Testy alergiczne z krwi, płatkowe czy wziewne? Rodzaje

Dodano: 21-03-2019 | Aktualizacja: 18-06-2020
capsule Konsultacja z e-receptą internal Lek. rodzinny specialist Specjalista

Diagnostyka alergii jest bardzo trudna. Opiera się głównie na wywiadzie oraz testach dodatkowych. Obecnie pacjentom wykonuje się testy alergiczne z krwi, testy skórne na alergie oraz testy prowokacyjne. Niemniej ujemny wynik testu wcale nie wyklucza możliwości istnienia alergii. Sprawdź, jakie są rodzaje testów alergicznych i jak się je wykonuje.

Testy alergiczne – rodzaje

Alergia jest nadmierną reakcją układu odpornościowego na różnego rodzaju czynniki zewnętrze nazywane alergenami. Odpowiedź immunologiczna organizmu po zetknięciu się z alergenem powoduje objawy chorobowe – katar sienny, duszność, wysypkę i wiele innych. Diagnostyka alergii jest złożonym i wieloetapowym procesem. Niekiedy alergen można wykryć na podstawie wywiadu z pacjentem. W innych sytuacjach konieczne jest potwierdzenie przypuszczeń lekarza za pomocą badań dodatkowych.

Najczęściej wykonuje się testy skórne oraz oznacza się przeciwciała klasy IgE w surowicy krwi. Testy skórne na alergie wykorzystuje się do potwierdzenia większości alergii, ale największą skuteczność wykazują w przypadku alergii kontaktowych i wziewnych. Natomiast w diagnostyce alergii pokarmowych, na jad owadów oraz atopii częściej przeprowadza się teksty alergiczne z krwi. W trudnych do zdiagnozowania przypadkach alergii pokarmowych oraz alergii na leki wykonuje się także testy prowokacyjne.

Warto podkreślić, że ujemny wynik w testach alergicznych nie wyklucza w 100 procentach możliwości istnienia alergii.

Testy alergiczne z krwi

Testy alergiczne z krwi wykonuje się w celu oznaczenia całkowitego stężenia IgE w surowicy krwi lub oznaczenia alergenowoswoistych stężeń IgE. W surowicy krwi osób zdrowych powinno być niskie stężenie IgE, aczkolwiek rośnie ono wraz z wiekiem.

U noworodków jego ilość powinna być śladowa, a maksymalne wartości mają osoby w wieku 18 lat. Całkowite stężenie IgE w surowicy krwi powinno wynosić od 0,4 do 80 Ul/ml. Testy alergiczne z krwi można także wykonać na konkretne alergeny. Badania alergiczne z krwi wykonuje się przede wszystkim wtedy, kiedy podejrzewa się alergię IgE-zależną oraz u osób, które z różnych względów nie mogą mieć wykonanych testów skórnych.

Testy skórne na alergie

Testy skórne na alergie można podzielić na:

  • testy punktowe (STP),
  • testy prick-by trick ,
  • testy śródskórne,
  • naskórkowe testy płatkowe (NTP).

Testy skórne punktowe są najstarszą metodą wykrywania alergii i jednocześnie najskuteczniejszą. Wykonuje się je przy użyciu odczynników zawierających alergeny, wystandaryzowanych metodą biologiczną i odpowiednio przechowywanych. Zanim pacjent zostanie poddany testom STP musi odstawić leki antyalergiczne – na co najmniej 7 dni przed badaniem.

Testy punktowe wykonuje się najczęściej na przedramionach, rzadziej na plecach. W tych miejscach za pomocą specjalnych nożyków o długości jednego milimetra aplikuje się pod skórę pojedyncze krople wyciągów z alergenów. 

Skóra jest nakłuwana na głębokość około 0,5 mm. Odległość pomiędzy kolejnymi punktami na skórze powinny wynosić od 2 do 5 centymetrów. Jeśli po aplikacji alergenu na skórze pojawi się rumień lub bąbel, oznacza to wystąpienie reakcji alergicznej. Test prick-by trick jest odmianą skórnego testu punktowego.

Wykonuje się go w diagnostyce alergii pokarmowych. Test przeprowadza się z użyciem świeżych pokarmów – na przykład owoców lub mleka. Najpierw nakłuwa się badany owoc, a następnie tym samym nożykiem nakłuwa się skórę. Testy śródskórne wykonuje się w diagnostyce alergii na jad owadów i leki. Za pomocą strzykawki i igły wprowadza się śródskórnie roztwór wodny wyciągu alergenowego i obserwuje reakcję skórną.

Testy płatkowe

Naskórkowe testy płatkowe (NTP) mają zastosowanie w diagnostyce alergii kontaktowych. Do najczęstszych alergii kontaktowych zalicza się uczulenie na:

  • nikiel,
  • chrom,
  • tiomersal,
  • konserwanty,
  • barwniki
  • i różnego rodzaju substancje zapachowe.

Standardowy zestaw testów płatkowych zawiera około 30 alergenów. Poradnie alergologiczne posiadają także zestawy przeznaczone dla poszczególnych grup zawodowych.

Testy płatkowe polegają na wywołaniu kontaktowego, alergicznego zapalenia na niewielkiej powierzchni skóry. Alergen w postaci stałej umieszcza się bezpośrednio na skórze, a w postaci płynnej jest moczony w niewielkim krążku bibuły, który jest przyklejany do skóry. W ostatnich latach krążki bibuły zastępuje się specjalnymi komorami przytwierdzanymi do skóry. Testy NTP wykonuje się zwykle na plecach, pomiędzy łopatkami. Alergię stwierdza się w przypadku pojawienia się niewielkiego ogniska wyprysku.

Testy alergiczne – cena

Skórne testy na alergię można wykonać w poradniach alergologicznych, a testy alergiczne z krwi w laboratoriach. Ceny testów z krwi, w zależności od miejsca wykonania badania i ilości alergenów, wahają się od 50 do 250 złotych. Oznaczenie całkowitego stężenia IgE w surowicy to koszt około 30 złotych. Testy skórne natomiast kosztują średnio od 100 do 300 złotych, w zależności od ilości i rodzaju alergenów. Średnio za jeden punkt trzeba zapłacić od 5 do 10 złotych.

Autor: Joanna Woźniak

Czytaj też:

Bibliografia:

  • Butrym I., Płaczkowska S., Pawlik-Sobecka L., Smolińska S.,Podstawowe testy wykorzystywane w diagnostyce alergii IgE-zależnej i alergii kontaktowej, Diagnostyka Laboratoryjna 2017; 53(3): 169-174.
  • Napiórkowska-Baran K., Tykwińska M., Kołodziejczyk-Pyrzyk J., Bąkowska-Kocik N., Zacniewski R., Bartuzi Z.,Trudności diagnostyczne w rozpoznawaniu chorób alergicznych, Alergia Astma Immunologia 2018, 23 (2): 79-85.


Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
 
Z alergią nie musisz się męczyć Sezon alergiczny czy po sezonie…
Rozpocznij konsultację