Cysta – objawy, diagnostyka, leczenie. Jak powstają torbiele i czy można je wyleczyć?
Autor: Magdalena Sroka
Cysta, czyli powszechnie znane torbiele mogą, powstawać w wielu miejscach ciała.
W zależności od lokalizacji i wielkości mogą być mniejszym lub większym zagrożeniem dla zdrowia.
Nie oznacza to jednak, że którekolwiek z nich mogą zostać zignorowane.
Czym właściwie są torbiele i czy ich leczenie zawsze wymaga operacji lub zabiegu?
Sprawdź, co musisz o nich wiedzieć!
Co to jest cysta (zwana też torbielą)?
Cysta, inaczej torbiel, to rodzaj patologicznej przestrzeni występującej na powierzchni lub we wnętrzu ludzkiego ciała.
Przez patologię rozumiemy stan chorobowy, którego występowanie nie jest normalne dla organizmu człowieka.
Torbiele można porównać do pęcherzy, ponieważ, tak jak one, są wypełnione płynem bądź wydzieliną o konsystencji przypominającej galaretę.
Jednak o ile występowanie pęcherza (powstałego np. wskutek obtarcia) nie jest czymś, co zagraża zdrowiu, tak powstanie cysty może (choć nie musi) być niebezpieczne.
Wszystko zależy od tego, gdzie powstała cysta, czy jest dużą zmianą na ciele oraz czy została wykryta we wczesnym stadium.
Gdzie i dlaczego powstają torbiele?
Miejsc powstawania cyst jest wiele.
Do najczęściej diagnozowanych torbieli zalicza się m.in.:
Jednak jak się okazuje, cysta może pojawić się także na twarzy, pod kolanem, na nadgarstku, a nawet w kąciku oka.
Skoro torbiele tworzą się w tak różnych i niczym niepołączonych ze sobą miejscach, to jak to się dzieje, że w ogóle powstają?
Przyczyn może być wiele.
Za powstawanie torbieli najczęściej odpowiadają czynniki genetyczne i środowiskowe, takie jak:
- infekcje,
- kontuzje,
- pasożyty,
- nieleczone stany zapale,
- uszkodzenia naczyń krwionośnych,
- wady w rozwoju narządów płodu.
Jakie rodzaje torbieli występują najczęściej?
Torbiele na jajnikach to jedne z najczęściej występujących cyst diagnozowanych u kobiet w różnym wieku.
Zazwyczaj osiągają wymiary od 3-4 cm, jednak w skrajnych przypadkach cysta może mieć nawet 10 cm.
Cysta na jajniku zwykle nie daje żadnych objawów – te mogą pojawić się dopiero w zaawansowanym stadium.
Należą do nich silne bóle w podbrzuszu, zaburzenia cyklu miesiączkowego, krwawienie pomiędzy cyklami, a nawet ból głowy czy wymioty.
Jeśli miewasz którekolwiek z wyżej wymienionych objawów, skonsultuj się z lekarzem np. rodzinnym online.
Taka konsultacja może rozwiać Twoje obawy – czy występowanie np. wymiotów jest reakcją na zatrucie, a ból głowy wiąże się z permanentnym stresem, czy wskazane objawy mogą sugerować coś poważniejszego.
Torbiele w piersiach często diagnozuje się u kobiet w wieku rozrodczym, ale także starszych, u których pojawiają się poważne zmiany hormonalne.
Niepokojące mogą być pierwsze, silne bóle piersi, szczególnie wyczuwalne w czasie ich badania.
Pierś może stać się nadwrażliwa i da się w niej wyczuć elastyczny guzek.
Zdarza się jednak, że torbiele w piersiach nie dają żadnych objawów, dlatego profilaktyka (samo)badań piersi powinna być jedną z pierwszych na liście u każdej kobiety (bez względu na wiek).
Torbiele na nerkach to kolejne, typowe miejsce powstawania cyst.
Torbiele nerek wykrywa się przede wszystkim u osób dorosłych oraz starszych, w zaawansowanym wieku.
Torbiele na nerkach dzielą się na:
- torbiel prostą nerki,
- zwyrodnienie wielotorbielowate nerek,
- nabytą torbielowatość nerek.
Pierwsza z wymienionych, tzw. torbiel prosta, to najłagodniejsza odmiana torbieli ze względu na pojedynczą strukturę i fakt, że nie wymaga leczenia, a jedynie obserwacji i konsultacji.
Jednak gdy urośnie ona do rozmiarów przekraczających 5 cm, mogą pojawić się wyraźne objawy, takie jak ból w boku, uczucie pełności czy ucisk w jamie brzusznej.
Takie objawy powinny pokierować Cię prosto do urologa, który podejmie decyzję o dalszym leczeniu (najczęściej – chirurgicznemu).
Torbiele nerek mogą mieć również postać złożoną, co oznacza, że pojawiają się w kilku miejscach w nerce (w korze i jej rdzeniu).
Mówi się wtedy o tzw. zwyrodnieniu wielotorbielowatym nerek, które objawia się zaburzeniami funkcji nerek, ich niewydolnością, a nawet nadciśnieniem tętniczym.
Chorzy uskarżają się również na ból w okolicy lędźwiowej.
Ostatnim rodzajem torbieli występujących na nerkach jest nabyta torbielowatość nerek, która dotyka osoby z przewlekłą niewydolnością nerek.
Ta odmiana schorzenia charakteryzuje się pojawieniem torbieli na obu nerkach i jest ich zwykle 4 lub więcej.
Jednym z charakterystycznych objawów występowania tego typu torbieli na nerkach jest krwiomocz.
Torbiele na wątrobie należą do cyst, które może powodować genetyka lub czynniki środowiskowe (są nabyte).
Torbiele wątrobowe proste występują zwykle u kobiet po 50. roku życia, zaś występowanie wielotorbielowatych, powstających w obu płatach wątroby, jest związane z genetyką.
Charakterystycznym objawem torbieli wątroby jest np.: ból brzucha, zmniejszony bądź całkowity brak apetytu, powiększenie obwodu brzucha, a nawet niczym nieuzasadniona utrata masy ciała.
Ostatnim przykładem, o którym warto wspomnieć, jest cysta Bakera.
Jest to torbiel zlokalizowana w dość nietypowym miejscu, bo pod kolanem.
Wybrzuszenie, gdyż taką postać przybiera ta torbiel, wypełnione jest płynem i najczęściej występuje u osób aktywnie uprawiających sport, ale także m.in.: tych, którzy cierpią na zwyrodnienia i przewlekłe stany zapalne stawów.
Cysta i diagnostyka, czyli jakie badania mogą potwierdzić takie zmiany?
W większości przypadków torbiele występujące wewnątrz ciała można wykryć dzięki ultrasonografii.
W niektórych przypadkach, jak np. przy torbielach wątroby, dokładniejszą formą jest wykonanie tomografii komputerowej, która pozwala wykluczyć choroby towarzyszące (np. zmiany nowotworowe lub zakażenia wirusowe).
W diagnostyce torbieli wykorzystuje się także rezonans magnetyczny, szczególnie w przypadku podejrzenia cysty nerek, głowy czy cysty Bakera.
Jednak gdy już wiadomo, że to torbiel, to pozostaje ważne pytanie: jak ją leczyć?
Leczenie cysty – jak wygląda i do jakiego lekarza warto się zgłosić?
Niekiedy w ogóle nie wymagają leczenia.
Wszystko zależy od stopnia rozwoju tej zmiany oraz jej lokalizacji.
Małe, łagodne zmiany, wcześnie wykryte, mogą pozostawać jedynie pod kontrolą i obserwacją lekarza.
Wiele z nich może się zwyczajnie wchłonąć.
Jeśli jednak torbiel urośnie do niestandardowych rozmiarów, może uciskać inne narządy i wtedy konieczne jest jej usunięcie.
Tak samo w przypadku, gdy badania potwierdzą, że ta konkretna cysta ma w sobie komórki nowotworowe.
O usunięciu torbieli decyduje także stopień dolegliwości, jakie odczuwa pacjent.
Jedno jest pewne: żadnych z niepokojących objawów nie należy bagatelizować i zawsze warto skontaktować się z lekarzem. Jak się okazuje, zwykły (z pozoru) ból głowy, może być początkiem rozwoju choroby.
Czy torbiele mogą nawracać?
Niestety – tak.
Przykładem torbieli, które mogą zarówno samoistnie się wchłonąć, jak i nawracać, są torbiele jajnika.
Niekiedy zdarza się, że pod wpływem wahania poziomu hormonów cysta na jajniku cofa się i nie pozostawia po sobie śladu.
Czasem jednak nawraca, również w wyniku zmian hormonalnych.
Jednak całkowite wyleczenie torbieli jajników jest możliwe, jeśli nie posiadają komórek nowotworowych i ich występowanie nie jest związane z poważniejszą chorobą macicy np. endometriozą.
Domowe sposoby na leczenie torbieli – czyli jak wesprzeć leczenie
Raz wykryte torbiele powinny zawsze pozostawać pod obserwacją lekarza, który oceni, czy konieczne jest wykonanie zabiegu, czy raczej cysta ma charakter niegroźnej zmiany niewymagającej interwencji.
Niektórzy zwolennicy ziołolecznictwa oraz naturalnych składników odżywczych uważają, że dieta ma wpływ na występowanie torbieli, których podłoża dopatruje się w występujących stanach zapalnych.
Żeby ich zatem uniknąć, stosują produkty zawierające działanie antyoksydacyjne oraz przeciwzapalne.
Omijanie produktów wysoko przetworzonych miałoby wspomóc organizm w walce z procesami chorobowymi.
Nie istnieją badania naukowe, które stwierdziłyby jednoznacznie słuszność tezy, jednak dieta bogata w warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste, powinna stanowić podstawę jadłospisu każdego człowieka.
Zarówno z korzyścią dla zdrowia, jak i lepszego samopoczucia.
Niekoniecznie bezpośrednio w „domowym leczeniu” torbieli.
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
