Nerwica depresyjna - objawy, test, przyczyny i leczenie

Konsultacja z e-receptą Lek. rodzinny Specjalista

Nerwica depresyjna to stan lękowy z wyraźnym udziałem komponentu depresyjnego.

Zobacz, jakie są objawy psychiczne i fizyczne nerwicy depresyjnej, jak ją rozpoznać i kto może pomóc w jej leczeniu. 

Nerwica depresyjna: czym jest to zaburzenie psychiczne?

Nerwica depresyjna jest pojęciem na wpół potocznym, używanym na określenie zaburzeń lękowych współwystępujących ze stanami depresyjnymi.

Tego typu stany są w praktyce klinicznej odnotowywane nagminne.

Z różnych danych wynika, że objawy depresji występują nawet u 60 procent pacjentów cierpiących na zaburzenia lękowe.

W szczególności dotyczy to osób dotkniętych tzw. zespołem lęku uogólnionego, który jest zaburzeniem chronicznym.

W jego przebiegu pacjenci doświadczają stałego uczucia niepokoju o niewyjaśnionym podłożu, a towarzyszyć temu mogą objawy psychosomatyczne, psychotyczne oraz zaburzenia afektywne, w tym depresja właśnie.

Co niezwykle istotne, mówiąc o nerwicy depresyjnej, należy przeprowadzić wyraźne różnicowanie z depresją nerwicową.

Termin ten określa inne zaburzenie, dziś częściej funkcjonujące w naukowej nomenklaturze pod nazwą dystymii.

Jest to stan obniżonego nastroju, współwystępujący z innymi objawami, w tym lękiem, w niewielkim nasileniu, ale w długiej perspektywie czasowej (minimum 2 lata).

Objawy nerwicy depresyjnej: jak ją rozpoznać? 

Typowe objawy nerwicy depresyjnej, to:

• uczucie niepokoju, zagrożenia, chęć ucieczki, wyzwolenia się z nieznośnej sytuacji. Doświadczenia te nie mają żadnej racjonalnej przyczyny, czego pacjent zazwyczaj ma świadomość, nie potrafiąc jednakże negatywnych emocji się wyzbyć;
• fobie, myśli obsesyjne i hipochondryczne, nadmierne skupienie na swoim stanie zdrowia i domniemanych zagrożeniach (np. lęk przed chorobą, upadkiem, wypadkiem itd.);
• rozdrażnienie, obrażanie się, zmienność nastroju z dominacją stanów depresyjnych;
• uczucie zmęczenia i znużenia, brak energii do działania;
• anhedonia – niezdolność do odczuwania przyjemności;
• spadek zainteresowania seksualnością.

Objawy fizyczne nerwicy depresyjnej

Dodatkowo należy wspomnieć o występowaniu objawów fizycznych nerwicy depresyjnej, zwanych też somatycznymi.

Należą do nich:

• wzmożone napięcie mięśniowe; drżenie kończyn,
• bóle kostno-mięśniowe, zwłaszcza w okolicach kręgosłupa,
• bóle brzucha, głowy i w obrębie klatki piersiowej,
• obniżenie popędu seksualnego, zaburzenie funkcji seksualnych.

Problemy te utożsamiane są przez pacjentów z innego typu schorzeniami – przykładowo, drobne nawet ukłucia w klatce piersiowej przywodzą na myśl zawał serca.

Zrodzony w wyniku tego lęk powoduje wyrzut adrenaliny, czyli hormonu walki, czego konsekwencją może być dalsze wzmożenie objawów somatycznych, np. bólu odczuwanego w okolicy serca.

Nakręca to spiralę lęku, a dodatkowo zwiększa nasilenie stanów depresyjnych.

Przyczyny nerwicy depresyjnej: u kogo może się rozwinąć? 

Przyczyny nerwicy depresyjnej są zróżnicowane.

Tego typu stany lękowe mogą wystąpić jako powikłanie lub schorzenie współwystępujące z klasyczną depresją.

Wśród innych czynników etiologicznych wymienia się też:

• predyspozycje genetyczne – ryzyko dziedziczenia skłonności do depresji i stanów lękowych plasuje się w przedziale 30-50 procent;
• określone cechy osobowości, w tym zaniżona samoocena, nadmierny samokrytycyzm, negatywny styl poznawczy, hipochondria;
• czynniki środowiskowe, w tym traumatyczne wydarzenia i doświadczenia (śmierć bliskiej osoby, wypadek, choroba, molestowanie seksualne, przemoc fizyczna i psychiczna, upokorzenie, zawód miłosny);
• determinanty biologiczne, w tym zaburzenia pracy układu limbicznego, (zwłaszcza jądra migdałowatego), układu hormonalnego, a także wzgórza, podwzgórza i kory czołowej.

Test na nerwicę depresyjną: czy istnieje i czy jest skuteczny?

Wiele osób na własną rękę poszukuje w Internecie narzędzia diagnostycznego, jakim jest test na nerwicę depresyjną.

Jako że pojęcie to nie funkcjonuje w nomenklaturze naukowej, nie istnieją też testy pozwalające precyzyjnie wykryć taki akurat typ zaburzenia.

Są jednak narzędzia, które można wykorzystać w celu oszacowania i wstępnego zdiagnozowania ogólnych zaburzeń o charakterze nerwicowym oraz depresyjnym.

Należą do nich:

• test DASS – skala depresji, lęku i stresu;
• skala depresji Becka;
• skala depresji Hamiltona.

Spośród powyższych najbardziej adekwatnym w ocenie zaburzeń lękowych, przy jednoczesnym występowaniu objawów depresyjnych, jest test DASS.

Pacjent, mając na uwadze doświadczenia ostatniego tygodnia, ma zadanie odnieść się twierdząco lub przecząco do 21 lub 42 sformułowań, w tym między innymi:

• trudno było mi się odprężyć,
• odczuwałem/am suchość w ustach,
• trudno było mi znaleźć w sobie siłę do działania,
• byłam/-em przestraszony/a, że mogę spanikować lub ośmieszyć się,
• czułam/-em, że nic mnie już nie czeka w życiu,
• czułam/-em się smutna/-y i przygnębiona/-y,
• czułam/-em, że jestem niewiele warta/-y,
• odczuwałem pracę serca mimo braku wysiłku fizycznego (przyspieszone bicie, zanik bicia),
• czułam/-em się przestraszona/-y bez określonego powodu.

Niezależnie od wyniku, jeśli czujesz, że dotyka Cię spadek formy psychicznej, koniecznie skontaktuj się z lekarzem psychiatrą lub psychologiem. 

Leczenie nerwicy depresyjnej

Leczenie nerwicy depresyjnej uzależnione jest od:

• źródła zaburzenia,
• nasilenia objawów,
• typu osobowości,
• ogólnego stanu zdrowia pacjenta.

Najczęstszym oddziaływaniem jest psychoterapia w nurcie poznawczo-behawioralnym, mająca za zadanie odkrycie głęboko skrywanych źródeł lęku i depresji, a następnie wypracowanie nowych wzorców reakcji.

W przypadkach, gdy zaburzenie osiąga duże nasilenie lub gdy pacjent nie reaguje na działania psychoterapeutyczne, możliwe jest wdrożenie środków farmakologicznych na receptę przypisywanych najczęściej przez lekarza psychiatrę. Ich dobór w dużej mierze zależy od profilu zaburzenia i konkretnie występujących w jego przebiegu objawów. Ważna jest między innymi relacja między komponentami lękowymi i depresyjnymi.

Z dostępnych leków na nerwicę depresyjną wymienić można między innymi:

• benzodiazepiny – środki przeciwlękowe, uspokajające, nasenne, silnie uzależniające;
• buspiron – lek przeciwdepresyjny, agonista receptora serot0ninowego 5-htla;
• trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne;
• czteropierścieniowe leki przeciwdepresyjne;
• inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) – leki przeciwdepresyjne, działające również przeciwlękowo;
• inhibitory monoaminooksydazy – leki stosowane w terapii atypowych postaci depresji;
• leki przeciwhistaminowe (np. hydroksyzyna), obniżające napięcie nerwowe i poziom lęku;
• neuroleptyki – leki przeciwpsychotyczne.

Udostępnij

Do znajomych

Tweetnij

Wyślij link

Nasz lekarz zadzwoni do Ciebie kiedy Ty chcesz! Potrzebujesz pomocy lekarskiej?

Rozpocznij konsultację