Lek na malarię - kiedy przyjąć tabletki? Czy istnieje szczepionka?
Autor: Joanna Woźniak
Malaria każdego roku zabija prawie milion osób.
Na chorobę narażeni się nie tylko mieszkańcy krajów o klimacie tropikalnym, ale także turyści, którzy coraz chętniej wyjeżdżają na wakacje w tropiki.
Sprawdź, jak się zabezpieczyć przed wyjazdem, a także jaki lek na malarię podaje się pacjentom z objawami choroby.
Spis treści:
Malaria wśród najgroźniejszych chorób świata
Profilaktyka malarii
Leczenie malarii
Lek na malarię
Szczepionka na malarię
Malaria wśród najgroźniejszych chorób świata
Malaria jest jedną z trzech najbardziej śmiercionośnych chorób zakaźnych na świecie.
Razem z gruźlicą i AIDS odpowiada za ponad połowę wszystkich zgonów z powodu chorób transmisyjnych.
Co roku na malarię zapada ponad 220 milionów osób, z czego prawie milion umiera.
Większość ofiar śmiertelnych to afrykańskie dzieci poniżej 5. roku życia.
Malaria jest chorobą pasożytniczą.
Wywołują ją zarodźce, czyli pierwotniaki z rodzaju Plasmodium, które przedostają się do krwioobiegu człowieka w chwili ukąszenia przez zakażonego komara.
Występuje w Afryce Tropikalnej, Azji Południowo-Wschodniej, Ameryce Środkowej i Południowej oraz na wyspach Południowo-Zachodniego Pacyfiku.
Łącznie w ponad 100 krajach na świecie.
Na zachorowanie narażeni są nie tylko mieszkańcy krajów endemicznego występowania malarii, ale także turyści, którzy coraz chętniej podróżują do krajów o klimacie tropikalnym i subtropikalnym.
W Polsce każdego roku diagnozuje się około 40 przypadków zachorowań na malarię importowaną z tropików.
Profilaktyka malarii
Polska nie wypada korzystnie w statystykach leczenia malarii.
Co roku chorobę diagnozuje się u około 40 osób, które przebywały w tropikach, z czego średnio 1-2 osoby umierają.
W porównaniu z innymi krajami europejskimi,
Polska pod tym względem wypada nawet 16 razy gorzej.
Niska skuteczność w leczeniu malarii wynika z niedostatecznej wiedzy polskich lekarzy pierwszego kontaktu na temat chorób zakaźnych.
Powodem zgonów jest zbyt późne wdrożenie leczenia, wynikające z długotrwałej diagnostyki.
Wpływ na takie statystyki mają także turyści, którzy nie stosują się do zaleceń lekarzy przed wyjazdem w tropiki.
Każdego roku specjaliści z zakresu medycyny podróży, medycyny morskiej i tropikalnej oraz chorób zakaźnych przypominają by przed wyjazdem do kraju o klimacie tropikalnym poddać się chemioprofilaktyce przeciwmalarycznej.
Do lekarza należy wybrać się dwa miesiące przed planowaną podrożą.
Lek zapobiegający malarii zostanie dobrany pod kątem konkretnego regionu, do którego wyjeżdżamy.
Najpopularniejszymi lekami stosowanymi w ramach chemioprofilaktyki przeciwmalarycznej są doksycylina oraz chlorochina.
Leki bierze się przed wyjazdem, w trakcie podróży oraz po powrocie do kraju.
Leczenie malarii
Chemioprofilaktyka przeciwmalaryczna jest bezwzględnie zalecana przed wyjazdem, jednak należy pamiętać, że nie gwarantuje nam 100-procentowej pewności, że nie zachorujemy.
Jeśli po powrocie do kraju zauważymy u siebie jakiekolwiek niepokojące objawy, które mogłyby świadczyć o malarii, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza specjalizującego się w chorobach zakaźnych, medycynie podróży lub medycynie morskiej i tropikalnej.
Pomocy można szukać w szpitalu (większość szpitali ma oddziały zakaźne), przyszpitalnej poradni lub prywatnym gabinecie lekarskim.
Objawy, które powinny nas zaniepokoić po powrocie z kraju malarycznego to:
- gorączka,
- dreszcze,
- poty,
- biegunka,
- wymioty,
- duszność,
- kaszel,
- bóle mięśniowe,
- zaburzenia psychiczne,
- objawy neurologiczne,
- zaburzenia krzepnięcia.
Lek na malarię
Leczenie malarii zwykle polega na podawaniu pacjentowi kombinacji leków z kilku grup (terapia ACT), co zwiększa szanse na zwalczenie pasożyta bytującego w organizmie.
Najczęściej pacjenci przyjmują następujące leki na malarię:
- artemeter/lumefantryna,
- dihydroartemizynina/piperachina,
- artezunat/sulfadoksyna-pirymetamina,
- chlorochina + prymachina,
- atowakwon/prokwanil,
- artezunat/amodiachina,
- artezunat + meflochina,
- artezunat + doksycyklina lub klinadamycyna,
- chinina + doksycyklina lub klindamycyna.
Leczenie malarii powinno być uzależnione od rodzaju zarodźca, który wywołał chorobę.
Jeśli źródłem zakażenia jest zarodziec sierpowaty, konieczna będzie hospitalizacja, bez względu na stopień nasilenia objawów.
W trakcie hospitalizacji pacjenci otrzymują leki dożylnie.
Jeśli leczenie jest wdrożone szybko, pacjent ma szanse na całkowite wyleczenie.
Malaria zdiagnozowana zbyt późno często kończy się śmiercią.
Szczepionka na malarię
Malaria każdego roku zbiera śmiertelne żniwo.
Na chorobę umierają setki tysięcy dzieci w Afryce.
Mimo, że zapotrzebowanie na szczepionkę jest ogromne, naukowcom wciąż nie udało się jej opracować, a koncernom farmaceutycznym wprowadzić na rynek.
Jednak wkrótce ma się to zmienić, a przynajmniej są ku temu nadzieje.
W 2015 roku jeden z amerykańskich koncernów farmaceutycznych ogłosił zakończenie prac nad szczepionką na malarię.
Udało się to dzięki ogromnemu wsparciu finansowemu udzielonemu przez fundację Melindy i Billa Gatesów.
W 2018 roku rozpoczęto pilotażowy program szczepień, którym zostały objęte afrykańskie dzieci.
Na razie nie są jeszcze znane efekty działania tej szczepionki.
Czytaj też:
- Malaria - profilaktyka antymalaryczna, szczepionka, zapobieganie
- Szczepionka na malarię - cena. Profilaktyka malarii
- Malaria - leczenie w Polsce, leki przeciwmalaryczne
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Bibliografia do artykułu
- Choroby zakaźne i pasożytnicze – epidemiologia i profilaktyka, pod red. W. Magdzika, D. Naruszewicz-Lesiuk, A. Zielińskiego, Bielsko-Biała 2007.
- Korzeniewski K., Postępy w leczeniu i profilaktyce malarii, Lekarz Wojskowy 3/2013.
Podobne artykuły
