Astma alergiczna - objawy i leczenie u dzieci i dorosłych

Dodano: 21-03-2019 | Aktualizacja: 30-05-2022
Autor: Piotr Brzózka
capsule Konsultacja z e-receptą internal Lek. rodzinny specialist Specjalista

Astma wywołuje ataki męczącego kaszlu, duszność w klatce piersiowej i świszczący oddech.

W większości przypadków, szczególnie u małych dzieci, astma oskrzelowa jest wynikiem uczulenia na określone substancje.

Zobacz, jakie są objawy astmy alergicznej (atopowej) i na czym polega jej leczenie.

Spis treści

  1. Astma oskrzelowa – alergiczna, bakteryjna, wirusowa
  2. Na czym polega astma atopowa (alergiczna)?
  3. Objawy astmy alergicznej
  4. Astma alergiczna u dzieci i dorosłych
  5. Leczenie astmy alergicznej

 

Astma oskrzelowa – alergiczna, bakteryjna, wirusowa

Astma oskrzelowa jest przewlekłą chorobą układu oddechowego o charakterze zapalnym.

Istotą astmy jest nadreaktywność oskrzeli na czynnik drażniący, czego efektem są takie objawy, jak:

 

Choroba ma zróżnicowaną patogenezę.

Może być efektem zakażeń bakteryjnych i wirusowych, ale przede wszystkim ma podłoże alergiczne (około 70-80 procent przypadków u dzieci i mniej więcej połowa u dorosłych).

W takiej sytuacji mówimy o astmie alergicznej, astmie atopowej, astmie zewnątrzpochodnej lub dychawicy oskrzelowej atopowej.

Pamiętać należy, że znaczenie pojęć „alergia” i „atopia” jest nieco inne.

Istotą alergii jest mechanizm reakcji organizmu na czynnik uczulający, zaś atopia, to genetycznie warunkowana skłonność do tego typu reakcji.

W przypadku astmy terminy te jednak są używane niemal zamiennie i traktowane jako bliskoznaczne.

Między innymi dlatego, że znaczny odsetek przypadków astmy alergicznej ma podłoże dziedziczne.

 

Na czym polega astma atopowa (alergiczna)?

Astma atopowa, czy też alergiczna, jest następstwem reakcji organizmu na kontakt z czynnikami zewnętrznymi, wdychanymi, wciąganymi przez nos lub usta.

Do tak zwanych alergenów wziewnych należą między innymi:

  • roztocza kurzu domowego,
  • pyłki roślin – drzew, krzewów, chwastów, traw,
  • alergeny zwierzęce – psa, kota etc.,
  • karaczany (przede wszystkim prusaki),
  • pleśnie i grzyby.

 

Potwierdzeniem alergicznego charakteru astmy jest zazwyczaj stwierdzenie występowania w organizmie przeciwciał klasy IgE, skierowanych przez układ odpornościowy do walki z określonymi alergenami.

 

Objawy astmy alergicznej

Do najbardziej typowych, a zarazem uciążliwych objawów astmy alergicznej należą:

  • męczący, suchy kastzel, nasilający się nocą a także w wyniku wysiłku fizycznego oraz ekspozycji na czynnik stresujący;
  • napady duszności i ucisk w klatce piersiowej;
  • charakterystyczny świszczący oddech.

 

Co istotne, astma alergiczna może współwystępować z innymi schorzeniami i zaburzeniami o odmiennych objawach, lecz podobnej etiologii, takimi jak między innymi atopowe zapalenie skóry czy katar sienny.

Należy też wiedzieć, że istnieje szereg czynników nasilających objawy, zwiększających natężenie ataków astmy.

Zaliczamy do nich między innymi:

  • dym papierosowy,
  • zanieczyszczenie powietrza, w tym przede wszystkim tzw. emisję niską (dym z pieców domowych) oraz spaliny samochodowe.

 

Astma alergiczna u dzieci i dorosłych

Astma alergiczna jest schorzeniem występującym częściej u dzieci, niż dorosłych.

Zazwyczaj pojawia się w pierwszych latach życia, a około 5-6 roku życia natężenie objawów jest na tyle duże, by można było postawić diagnozę i rozpocząć leczenie.

Bardzo często zdarza się, że nasilenie ataków dziecięcej astmy samoistnie zmniejsza się w okresie dojrzewania, a czasem choroba w sposób całkowity się wygasza.

Astma alergiczna występuje też u osób dorosłych i nie różni się niczym szczególnym, jeśli chodzi o patogenezę, objawy i leczenie.

Faktem jest natomiast, że dorośli częściej zapadają na tę chorobę w wyniku infekcji bakteryjnych lub wirusowych.

Znane jest też zjawisko „astmy aspirynowej”, będącej skutkiem nadużywania aspiryny oraz innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych.

Co, jak wiadomo, we współczesnych społeczeństwach Zachodu przybiera wręcz niekiedy formę uzależnienia.

 

Leczenie astmy alergicznej

Leczenie astmy alergicznej opiera się na kilku filarach.

  • Leczenie objawowe – polega na łagodzeniu skutków reakcji alergicznej, w tym przede wszystkim ograniczaniu skurczu oskrzeli. Do tego celu używane są głównie leki przeciwhistaminowe oraz przeciwzapalne. Tego typu terapia nie zwalcza przyczyn choroby.
  • Profilaktyka. Podstawowym wskazaniem dla osób cierpiących na astmę alergiczną jest unikanie kontaktu z czynnikami alergizującymi. W praktyce więc oznacza to często konieczność usunięcia z domu dywanów, niemożność posiadania zwierząt, a także szczególną dbałość o czystość pomieszczeń.
  • Działania doraźne. W przypadku ataku kaszlu astmatycznego, do którego doszło w zamkniętym pomieszczeniu, przydatne okazuje się otwarcie okna. Pozwala to odetchnąć powietrzem, w którym nie są zawarte alergeny. Zaczerpnięcie świeżego powietrza pomaga też opanować atak paniki, która nasila objawy astmy.
  • Immunoterapia. To jedyna konwencjonalna metoda leczenia astmy w kierunku przyczyn, a nie wyłącznie objawów. Immunoterapia polega na kontrolowanym, stopniowym zwiększaniu ekspozycji pacjenta na czynnik alergizujący. Tego typu leczenie może trwać wiele lat i nie zawsze jest skuteczne.

 

Źródła:

  • Marek Niedoszytko, Patogeneza astmy i alergii, Alergia, Astma, Immunologia 2017, 22 (2-3)
  • Iwona Stelmach, Astma u dzieci, , Alergia, Astma, Immunologia 2017, 22 (2-3)
  • B. Samoliński, F. Raciborski, A. Lipiec, A. Tomaszewska, E. Krzych-Fałta, P. Samel-Kowalik, A. Walkiewicz, A. Lusawa, J. Borowicz, J. Komorowski, U. Samolińska-Zawisza, A. J. Sybilski, B. Piekarska, A. Nowicka, Epidemiologia Chorób Alergicznych w Polsce (ECAP), Alergologia polska- Polish journal of allergology 1 (2014) 10–18


Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
 
Z alergią nie musisz się męczyć Sezon alergiczny czy po sezonie…
Rozpocznij konsultację