycę może także bazować na retinoidach, czyli pochodnych witaminy A. Środki te jednak, ze względu na siłę działania, w czasie trwania terapii wymagają stałego kontrolowania parametrów krwi i ogólnego stanu zdrowia (ponieważ istnieje ryzyko uszkodzenia wątroby oraz nerek).

Oprócz tego w maściach na łuszczycę często stosuje się leki z grupy glikokortykosteroidów, które mają działanie przeciwzapalne, łagodzą też świąd.

Maść sterydowa na łuszczycę

Jeszcze innego typu lekami są glikokortykosteroidy – zróżnicowane pod względem mocy środki sterydowe o działaniu przeciwzapalnym, a także łagodzącym świąd. Najsilniejsze z nich są wydawane wyłącznie z przepisu lekarza, można jednak też kupić tego typu maść na łuszczycę bez recepty – w ten sposób dostępne są m.in. preparaty na bazie względnie łagodnego hydrokortyzonu.

Maść sterydowa na łuszczycę stosowana jest między innymi w przypadku wystąpienia stanów zapalnych skóry głowy. Należy jednak pamiętać, że glikortykosteroidy, choć powszechnie używane, zazwyczaj nie należą do leków pierwszego wyboru, a ich stosowanie u niektórych pacjentów może przynieść efekty odwrotne do zamierzonych, zwiększając natężenie zmian skórnych.

Maść z dziegciem na łuszczycę

Najstarszym z używanych współcześnie leków przeciwłuszczycowych są preparaty dziegciowe. Tak zwane dziegcie węglowe stanowią produkt uboczny karbonizacji i destylacji węgla. Wykazują się działaniem antyproliferacyjnym – ograniczają patologiczne namnażanie się i różnicowanie komórek naskórka, do którego dochodzi w przebiegu łuszczycy.

Maść z dziegciem na łuszczycę dostępna jest w aptekach bez recepty, należy jednak wiedzieć, że środki tego typu stosowane są w terapii z coraz mniejszym przekonaniem, głównie ze względu na znikome efekty terapeutyczne oraz możliwość wystąpienia dotkliwych skutków ubocznych. Wymienić wśród nich można podrażnienia skóry, odczyny alergiczne, zapalenie mieszków włosowych oraz skurcz oskrzeli w przypadku pacjentów cierpiących na astmę. Co więcej, od lat mówi się o potencjalnie rakotwórczym działaniu dziegciów, zwłaszcza w skojarzeniu ich z zabiegami fototerapii PUVA.

Maść konopna na łuszczycę

Wśród leków dostępnych bez recepty, coraz większym uznaniem cieszą się za to preparaty zawierające ekstrakt z kwiatów i nasion konopi siewnych, zwłaszcza te, w których składzie znajduje się w dużym stężeniu substancja o nazwie CBD (kannabinol). Związek ten wykazuje silne właściwości antyproliferacyjne, hamuje zatem nadmierny rozwój komórek naskórka.

Badania naukowe wykazują również, że CBD ogranicza reakcje zapalne organizmu, które są drugim z kluczowych patomechanizmów łuszczy. Co więcej, maść konopna na łuszczycę ogranicza też reaktywność receptorów czuciowych w skórze, łagodząc dolegliwości bólowe oraz świąd. Preparaty tego typu dostępne są bez recepty. Ponieważ konopie siewne, w odróżnieniu od indyjskich, nie zawierają substancji o nazwie THC, nie mają psychoaktywnego, narkotycznego działania i jako takie są dopuszczone do legalnego obrotu w celach medycznych.

Maść z mocznikiem na łuszczycę

Maść z mocznikiem na łuszczycę wykorzystywana jest przede wszystkim w celu zapewnienia przesuszonej skórze właściwej wilgotności. Mocznik należy do grupy tak zwanych humektantów - jest substancją o właściwościach higroskopijnych, a więc mającą zdolność wiązania cząsteczek wody. Jako taki, absorbuje wilgoć z otoczenia (z powietrza, wody, kremów nawilżających), a następnie zatrzymuje ją w skórze, jednocześnie uniemożliwiając jej odparowywanie. W podobnym charakterze można stosować pochodne mocznika, na przykład alantoinę. Substancje te znajdują się w licznych kosmetykach i dermokosmetykach. Dostępne są bez recepty.

Maść na łuszczycę bez recepty z kurkumą

W kontekście metod alternatywnych, wspierających właściwe leczenie farmakologiczne, wymienić należy też maść na łuszczycę bez recepty bazującą na kurkumie. Jest to przyprawa pozyskiwana z ostryżu długiego, rośliny przypominającej imbir, rosnącej na subkontynencie indyjskim. Znajdująca się w jej składzie substancja zwana kurkuminą wykazuje właściwości, które znajdują zastosowanie w leczeniu bardzo wielu chorób, w tym potencjalnie także łuszczycy. Kurkumina ma bardzo silne działanie antyoksydacyjne.

Zwalczając reaktywne formy tlenu, ogranicza tzw. stres antyoksydacyjny, wpływający na indukcję stanów zapalnych w przebiegu łuszczycy. Kurkuma ogranicza też ekspresję genów odpowiedzialnych za produkcję prozapalnych cytokin. Działa również antyproliferacyjnie oraz zwiększa ochronę ze strony bariery skórnej. Kurkuma nie jest wciąż uważana za lek na łuszczycę, jednak kolejne badania (na razie prowadzone głównie na zwierzętach), pozwalają dostrzegać zawarty w niej potencjał.

Tabletki na łuszczycę na receptę

Popularne także są leki na łuszczycę, tzw. systemowe, czyli przyjmowane doustnie. Należą do nich tabletki na bazie składników, tj.: metotreksat, acytretyna, cyklosporyna, sulfasalazyna, leflunomid. Tabletki na łuszczycę stosowane są w sytuacjach, gdy terapia z użyciem środków miejscowych nie przynosi poprawy, organizm pacjenta wykazuje się nietolerancją na inne formy leczenia lub powierzchnia zmian skórnych jest zbyt duża (powyżej 10-15 procent ciała), żeby możliwe było stosowanie leków miejscowych takich, jak kremy na łuszczycę.

Najczęściej stosowane tabletki na łuszczycę zawierają substancję czynną o nazwie metotreksat (MXT). Jest to lek cytostatyczny, antagonista kwasu foliowego. Działa poprzez hamowanie enzymu reduktazy dwuhydrofolianów i stosowany jest w zaawansowanych stadiach choroby, zwłaszcza w przypadku łuszczycy stawowej oraz erytrodermii łuszczycowej. Metotreksat jest lekiem bardzo silnym, dlatego wydawany jest wyłącznie na receptę i po dokładnej analizie objawów przez lekarza. Ponadto jego stosowanie wymaga stałego nadzoru lekarskiego oraz regularnego badania parametrów krwi.

Ogólnoustrojowe leczenie łuszczycy możliwe jest też z użyciem tabletek zawierających cyklosporynę. Jest to lek immunosupresyjny, którego działanie polega na hamowaniu aktywności tzw. limfocytów T, odpowiedzialnych za wytwarzanie cytokin prozapalnych. Cyklosporynę stosuje się w najcięższych stadiach choroby, może być podawana też dzieciom w sytuacji, gdy zmiany skórne procentowo obejmują bardzo dużą powierzchnię ciała.

Powszechnie stosowanym lekiem na łuszczycę w tabletkach jest też acytretyna, czyli jeden z najsilniejszych retinoidów. Lek ten oddziałuje na wszystkie elementy składowe patomechanizmu łuszczycy – normalizuje namnażanie i różnicowanie komórek naskórka, a także łagodzi stan zapalny. Stosowany jest jako skuteczny lek na łuszczycę głowy, ale należy pamiętać, że surowo zabronione jest jego używanie w ciąży.

Leki nowej generacji na łuszczycę

Naukowcy, lekarze oraz przede wszystkim pacjenci z dużą nadzieją przyjmują nowe leki na łuszczycę, które są opracowywane w laboratoriach biotechnologicznych i od kilku lat systematycznie wprowadzane do terapii. Największym zainteresowaniem wśród tych preparatów cieszą się najnowsze leki na łuszczycę głowy.

Leczenie biologiczne łuszczycy

Leki biologiczne na łuszczycę, przyjmowane są dożylnie lub podskórnie. Należą do nich inhibitory TNF-α (adalimumab, etanercept, infliksymab, golimumab) i ciała monoklonalne przeciwko IL-12/ IL- 23 (ustekinumab, briakinumab). Takie eczenie biologiczne łuszczycy polega na zastosowaniu jednej lub kilku substancji czynnych: peptydów oraz białek.

Wyróżnia się trzy podstawowe kategorie tego typu środków: przeciwciała monoklonalne, białka fuzyjne, rekombinowane ludzkie cytokiny.

W biologicznym leczeniu łuszczycy najczęściej wykorzystywane są przeciwciała monoklonalne hamujące działanie cytokin prozapalnych TNF-alfa oraz IL-12/ IL- 23. Wymienić wśród nich można takie leki, jak między innymi: infliksymab, adalimumab, golimumab, etanercept, ustekinumab, sekukinumab, iksekizumab. Środki te mają działanie ogólnoustrojowe. Przyjmowane są jako zastrzyki na łuszczycę w formie dożylnej i podskórnej.

Niestety musisz wiedzieć, że terapia wykorzystująca leki biologiczne na łuszczycę jest w Polsce bardzo droga (nawet do kilku tysięcy złotych za 1 opakowanie leku). Istnieje wprawdzie możliwość skorzystania ze 100-procentowej refundacji NFZ, ale jest ona przeznaczona wyłącznie dla pacjentów w najcięższych stanach, którzy zostaną zakwalifikowani do jednego z dwóch programów: leczenia umiarkowanej i ciężkiej postaci łuszczycy plackowatej, leczenia łuszczycowego zapalenia stawów o przebiegu agresywnym.

Leki na łuszczycę głowy

Leki stosowane w leczeniu łuszczycy głowy stanowią istotny aspekt terapeutyczny w walce z tą chorobą. Łuszczyca głowy, zwana również łuszczycą łojotokową, charakteryzuje się nasiloną łuskowatością skóry na owłosionej skórze głowy, często towarzyszącą intensywnemu świądowi i pieczeniu. W terapii łuszczycy głowy stosuje się zarówno leczenie miejscowe, jak i ogólnoustrojowe, w zależności od nasilenia objawów oraz indywidualnej odpowiedzi pacjenta na terapię.

Leczenie miejscowe obejmuje zwykle stosowanie preparatów zawierających substancje złuszczające, takie jak kwas salicylowy, mocznik czy kwas mlekowy, które pomagają w redukcji nadmiernego rogowacenia naskórka. Ponadto, preparaty zawierające kortykosteroidy o słabszym działaniu lub witaminę D mogą być stosowane w celu zmniejszenia stanu zapalnego i łagodzenia objawów łuszczycy.

W przypadku nasilonych objawów łuszczycy głowy, stosuje się również terapię fotodynamiczną, która polega na naświetlaniu skóry głowy specjalnym światłem. Ten rodzaj terapii może przynieść ulgę w przypadku opornych na inne formy leczenia zmian łuszczycowych.

W przypadku ciężkich i opornych na leczenie miejscowe objawów, konieczne może być zastosowanie leków ogólnoustrojowych, takich jak metotreksat, cyklosporyna czy leki biologiczne, które mogą być stosowane pod nadzorem lekarza dermatologa w celu kontrolowania choroby i poprawy jakości życia pacjenta.

Należy jednak pamiętać, że każdy przypadek łuszczycy głowy wymaga indywidualnego podejścia terapeutycznego, uwzględniającego stopień nasilenia objawów, reakcję na wcześniejsze leczenie oraz ewentualne przeciwwskazania do stosowania określonych leków. Dlatego też niezwykle istotne jest regularne monitorowanie pacjenta przez specjalistę dermatologa w celu optymalizacji terapii i kontrolowania ewentualnych skutków ubocznych leków.

Dobry dermatolog od łuszczycy – kontroluj chorobę pod kontrolą lekarza

Wybór odpowiedniego dermatologa do leczenia łuszczycy jest kluczowy dla skutecznej terapii i poprawy jakości życia pacjenta. Dobry dermatolog specjalizujący się w leczeniu łuszczycy powinien posiadać wiedzę i doświadczenie w diagnozowaniu oraz leczeniu tej choroby przewlekłej.

Współczesne podejście do leczenia łuszczycy opiera się na holistycznym podejściu, uwzględniającym zarówno aspekty fizyczne, jak i psychospołeczne tej choroby skórnej. Dlatego też dobry dermatolog powinien nie tylko skupiać się na terapii objawowej, ale także brać pod uwagę potrzeby pacjenta związane z jakością życia, zdrowiem psychicznym oraz ograniczeniami wynikającymi z choroby.

Podstawowym kryterium wyboru dermatologa powinno być jego doświadczenie w leczeniu łuszczycy, znajomość najnowszych metod diagnostycznych i terapeutycznych oraz posiadanie odpowiednich kwalifikacji i certyfikatów potwierdzających jego specjalizację w dziedzinie dermatologii.

Jeżeli cierpisz na łuszczycę, to koniecznie kontroluj jej stan i konsultuj się z lekarzem. Wybierz teleporadę w Dimedic.eu, jeżeli brakuje Ci czasu, chęci lub wstydzisz się swoich zmian łuszczycowych. Jeśli już jesteś Pacjentem Dimedic i ponawiasz receptę na ten sam lek, lekarz podejmie decyzję bez kontaktu z Tobą. Jeśli rozpoczynasz leczenie, lekarz zadzwoni do Ciebie, żeby przeprowadzić badanie.

Nasz lekarz z powodzeniem wybierze odpowiednie leki na łuszczycę na receptę i doradzi, jak postępować w chorobie!