Choroby po solarium. Infekcje intymne, choroby skóry i jak ich uniknąć

Dodano: 15-08-2019 | Aktualizacja: 07-10-2024
Autor: Piotr Brzózka
capsule Konsultacja z e-receptą internal Lek. rodzinny specialist Specjalista

Wizyta w solarium od czasu do czasu z pozoru nie jest niczym złym, jednak moda na piękną opaleniznę przyczynia się do tego, że wiele osób zbyt często korzysta z regularnych kąpieli słonecznych, a niektórzy wręcz się od nich uzależniają.

Niejeden miłośnik permanentnej opalenizny nie zwraca uwagi na ostrzeżenia dotyczące zagrożeń zbyt częstego korzystania z solarium, do których zaliczają się przede wszystkim choroby skóry, a w długofalowej perspektywie nawet rak skóry. Część kobiet zapewne się nawet nie zastanawia, że poza zmianami na skórze, solarium może przyczynić się do pojawienia lub rozwoju infekcji intymnej, w tym grzybicy pochwy.

Solarium a moda na opaleniznę – zagrożenia dla zdrowia

Specjalne okazje, rodzinne imprezy, zagraniczny wyjazd, bal sylwestrowy, to tylko część powodów, dla których wiele osób chce zyskać nieco inny, bardziej atrakcyjny kolor skóry. Swego czasu ceniona była blada, niemalże śnieżnobiała cera, jednak w dzisiejszych czasach na topie jest świetlista opalenizna.

W krajach, w których nie można liczyć na słoneczną pogodę bez względu na porę roku, popularne stało się korzystanie z promieni UV w solariach. I nie byłoby w tym niczego złego, gdyby wszyscy korzystali z solarium z umiarem, zwracając uwagę na przeciwwskazania i środki ostrożności, a producenci lamp, łóżek i kabin do opalania przestrzegali zalecanych norm.

Wynalezienie lampy emitującej promieniowanie UV oraz moda na ładną opaleniznę przyczyniły się do prężnego rozwoju branży solaryjnej. Niestety wzrost popularności zażywania sztucznych kąpieli słonecznych zaczął w dynamicznym tempie wiązać się z wieloma bezpośrednimi zagrożeniami dla zdrowia, a nawet życia.

Obecnie opalanie w solarium postrzegane jest w większości krajów jako istotny problem zdrowia publicznego, który odpowiada za rosnący odsetek kolejnych przypadków chorób nowotworowych. Po licznych alarmujących raportach Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), czy wnioskach Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem, promieniowanie emitowane przez urządzenia do opalania UV zaklasyfikowano jako rakotwórcze dla ludzi oraz opublikowano zalecenia w kwestii interwencji, jakie władze publiczne powinny podjąć, aby ograniczać negatywne skutki korzystania z solariów.

Niektóre kraje wprowadziły regulacje ograniczające możliwość korzystania z solariów, inne zdecydowały się na bezwzględne zakazy sztucznego opalania.

Chociaż świadomość zagrożeń związanych z opalaniem w solarium wzrasta, to wciąż wiele osób nie wierzy, że promienie UV mogą wywołać raka skóry. A co z innymi schorzeniami? Czy sztuczne opalanie może wywoływać inne choroby? Czy w solarium można zarazić się infekcjami intymnymi?

Grzybica pochwy i inne infekcje intymne

Infekcje intymne należą do bardzo nieprzyjemnych, często wstydliwych i niestety częstych dolegliwości, z którymi zmagają się przede wszystkim kobiety. W większości przypadków do zapalenia pochwy i okolic intymnych dochodzi w wyniku zaburzenia równowagi mikroflory bakteryjnej pochwy. Barierę ochronną przed rozwojem chorobotwórczych drobnoustrojów tworzą w pochwie pałeczki kwasu mlekowego, czyli bakterie z rodzaju Lactobacillus. Z różnych przyczyn liczba dobroczynnych bakterii może spadać lub tracą one swoją aktywność, co sprawia, że patogeny mają idealne warunki do namnażania się i wywoływania infekcji.

Zapalenie pochwy często zaczyna się podobnie, dyskomfortem w postaci świądu, pieczenia, zaczerwienienia i obrzęku stref intymnych, swoistymi upławami, czy dolegliwościami bólowymi podczas stosunku seksualnego. Jednak infekcja pochwy może mieć zróżnicowane podłoże, a poszczególne symptomy mogą się od siebie różnić, w zależności od tego jaki patogen przyczynił się do stanu zapalnego. Za najbardziej powszechne infekcje intymne odpowiedzialne są przede wszystkim:

  • grzyby wywołujące kandydozę pochwy;
  • bakterie przyczyniające się do bakteryjnej waginozy;
  • pierwotniaki (Trichomonas vaginalis) prowadzące do rzęsistkowicy.

Statystycznie u kobiet najczęściej rozwija się bakteryjne zapalenie pochwy oraz grzybica pochwy. Infekcjom intymnym sprzyja wiele czynników, ale wśród głównych przyczyn zapalenia pochwy można wyróżnić niewłaściwą higienę okolic intymnych, przyjmowanie niektórych leków (np. antybiotyków, tabletek antykoncepcyjnych, czy leków immunosupresyjnych), częstą zmianę partnerów seksualnych, korzystanie z basenów, saun, jacuzzi, solariów, czy publicznych toalet, nieodpowiednią dietę, zaburzenia hormonalne, obniżenie odporności organizmu, czy przebieg innych infekcji oraz schorzeń.

Bakteryjna waginoza objawia się zazwyczaj niezbyt obfitymi upławami o szarobiaławym zabarwieniu, którym towarzyszy nieprzyjemny zapach z pochwy. Ponadto może pojawić się suchość w pochwie, świąd i pieczenie okolic intymnych, czy dolegliwości bólowe warg sromowych. Jeśli bakteryjne zakażenie pochwy zaatakuje również cewkę moczową, kobieta może odczuwać nadmierne parcie moczu na cewkę.

W przypadku kandydozy pochwy charakterystyczne symptomy to swoiste białe upławy o gęstej, serowatej konsystencji, pieczenie i świąd okolic intymnych, zaczerwienienie i obrzęk sromu, suchość pochwy oraz ból stref intymnych podczas i po stosunku.

W wyniku rozwoju grzyba Candida albicans przy bakteryjnym zapaleniu pochwy, przy znacznym spadku liczby bakterii Lactobacillus, czy na skutek gwałtownych zmian hormonalnych może również dojść do mieszanej infekcji intymnej, czyli bakteryjno-grzybiczego zapalenia pochwy.

Co zrobić gdy pojawią się niepokojące objawy infekcji intymnej? Najbardziej właściwą reakcją jest umówienie się na wizytę lekarską. Zarówno grzybicę pochwy, jak i bakteryjną waginozę leczy się środkami farmakologicznymi w połączeniu z odpowiednią dietą. Podczas kuracji kandydozy pochwy stosuje się przeciwgrzybicze leki doustne i dopochwowe (globulki, kapsułki), maści, kremy i żele do smarowania okolic intymnych, preparaty do irygacji pochwy lub nasiadówek oraz w celu odbudowania prawidłowej mikrogflory pochwy, probiotyki. W leczeniu bakteryjnego zapalenia pochwy sprawdzają się przede wszystkim odpowiednie antybiotyki oraz wspomagająco również probiotyki zawierające szczepy bakterii Lactobacillus.

Pojawienia się pierwszych symptomów infekcji intymnej nigdy nie należy bagatelizować. Należy pamiętać o tym, że nieleczone, czy źle leczone, grzybica pochwy oraz bakteryjne zapalenie pochwy, mogą prowadzić do wielu powikłań oraz innych schorzeń okolic intymnych i dróg rodnych.

Grzybica a solarium – czy można się zarazić?

Korzystanie z solarium może przyczynić się do rozwoju skórnych infekcji o podłożu grzybiczym, wirusowym oraz bakteryjnym, jak również do zapalenia okolic intymnych. Intensywne opalanie może prowadzić do immunosupresji, czyli mówiąc najprościej do zmniejszania odporności organizmu, który traci odpowiednią zdolność do odpowiedzi na antygeny bakteryjne, grzybicze, nowotworowe, czy na alergeny.

Czy grzybica pochwy może mieć bezpośredni związek z korzystaniem z solarium? Nie musi, ale faktycznie może. Jak wspomniano wyżej, intensywne opalanie może prowadzić do obniżenia odporności organizmu, co z kolei może wpłynąć negatywnie na równowagę flory bakteryjnej pochwy, i tym samym przyczynić się do rozwoju infekcji intymnej, czy to o podłożu grzybiczym, czy bakteryjnym.

Inną drogą, która może prowadzić do pojawienia się grzybicy pochwy po wizycie w solarium, może być bezpośredni kontakt z patogenami podczas opalania. Łóżko, czy kabina w solarium powinny zawsze być dokładnie wymyte i odkażone po wizycie każdego klienta, jednak nie możemy mieć pewności co do zachowania odpowiednich zasad higieny w konkretnym obiekcie.

Aby zminimalizować ryzyko pojawienia się i rozwoju grzybicy pochwy podczas sztucznych kąpieli słonecznych:

  • należy korzystać z solarium sporadycznie, nie regularnie;
  • należy zawsze zwracać uwagę na to, czy łóżko lub kabina w solarium zostały odpowiednio umyte i zdezynfekowane. W razie wątpliwości warto samemu zdezynfekować miejsce do leżenia lub stania (w każdym solarium, przy łóżku powinien znajdować się odpowiedni preparat do dezynfekcji);
  • lepiej skorzystać z opalania w kabinie (na stojąco) i dodatkowo zabezpieczyć podłoże papierowym ręcznikiem;
  • nie należy opalać się w solarium w trakcie miesiączki;
  • na łóżku w solarium lepiej nie zdejmować bielizny, która chroni miejsca intymne przed ewentualnym zarażeniem;
  • dla bezpieczeństwa przed, jak i po opalaniu, warto odpowiednio zadbać o higienę, szczególnie skóry i miejsc intymnych. Do higieny okolic intymnych należy używać specjalnych preparatów z odpowiednim pH i kwasem mlekowym;
  • nie należy korzystać z solarium w przypadku podejrzenia lub zdiagnozowania infekcji intymnej;
  • warto zrezygnować z opalania w solarium jeśli kobieta jest po leczeniu grzybicy pochwy lub innej infekcji intymnej;
  • nie należy korzystać z solarium podczas choroby;
  • nie należy korzystać z solarium w przypadku przyjmowania antybiotyków;
  • warto zrezygnować z opalania w solarium przy problemie z nawracającą grzybicą pochwy;
  • przed opalaniem w solarium warto sięgnąć po doustny probiotyk ginekologiczny, który wspiera naturalną mikroflorę bakteryjną pochwy i jej kwaśne pH, tym samym zmniejsza ryzyko rozwoju infekcji pochwy.

Choroby skóry po solarium

Częste korzystanie z solarium, podobnie jak nadmierna ekspozycja na słońce, zwiększa ryzyko zachorowania na niektóre choroby skóry, w tym na niezwykle groźnego raka skóry (czerniaka). Ma to bezpośredni związek z czasem, przez jaki konkretna osoba wystawia swoje ciało na działanie promieniowania ultrafioletowego (UV) podczas kąpieli słonecznych, czy to w naturalnym słońcu, czy pod lampami w solariach.

Przede wszystkim częsta ekspozycja na promienie UV to szybsze starzenie się skóry, gdyż to właśnie ultrafiolet odpowiada za utratę jędrności i pojawianie się zmarszczek. Intensywne promieniowanie ultrafioletowe dociera do głębokich warstw naskórka, gdzie powoduje zmiany i zniszczenia. Skóra staje się coraz bardziej sucha, wiotka, a na jej powierzchni mogą pojawiać się bruzdy.

Promieniowanie ultrafioletowe coraz częściej przyczynia się również do skórnych reakcji alergicznych, w formie różnego rodzaju wysypek o zróżnicowanym przebiegu. Wbrew popularnym opiniom, uczulenie na promienie UVA w równym stopniu dotyczy światła słonecznego, jak i tego emitowanego przez lampy w solariach. Co więcej, dawka promieniowania w solarium jest znacznie większa niż tego pochodzącego wprost ze słońca, dlatego alergia może pojawiać się częściej.

Należy również pamiętać o tym, że promieniowanie ultrafioletowe dodatkowo pobudza pojawianie się piegów i znamion barwnikowych. Sztucznych kąpieli słonecznych powinny unikać osoby, które mają ponadprzeciętną tendencję do pojawiania się tego typu zmian.

Nadmierne korzystanie z solarium może również prowadzić do wspomnianych wcześniej infekcji skóry, zarówno wirusowych, bakteryjnych, jak i grzybiczych.

Do najpoważniejszych, zagrażających zdrowiu i życiu, chorób bezpośrednio związanych z nadmiernym opalaniem, należy nowotwór skóry, zwany również czerniakiem. Istnieją naukowe dowody na to, że poddawanie się działaniu promieni UV w solariach powoduje czerniaka skóry i raka kolczystokomórkowego. Nie bez znaczenia pozostaje wiek osoby, która korzysta z uroków sztucznego opalania. Im wcześniej rozpoczyna się wizyty w solarium, tym większe ryzyko pojawienia się raka skóry.

Jak dowodzą liczne badania, nie istnieje również bezpieczna dawka opalania w solarium, a nowotwory skóry powoduje całkowita pochłonięta dawka promieniowania UV. Dlatego też czerniak nie musi ujawnić się od razu, a w późniejszych latach.

Choroby po solarium – jak ich uniknąć?

Przyspieszone starzenie się skóry, oparzenia, reakcje alergiczne, w tym fototoksyczne i fotoalergiczne, immunosupresja, czyli osłabienie układu odpornościowego, infekcje skóry o różnej etiologii, inne problemy skórne, czy nowotwory złośliwe skóry, to jedynie część znanych obecnie chorób będących bezpośrednim następstwem częstego korzystania z solarium. Najprostszym sposobem na uniknięcie wymienionych schorzeń jest rzecz jasna ograniczenie ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe. Część osób zastanawia się jednak, czy skorzystanie z solarium od czasu do czasu może być dla nich bardzo szkodliwe. Nie ma bezpiecznych dawek opalania w solarium, jednak istnieją również wyjątkowe przeciwwskazania.

Nie należy korzystać z solarium w przypadku:

  • bardzo młodego i młodego wieku (dzieci i młodzież);
  • jasnej karnacji;
  • występowania blizn, ran, czy oparzeń;
  • występowania schorzeń powodujących nadwrażliwość skóry na słońce, np. albinizm, zespół nabłoniaków znamionowych, czy skóra pergaminowata-barwnikowa;
  • zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego;
  • radioterapii;
  • uczulenia na słońce;
  • osobniczej lub rodzinnej historii zachorowań na nowotwór skóry;
  • przyjmowania leków immunosupresyjnych;
  • rogowacenia związanego z promieniowaniem słonecznym;
  • choroby Bowena;
  • występowania niektórych chorób: serca, tarczycy, nerek, wątroby, nadciśnienia tętniczego, epilepsji, łuszczycy, opryszczki, cukrzycy, trądziku różowatego;
  • skłonności do rozszerzania i pękania naczynek krwionośnych oraz żylaków;
  • występowania licznych pieprzyków i zmian barwnikowych na skórze;
  • choroby nowotworowej;
  • ciąży;
  • trwania miesiączki;
  • świeżego urazu;
  • występowania podwyższonej temperatury ciała;
  • przyjmowania leków, spożywania ziół, jak i stosowania kosmetyków o możliwym działaniu fototoksycznym i fotoalergicznym.

Czytaj też:


Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:

Lekarz rodzinny

Lekarz internista

Lekarz ginekolog

E-recepta online




Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
 

Bibliografia do artykułu

  • Mirosława Gałęcka, Patrycja Szachta: Nawrotowe grzybice i bakteryjne zapalenia pochwy – charakterystyka przyczyn oraz możliwości terapeutycznych i profilaktycznych, Forum Zakażeń 2013;4(2):121-125, Instytut Mikroekologii w Poznaniu.
  • Solaria: Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego w sprawie warunków świadczenia usług w zakresie ich udostępniania: https://gis.gov.pl/dzialalnosc-gospodarcza/komunikat-glownego-inspektora-sanitarnego-w-sprawie-warunkow-swiadczenia-uslug-w-zakresie-udostepniania-solarium/
  • Scientific Committee on Health, Environmental and Emerging Risks, http://ec.europa.eu/health/scientific_committees/scheer_pl (dostęp z 30 czerwca 2017 r.).
  • Piotr Kochan: Wybrane schorzenia dróg moczowo-płciowych kobiety i leczenie według CDC.
  • Wojciech Stefan Zgliczyński: Solaria w Polsce i na świecie jako problem zdrowia publicznego, opracowanie przygotowane przez Biuro Analiz Sejmowych (21 sierpnia 2017 r. nr 4(146)).
  • Encyklopedia PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/szukaj/solarium.html (dostęp 18 lipca 2017 r.).
  • Kryteria WHO/FAO dla probiotyków i ich zastosowanie w ginekologii w świetle najnowszych badań. Gin. Prakt. 87, 6, 11-18 (2005).
  • Stanowisko zespołu ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w sprawie leczenia ostrego i nawrotowego grzybiczego zapalenia pochwy i sromu, Ginekol Pol. 2008.
  • Co warto wiedzieć. Rak skóry, czerniak i znamiona skóry: https://www.akademiaczerniaka.pl/pliki/dla-pacjentow/poradnik/2016PEOCWWrakskory.pdf.
  • Biuletyn „Zdrowie UE”, nr 186, https://ec.europa.eu/health/node/51326_pl (dostęp 30 czerwca 2017 r.).
Zobacz więcej