Niedoczynność tarczycy u mężczyzn a płodność. Objawy
Autor: Piotr Brzózka
Niedoczynność tarczycy u mężczyzn występuje pięć razy rzadziej niż u kobiet. Schorzenie trudno rozpoznać, gdyż daje nieswoiste objawy, które obserwuje się w wielu jednostkach chorobowych. Niewykryta w porę niedoczynność tarczycy zacznie siać spustoszenie w organizmie. Może zaowocować między innymi zaburzeniami płodności.
Chora tarczyca u mężczyzn i u kobiet
Choroby tarczycy u mężczyzn występują rzadziej niż u kobiet. Szacuje się, że panie chorują 5 razy częściej niż panowie. Do najczęstszych chorób tarczycy należy niedoczynność gruczołu tarczowego (hipotyreoza) oraz nadczynność (hipertyreoza).
Jawna klinicznie nadczynność tarczycy występuje u 3 proc. kobiet i 0,3 proc. mężczyzn, a subkliniczna u 0,6-0,7 proc. populacji ogólnej. Natomiast pełnoobjawową niedoczynność tarczycy diagnozuje się średnio u 7 proc. kobiet i niespełna 3 proc. mężczyzn, przy czym należy zaznaczyć, że częstość zachorowań wzrasta wraz z wiekiem. Postać skąpoobjawowa hipotyreozy dotyczy 5-13 proc. populacji ogólnej.
Tarczyca u mężczyzn - jakie badania wykonać?
Jak sprawdzić czy tarczyca u mężczyzn pracuje prawidłowo? Przede wszystkim należy wykonać badania na oznaczenie stężenia tyreotropiny (TSH) oraz hormonów tarczycy (tyroksyny (T4) i trójjodotyroniny (T3)) w surowicy krwi. Potwierdzeniem niedoczynności tarczycy jest podwyższone stężenie TSH i niskie stężenie wolnej tyroksyny (fT4) oraz wolnej trójjodotyroniny (fT3). Nadczynność tarczycy z kolei prowadzi do obniżonego stężenia TSH i podwyższonego stężenia fT3 i fT4 we krwi.
Skąpoobjawowa nadczynność charakteryzuje się obniżonym stężeniem TSH oraz stężeniami fT3 i fT4 w granicach referencyjnych. Podobnie jest z subkliniczną niedoczynnością, którą cechuje wzrost TSH i stężenia wolnej tyroksyny i trójjodotyroniny w granicach normy.
Zarówno nadczynność, jak i niedoczynność tarczycy prowadzą do licznych zaburzeń hormonów płciowych. W przypadku długotrwałej hipertyreozy u panów obserwuje się wzrost następujących parametrów:
- SHBG,
- E2,
- wolny E2,
- testosteron,
- DHEA,
- konwersja testosteronu do д4- androstendionu,
- konwersja testosteronu do estronu,
- progersteron,
- LH (ewentualnie norma),
- FSH (ewentualnie norma).
Hipotyreoza prowadzi zaś do spadku takich parametrów jak:
- SHBG (ewentualnie w normie),
- klirens metaboliczny estrogenów i androgenów,
- testosteron,
- DHEA,
- Д4-androstendion,
- wolny testosteron,
- konwersja testosteronu do Д4- androstendionu.
LH i FSH w przebiegu niedoczynności tarczycy zazwyczaj pozostają w normie.
Niedoczynność tarczycy u mężczyzn
Niedoczynność tarczycy u mężczyzn występuje zdecydowanie częściej niż nadczynność. Schorzenie polega na niedoborze hormonów tarczycy, ale w przebiegu choroby dochodzi do licznych zaburzeń w wydzielaniu hormonów płciowych.
Badania nasienia prowadzone wśród mężczyzn cierpiących na hipotyreozę wykazały zaburzenia morfologii nasienia. Z kolei w przypadku tyreotoksykozy, będącej skutkiem długotrwałej hipertyreozy, obserwuje się spadek ruchliwości plemników.
U większości mężczyzn z dysfunkcjami gruczołu tarczowego występują zaburzenia erekcji i spadek libido. Niedoczynność prowadzi także do opóźnionego wytrysku, zaś nadczynność raczej skutkuje przedwczesnym wytryskiem.
Objawy niedoczynności tarczycy u mężczyzn
Niedoczynność tarczycy u mężczyzn, poza wymienionymi wyżej zaburzeniami w układzie płciowym, można rozpoznać po następujących objawach:
- zwiększenie masy ciała (nadwaga, otyłość),
- chroniczne zmęczenia,
- senność,
- trudności z pamięcią i koncentracją,
- stany depresyjne i lękowe,
- uczucie zimna,
- zaparcia,
- sucha i łuszcząca się skóra,
- obrzęki tkanki podskórnej,
- suche i wypadające włosy,
- przerzedzenie brwi.
Niedoczynność tarczycy a płodność u mężczyzn
Niedoczynność tarczycy może skutkować zaburzeniami płodności zarówno u kobiet, jak i mężczyzn. Niewykryta w porę hipotyreoza prowadzi bowiem do hiperprolaktynemii, czyli podwyższonego stężenia prolaktyny (hormonu produkowanego przez przysadkę mózgową) w surowicy krwi. Hiperprolaktynemia prowadzi zaś do hipogonadyzmu, czyli dysfunkcji gonad.
Innymi słowy gonady w przebiegu hiperprolaktynemi nie produkują hormonów w dostatecznej ilości, co może doprowadzić do zmniejszenia produkcji plemników, a zatem skutkować zaburzeniami płodności. Wyrównanie niedoboru hormonów tarczycy za pomocą leków na niedoczynność tarczycy, czyli lewotyroksyny powinno skutkować normalizacją stężenia prolaktyny w surowicy krwi, a co za tym idzie przywróceniem prawidłowego funkcjonowania układu rozrodczego.
Czytaj też:
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Bibliografia do artykułu
- Katarzyna Łącka, Adam Czyżyk, Leczenie niedoczynności tarczycy, Farmacja Współczesna 2008; 1: 222-230.
- Helena Jastrzębska, Leczenie hormonami tarczycy – czy to wyzwanie?, Postępy Nauk Medycznych 12/2015, s. 835-838.
- Anhelli Syrenicz, Małgorzata Syrenicz, Krzysztof Sworczak, Barbara Garanty-Bogacka2, Anna Zimnicka, Mieczysław Walczak, Choroba Hashimoto i niedoczynność tarczycy w okresie rozrodczym – istotny problem dla kobiety i jej dziecka, Endokrynol Pol 2005; 6(56): 1008-1015.
- https://www.termedia.pl/f/f/46dbd7b1f2703ae9ec90ed23d7590818.pdf