Zapalenie zatoki klinowej: objawy i leczenie. Jaki to ból?

Zapalenie zatoki klinowej przynosi silny, nieustępujący ból głowy i bezpośrednio zagraża strukturom mózgu oraz aparatu wzrokowego.

W dodatku choroba nastręcza poważnych trudności w diagnostyce.

Jak rozpoznać ból zatoki klinowej i na czym polega leczenie infekcji?

 

Czym są zatoki klinowe

Zatoki klinowe są parzyście występującymi komorami powietrznymi, połączonymi z jamą nosową, położonymi w obrębie kości klinowej, na wysokości oczu.

Ze wszystkich zatok (oprócz nich wyróżnia się także zatoki czołowe, szczękowe i sitowe), zlokalizowane są najgłębiej wewnątrz twarzoczaszki.

Są stosunkowo niewielkie, niekiedy nawet rozmiaru ziarnka grochu i mają skomplikowany kształt przypominający skrzydła motyla.

To sprawia, że zatoki klinowe są stosunkowo trudno dostępne dla wirusów i bakterii, dzięki temu rzadko ulegając infekcjom.

Jeśli jednak stan zapalny zatoki klinowej zostanie zainicjowany, choroba sprawia znaczne trudności diagnostyczne i terapeutyczne, a w dodatku wiąże się z dużym ryzykiem poważnych powikłań obejmujących tkanki mózgu oraz aparatu wzrokowego.

Należy bowiem wiedzieć, że w bezpośrednim sąsiedztwie zatoki klinowej wyróżnia się aż 13 ważnych struktur neurologicznych i naczyniowych, takich jak między innymi:

• opona mózgowo-rdzeniowa,
• przysadka mózgowa,
• nerwy wzrokowe i czaszkowe,
• wewnętrzna tętnica szyjna oraz podniebno-klinowa,
• zatoka jamista.

 

Rozpoznanie zapalenia zatok klinowych często wymaga zastosowania zaawansowanych metod, z użyciem tomografu komputerowego lub rezonansu magnetycznego włącznie.

W leczeniu natomiast niezbędne może być odwołanie się do metod operacyjnych, często silnie destrukcyjnych, wymagających na przykład uszkodzenia przegrody nosa.

Zapalenie zatoki klinowej

Zapalenie zatoki klinowej stanowi, wedle dostępnych statystyk, około 2-3 procent wszystkich stanów zapalnych zatok przynosowych.

Jest więc schorzeniem rzadkim, aczkolwiek podejrzewa się, że ze względu na mało specyficzne objawy, część przypadków pozostaje nierozpoznana.

Zapalenie zatoki klinowej najczęściej jest wynikiem ekspansji infekcji toczącej się w innych zatokach, o charakterze wirusowym (wirusowe zapalenie zatok) lub bakteryjnym (bakteryjne zapalenie zatok), rzadziej grzybiczym (grzybicze zapalenie zatok).

Stan zapalny obejmuje błonę śluzową, którą wyściełana jest zatoka, powodując upośledzenie jej funkcji oraz implikując gromadzenie się wewnątrz patologicznej wydzieliny.

Skutkiem tego są dojmujące objawy, a także zagrożenie dalszej migracji infekcji, tym razem na struktury otaczające zatoki, co potencjalnie może mieć skutki nawet śmiertelne.

Dlatego zapalenie zatoki klinowej jest stanem, którego nigdy nie wolno lekceważyć.

 

Objawy zapalenia zatoki klinowej

Objawy zapalenia zatoki klinowej bywają trudne do identyfikacji. Do najczęściej występujących symptomów należą:

• ból głowy o mało konkretnej lokalizacji, odczuwany wewnątrz czaszki, promieniujący do oczodołów oraz potylicy,
• pogorszenie parametrów widzenia, ograniczenie ruchomości poprzecznej gałki ocznej,
• nieustające mdłości,
• gęsta wydzielina spływająca po tylnej ściance gardła,
• cienie pod oczami.

 

W stanach zaostrzenia pacjenci mogą gorączkować (około 38 stopni Celsjusza).

Choroba nie musi się wiązać z uczuciem niedrożności nosa, tym bardziej, że w jej przebiegu pozostałe zatoki mogą być zdrowe, nie zajęte wydzieliną.

Nie mniej, wystąpienie nieżytu nosa również jest możliwe.

Inne pojawiające się okresowo symptomy, to zaczerwienienie błon śluzowych nosa oraz zaczerwienienie gardła.

Dodatkowo w najcięższych przypadkach notuje się też niedowłady i porażenia nerwów czaszkowych.

 

Ból zatoki klinowej

Z danych przywoływanych w pracy Izolowane zapalenie zatoki klinowej – przypadki własne (Iwona Łapińska, Lidia Zawadzka-Głos) wynika, że ból zatoki klinowej najczęściej odczuwany jest przez pacjentów w takich miejscach, jak:

• czoło (48%),
• szczyt głowy (33%),
• potylica (25%),
• skroń (16%),
• okolica zaoczna (11%).

 

Ból zatok klinowych zazwyczaj ma charakter ciągły – utrzymuje się przez długi czas i nie ustępuje pod wpływem środków przeciwbólowych.

Jednocześnie, tak jak w przypadku pozostałych zatok, może się nasilać podczas schylania oraz ruchów poprzecznych głowy.

Uwaga: możliwe jest występowania bólu zatok klinowych bez innych objawów stanu zapalnego.

Jest to sytuacja wyjątkowo trudna z diagnostycznego punktu widzenia.

Schorzenie tego typu zazwyczaj rozpoznawane jest w czasie badań głowy u pacjentów uskarżających się na ból niewiadomego pochodzenia.

Na określenie takich przypadków używa się pojęcia „zapalenie radiologiczne”.

 

Leczenie zapalenia zatoki klinowej

Leczenie zapalenia zatoki klinowej wymaga zastosowania poważnych środków zachowawczych, a w uzasadnionych przypadkach niezbędne jest odwołanie się do metod operacyjnych.

Zmiany zapalne w zatoce klinowej najczęściej leczy się za pomocą antybiotyków.

Ze względu na charakter choroby muszą one być podawane dożylnie.

Jeśli chodzi natomiast o interwencję chirurgiczną – wykonany może być szereg zabiegów metodą endoskopową, między innymi oczyszczenie zatoki, ale też plastyka małżowin oraz przegrody nosowej.

Należy podkreślić, że operacja jest w tym przypadku ostatecznością.

Ze względu na bliskość struktur mózgu oraz nerwów wzrokowych, wiąże się ona z pewnym ryzykiem.

Konieczne może być także trwałe, nieodwracalne uszkodzenie określonych struktur anatomicznych, w tym przede wszystkim przegrody nosa.

Czytaj też:

• Domowe inhalacje na zapalenie zatok. Jakie olejki wybrać?
• Nawracające zapalenie zatok: leczenie i przyczyny. Co ile?

---

Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:

Lekarz rodzinny online

Lekarz internista online

Lekarz pediatra online

E-recepta online

---

Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.