HTZ plastry, leki, tabletki - które preparaty są lepsze?

Konsultacja z e-receptą Lek. rodzinny Specjalista

HTZ w plastrach czy tabletkach? Którą formę hormonalnej terapii zastępczej wybrać? Która jest lepsza, która skuteczniejsza? Czy plastry HTZ powodują tycie? Przez ile lat można przyjmować leki HTZ?

HTZ, czyli hormonalna terapia zastępcza

HTZ, czyli hormonalna terapia zastępcza, to leczenie polegające na suplementacji hormonów płciowych u kobiet cierpiących na dolegliwości związane z menopauzą. Wskazaniem do zastosowania leków HTZ są:

• silne lub umiarkowane objawy naczynioruchowe, takie jak uderzenia gorąca oraz gwałtowne pocenie się;
• objawy psychologiczne o charakterze depresyjnym;
• zaburzenia pracy układu moczowego i płciowego, w tym suchość śluzówek, nietrzymanie moczu.

Ze względy na rozbieżność doniesień naukowych odnośnie skuteczności HTZ oraz potencjalnych skutków ubocznych (ryzyko zachorowania na raka sutka, chorobę niedokrwienną serca czy udar mózgu), przeważa obecnie pogląd, iż terapię te należy stosować jak najwcześniej, w możliwie najmniejszym zakresie, po uwzględnieniu indywidualnych przeciwwskazań, a także – indywidualne dopierając właściwe leki.

Leki HTZ

Leki HTZ stanowią nieróżnorodną, co do formy, grupę środków, wśród których wymienić można:

• przyjmowane doustnie tabletki HTZ,
• naklejane na ciało, działające transdermalnie plastry HTZ,
• aplikowane dopochwowo, działające miejscowo kremy, żele, globulki.

W większości przypadków leki HTZ bazują na połączeniu hormonów z dwóch grup – estrogenów i progestagenów, coraz powszechniej stosuje się też środki wyłącznie estrogenowe. Do najczęściej używanych substancji należą:

• estrogeny:
  • 17β-estradiol,
  • Estriol,
  • estrogeny skoniugowane;
• progestageny:
  • progesteron,
  • hydroksyprogesteron,
  • 19-nortesteron.

Badania naukowe dowodzą, że różne formy leków mają różną skuteczność i niosą za sobą zróżnicowane ryzyko działań niepożądanych, istotnych zwłaszcza w perspektywie długoterminowej.

Plastry HTZ

Plastry HTZ uważane są za optymalną formę hormonalnej terapii zastępczej. Stosowane na skórę, przenikają do organizmu drogą transdermalną. Zachowują wysoką skuteczność na poziomie ogólnoustrojowym, nie obciążają jednak wątroby i nie stymulują aktywności białek mających udział w procesie tworzenia skrzepów, zwłaszcza kończyn dolnych.

Jest to więc kluczowe z punktu widzenia zarzutów formułowanych po adresem HZT, wśród których jednym z najgłośniej podnoszonych, jest wpływ terapii na zwiększone ryzyko choroby zakrzepowo-zatorowej. W świetle najnowszych doniesień naukowych, zagrożenie to można minimalizować właśnie poprzez wybór terapii w formie plastrów.

Tabletki HTZ

Tabletki HTZ to rodzaj hormonalnej terapii zastępczej, która przyjmowana jest doustnie i ma silne działanie ogólnoustrojowe. Tego typu leki skutecznie łagodzą nawet silne objawy menopauzy, nie ma jednak możliwości przyjmowania ich w taki sposób, by ominąć wątrobę – ze wszystkimi tego negatywnymi konsekwencjami.

Z tego powodu terapia doustna uważana jest za mniej bezpieczną. Każdorazowo decyzję o przepisaniu terapii HTZ w tabletkach lekarz ginekolog powinien podjąć w oparciu o dokładny wywiad lekarski (między innymi na okoliczność rodzinnego obciążenia ryzykiem zakrzepicy) a także szczegółowe badania lekarskie.

Tego typu środki w nie są przepisywane kobietom, u których w czasie badań wykryto wysoki poziom trójglicerydów i cholesterolu (w takich przypadkach lekarz częściej proponuje plastry).

HTZ – plastry czy tabletki

Ze względu wspomniane powyżej mechanizmy i działania, rozwiązanie dylematu, w jakiej formie stosować HTZ – plastry czy tabletki – wydaje się stosunkowo proste. Pamiętać jednak należy, że o bezpieczeństwie i skuteczności hormonalnej terapii zastępczej decydują też inne czynniki i dopiero prawidłowo przeprowadzona kalkulacja ryzyka i potencjalnych korzyści powinna dać pełen obraz.

Obecny stan wiedzy naukowej pozwala stwierdzić, że najbezpieczniejsza jest hormonalna terapia zastępcza, która:

• jest aplikowana w plastrach,
• jest wprowadzona możliwie wcześniej, już w pierwszym okresie menopauzy, a na pewno nie więcej, niż po upływie 10 lat od wystąpienia pierwszych objawów,
• jest stosowana nie dłużej niż 5 lat (niektóre źródła mówią o 10),
• w miarę możliwości jest oparta wyłącznie na estrogenach, bez komponentu progesteronowego,
• jest indywidualnie dobierana po wykonaniu bardzo dokładnych badań lekarskich – przed zastosowaniem, a także kontrolnie co rok w czasie stosowania.

Plastry HTZ a tycie

Wiele kobiet przed sięgnięciem po wsparcie w postaci terapii HTZ, wzbrania się nie tyle z obawy przed zwiększonym ryzykiem zachorowania na nowotwór piersi czy choroby układu naczyniowo-sercowego, ale lękając się o własny wygląd.

Wokół hormonalnej terapii zastępczej narosło wiele mitów, także i ten dotyczący tycia na skutek używania plastrów czy tabletek. W większości przypadków jest jednak dokładnie odwrotnie. Przybieranie na wadze związane jest z samą menopauzą i zmniejszoną ilością hormonów płciowych.

Uważa się, że stosowanie plastrów HTZ nie powoduje tycia, a przeciwnie – pomaga utrzymać wagę, a nawet stracić kilka kilo. Podobnie jednak, jak w przypadku hormonalnych tabletek antykoncepcyjnych, nie u wszystkich kobiet proces ten będzie przebiegać jednakowo, sporadycznie możliwe są też reakcje odwrotne.

Autor: Piotr Brzózka

Czytaj też:

• Premenopauza - objawy, miesiączkowanie, ciąża
• HTZ w okresie menopauzy – leki a skutki uboczne
• Jakie hormony badać przy menopauzie
• Fitoestrogeny - naturalne hormony przy menopauzie

Udostępnij

Do znajomych

Tweetnij

Wyślij link

Przedłuż swoje leki online! Potrzebujesz HTZ?

Rozpocznij konsultację