Otyłość i nadwaga - rodzaje, przyczyny, odchudzanie

Dodano: 22-02-2018 | Aktualizacja: 18-08-2022
Autor: Marta Roszkowska
capsule Konsultacja z e-receptą internal Lek. rodzinny specialist Specjalista

Otyłość uznawana jest dziś za jedną z chorób cywilizacyjnych XXI wieku. Na całym świecie statystyki nieubłaganie pokazują wzrost liczby osób zmagających się z nadwagą, otyłością, czy otyłością kliniczną. Problem dotyczy nie tylko dorosłych, którzy żyjąc w ciągłym biegu i stresie zapominają o prawidłowym odżywianiu i zdrowym trybie życia. Coraz częściej odchudzanie i leczenie otyłości obejmuje dzieci i młodzież. Dlaczego wskaźnik BMI powyżej normy odnosi się do coraz większego odsetka populacji?

Nadwaga i otyłość – czym się różnią?

Nadwaga to nagromadzenie tkanki tłuszczowej w organizmie przekraczające przyjęte normy, występujące w stopniu umiarkowanym i skutkujące zwiększoną masą ciała. Nie jest to jeszcze otyłość, ale może do niej prowadzić.

Otyłość to z kolei zaawansowany, wręcz patologiczny nadmiar tkanki tłuszczowej, znacząco przekraczający fizjologiczne potrzeby organizmu. Otyłość sama w sobie jest groźną przewlekłą chorobą, często leczoną lekami, która może prowadzić do wielu innych niebezpiecznych schorzeń i powikłań.

Jak sprawdzić, czy mamy do czynienia jeszcze z nadwagą, czy już z otyłością? Należy wykonać odpowiednie pomiary, do których wykorzystuje się BMI - jeden z najpopularniejszych wskaźników masy ciała.

Zobacz też: Otyłość brzuszna - przyczyny, dieta, ćwiczenia, leczenie

Wskaźnik BMI

Wskaźnik BMI, czyli body mass index, zwany również wskaźnikiem Queteleta II, służy do określania, czy masa ciała jest prawidłowa w stosunku do wzrostu. Jego wartość wyliczamy za pomocą prostego wzoru, które wykorzystuje masę ciała oraz wzrost. Według WHO prawidłowe BMI, ukazujące optymalny stosunek masy ciała do wzrostu, zawiera się w przedziale od 18,6 do 24,9.

Dla osób dorosłych wartość BMI wskazuje na:

  •  
  • 16,0–16,99 – wychudzenie
  • 17,0–18,49 – niedowagę
  • 18,5–24,99 – wartość prawidłową
  • 25,0–29,99 – nadwagę
  • 30,0–34,99 – I stopień otyłości
  • 35,0–39,99 – II stopień otyłości
  •  ≥ 40,0 – III stopień otyłości

Poza wskaźnikiem BMI, do rozpoznania, badania i dalszego klasyfikowania otyłości służą m.in.:

  • wskaźnik WHR (waist-hip ratio) – wskaźnik obwodu talia – biodro,
  • antropometria - pomiar grubości fałdu skórnego,
  • pomiar bioimpendancji elektrycznej ciała – inaczej analiza składu ciała.

Otyłość - rodzaje 

Istnieją różne rodzaje otyłości, których klasyfikacja uzależniona jest od przyczyny występowania lub rozmieszczenia tkanki tłuszczowej w organizmie.

Ze względu na podłoże występowania otyłość możemy podzielić na:

  • pierwotną lub prostą – występującą w zdecydowanej większości przypadków, wynikającą z zależności czynników genetycznych, biologicznych i środowiskowych. Otyłość ta jest skutkiem dostarczania nadmiernej ilości energii w pożywieniu w stosunku do energetycznego zapotrzebowania organizmu;
  • wtórną, która może się pojawić w przebiegu, bądź na skutek innej choroby. Otyłość wtórna może być również wynikiem zażywania niektórych leków.

Ze względu na rozmieszczenie tkanki tłuszczowej w organizmie otyłość możemy podzielić na:

  • uogólnioną (prostą) – tkanka tłuszczowa rozmieszczona jest równomiernie w obrębie całego ciała,
  • trzewno-brzuszną (androidalną),
  • pośladkowo-udową (gynoidalną).

Sprawdź: Zioła na odchudzanie – poznaj zioła spalające tłuszcz

Przyczyny otyłości

Diagnozowanie otyłości pozwala określić przyczyny nadmiernego nagromadzenia tkanki tłuszczowej i definiuje rodzaj otyłości. Dopiero wówczas można podjąć decyzję o sposobie leczenia otyłości.

W 90% przypadków mamy do czynienia z otyłością pierwotną, która jest wynikiem interakcji czynników genetycznych oraz środowiskowych. Uwarunkowania genetyczne mogą w tym przypadku powodować wolniejszą przemianę materii i tym samym stać się powodem nadmiernego przyrostu tkanki tłuszczowej. Jednak, czy w grę wchodzą anomalie genetyczne, czy nie mamy z nimi do czynienia, głównym powodem otyłości prostej jest zaburzony bilans energetyczny organizmu. Oznacza to, że energia dostarczana organizmowi z pożywienia znacząco przewyższa jego zapotrzebowanie i odkłada się w postaci tkanki tłuszczowej.

Inne czynniki, które mogą przyczyniać się do powstawania otyłości:

  • nieprawidłowa dieta – spożywanie dużych ilości wysokokalorycznego pożywienia i przetworzonych produktów. Nadmiar cukru i tłuszczów nasyconych w pokarmach;
  • jedzenie w pośpiechu;
  • przejadanie się;
  • siedzący tryb życia;
  • brak aktywności fizycznej;
  • nadmiar stresu;
  • alkohol i inne używki;
  • zaburzenia natury psychologicznej.

Odchudzanie – skuteczne odchudzanie

Odchudzanie inaczej będzie wyglądało w przypadku próby pozbycia się kilku zbędnych kilogramów, a inaczej w przypadku nadmiaru tkanki tłuszczowej wskazującej na nadwagę, czy otyłość. Zanim na własną rękę podejmiemy próbę odchudzania, warto skonsultować się ze specjalistą. Przy niewielkiej nadwadze, po poradę można zgłosić się do dietetyka, ale gdy mamy do czynienia z otyłością, diagnozę powinien postawić lekarz i wspólnie z pacjentem ustalić sposób leczenia.

W przypadku otyłości wtórnej, czynnikiem decydującym o rodzaju terapii odchudzającej będzie rzecz jasna bezpośrednia przyczyna wzrostu masy ciała pacjenta. Odchudzanie przy zdiagnozowaniu otyłości prostej (pierwotnej) będzie wymagało przede wszystkim zmiany nawyków żywieniowych, i co za tym idzie, przestrzegania odpowiedniej diety, wprowadzenia aktywności fizycznej, zadbania o zdrowy sen, relaks i odpoczynek oraz unikania używek. Specjalista może również zalecić stosowanie różnego rodzaju preparatów, czy leków wspomagających odchudzanie. Jednak przepisywanie tabletek odchudzających leży w gestii lekarza i nie powinniśmy ich stosować na własną rękę.

Zobacz artykuł:

Preparaty na odchudzanie - tabletki wchłaniające tłuszcz



Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
 
Skontaktuj się z lekarzem online i uzyskaj pomoc! Walczysz z otyłością lub zaawansowaną nadwagą?
Rozpocznij konsultację