Uczulenie na nikiel - objawy. W czym jest, czego unikać?
Autor: Joanna Woźniak
Uczulenie na nikiel ma nawet 13 proc. populacji, z czego zdecydowaną większość stanowią nowoczesne społeczeństwa. Sprawdź, jak się objawia alergia na nikiel oraz gdzie znajduje się ten rodzaj metalu.
Uczulenie na nikiel
Nikiel jest wszechobecnym metalem. Powstaje pod wpływem erupcji wulkanów, wietrzenia skał, pylenia ziemi oraz pożarów lasów. Naturalnie występuje w powietrzu, wodzie pitnej, glebie oraz pożywieniu. Pierwiastek jest także produkowany przez człowieka - głównym źródłem jego emisji jest kopalnictwo rud.
Czysty nikiel wykorzystuje się w hutnictwie, medycynie, przemyśle zbrojeniowym, jubilerskim, chemicznym oraz elektrotechnicznym. Można go znaleźć w monetach, bateriach, klamkach, armaturze domowej, naczyniach kuchennych, guzikach czy klamrach od pasków. Nikiel wykazuje działanie alergizujące, a w dużych ilościach także toksyczne i rakotwórcze.
Ten rodzaj metalu przedostaje się do organizmu przez skórę, przewód pokarmowy i drogi oddechowe. Może wywołać silną reakcję alergiczną. Dla człowieka najgroźniejsze są sole niklu – one uczulają najbardziej. Natomiast tlenek niklu i nikiel metaliczny rzadko wywołują alergię.
Alergia na nikiel - objawy ogólnoustrojowe
Alergia na nikiel objawia się przede wszystkim dolegliwościami skórnymi. Po kontakcie z alergenem niklowym u pacjenta zwykle pojawia się kontaktowe zapalenie skóry. Alergię kontaktową wywołują wszelkiego rodzaju substancje chemiczne o niewielkiej masie cząsteczkowej, które wiążą się z proteinami pozakomórkowymi – np. z białkami osocza krwi lub wewnątrzkomórkowymi. Podobną reakcję alergiczną wywołują chrom oraz kobalt.
Inne objawy uczulenia na nikiel to:
- zapalenie spojówek,
- nieżyt nosa,
- astma oskrzelowa,
- pokrzywka ,
- dolegliwości żołądkowo-jelitowe,
- bóle i zawroty głowy,
- nawracające przeziębienia.
Nikiel w jedzeniu
Z badań wynika, że wchłanianie niklu drogą pokarmową nie stanowi zagrożenia dla osób zdrowych. Reakcja alergiczna na pożywienie zawierające nikiel występuje rzadko i dotyczy osób silnie uczulonych. Alergia przybiera postać układowego zespołu alergii niklowej, który objawia się rozsianym kontaktowym zapaleniem skóry oraz dolegliwościami oddechowymi, żołądkowo-jelitowymi oraz neurologicznymi.
Dużą zawartość niklu mają następujące pokarmy:
- wiśnie,
- kakao,
- czekolada ,
- herbata,
- ketchup,
- koncentrat pomidorowy,
- śledzie,
- tuńczyk,
- makrela,
- ser topiony,
- sos sojowy,
- wino,
- orzechy,
- margaryna,
- kukurydza,
- soja,
- płatki owsiane.
Lekarze rzadko zalecają pacjentom uczulonym na nikiel dietę eliminacyjną. Niemniej u osób silnie uczulonych dieta polegająca na wykluczeniu pokarmów zawierających nikiel znajduje zastosowanie.
Nikiel w kosmetykach
Nikiel wchłonięty przez skórę wywołuje najsilniejsze reakcje alergiczne. Kosmetyki z zawartością niklu zwykle wywołują u osób uczulonych obrzęk, rumień i pęcherze na powiekach. Warto zaznaczyć, że niklu nie znajdziemy w składzie kosmetyków. Zgodnie z Rozporządzeniem UE nie może być składnikiem kosmetyków, niemniej dopuszcza jego śladowe ilości w postaci zanieczyszczenia.
Nikiel jest często zanieczyszczeniem tlenku żelaza, dlatego osoby z alergią na nikiel powinny unikać kosmetyków z pigmentem – pudrów, podkładów, szminek, kredek do oczu, cieni do powiek, a także farb do włosów. Kolorowe kosmetyki mogą zawierać różnego rodzaju metale – nie tylko nikiel, ale także ołów, kobalt, chrom i arsen.
Jak często występuje alergia na nikiel?
Szacuje się, że uczulenie na nikiel ma 13 proc. populacji. Problem dotyczy przede wszystkim nowoczesnych społeczeństw. W Europie alergię na nikiel cierpi nawet 60 milionów osób. Większość stanowią kobiety. Z badań wynika, że uczulają się nawet 4 razy częściej niż mężczyźni. Odsetek osób uczulonych wzrasta z każdym rokiem.
W związku z tym Parlament Europejski wydał w 1994 roku tzw. dyrektywę niklową, która zakazuje sprzedaży przedmiotów codziennego użytku, które zawierają nikiel w ilościach zdolnych do wywołania reakcji alergicznej. Dyrektywa dotyczy zwłaszcza produktów, które mają bezpośredni kontakt ze skórką, takich jak biżuteria, okulary oraz metalowe elementy odzieży.
Autor: Joanna Woźniak
Czytaj też:
- Alergia i jej rodzaje. Na co można mieć uczulenie?
- Testy alergiczne z krwi, płatkowe czy wziewne? Rodzaje
- Kaszel alergiczny. Objawy i leczenie u dzieci i dorosłych
- Objawy alergii na różne rodzaje alergenów. Jak rozpoznać?
Bibliografia:
- Czarnobilska E., Obtułowicz K., Wsołek K., Piętowska J., Śpiewak R., Mechanizmy alergii na nikiel, Przegląd Lekarski 2007 / 64 / 7-8.
- Langauer-Lewowicka H., Pawlas K., Nikiel – alergen środowiskowy, Medycyna Środowiskowa / Environmental Medicine 2010; 13 (2).
- Buczyłko K., Nie tylko alergeny: nikiel, Alergia, 2014, 4: 24-27.
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
