Feromony: fakt czy mit? Czy feromony działają na płeć przeciwną?

Dodano: 21-03-2019 | Aktualizacja: 14-07-2022
Autor: Marta Chruścińska / artykuł konsultowany z dr Justyną Milewską
capsule Konsultacja z e-receptą internal Lek. rodzinny specialist Specjalista

Pewnie nie raz wpadła Ci w ucho jakaś informacja o feromonach.

Z pewnością o takich feromonach, które mogą działać na płeć przeciwną.

Ale czym one są?

Feromony są lotnymi związkami chemicznymi, z reguły o dość złożonej strukturze.

I o ile w świecie roślinnym i zwierząt feromony są dobrze przebadane, o tyle te ludzkie cały czas poddawane są różnym badaniom i analizom.

Co ciekawe – podobno to męskie feromony są silniejsze niż te kobiece i są silnie związane z żeńskimi i męskimi hormonami płciowymi.

Z tego tekstu dowiesz się, czy feromony faktycznie mogą wpływać na większą atrakcyjność u partnerów.

Spis treści:
Czym są feromony?
Czy feromony faktycznie występują u ludzi? 
Damskie feromony a cykl miesiączkowy
Męskie feromony
Ludzkie a zwierzęce feromony: jakie są między nimi różnice? 
Sztuczne feromony (na przykład w perfumach)

 

Feromony – co to takiego?

Feromony należą do substancji semiochemicznych, czyli związków chemicznych używanych przez zwierzęta i rośliny do przekazywania informacji i wywoływania określonej reakcji u przedstawicieli głównie tego samego gatunku.

Brzmi skomplikowanie?

Zwierzęta i rośliny wykorzystują najczęściej substancje semiochemiczne do celów obronnych, oznaczania terytorium czy łączenia się w pary wydzielając przez siebie konkretny zapach.

Ale jak to działa?

Feromony to mieszanka lotnych związków chemicznych i pewnie dlatego kojarzy się je powszechnie ze zmysłem zapachu.

Są one bardzo trudne do uchwycenia i zazwyczaj występują w niewielkich stężeniach, dlatego tak ciężko je wykryć i po prostu dokładnie zbadać.

Co ciekawe, podobno feromonami posługuje się ponad 1500 gatunków zwierząt – przede wszystkim owadów i roślin.

Występowanie feromonów u ludzi jest od lat przedmiotem wielu badań naukowych.

Tak naprawdę do dzisiaj naukowcom nie udało się jednoznacznie potwierdzić, czy występują u człowieka i jak na niego działają.

Bo o ile odbieranie feromonów związane jest to z organem nosowo-lemieszowym (o którym mowa dalej w tekście), o tyle wiadomo, że nie występuje on u wszystkich ludzi.

Innymi słowy: chociaż nie każdy może je wychwycić – tak każdy je produkuje.

Istnieją badania, które potwierdzają, że obecnie w oddechu, pocie czy moczu człowieka substancje mogą wpływać na zachowania i fizjologię innych ludzi.

Feromony w zależności od pełnionej przez nie funkcji można podzielić na około 30 grup.

Jakie to grupy?

Są to między innymi:

  • feromony płciowe;
  • feromony obronne;
  • feromony odstraszające;
  • feromony agregacyjne;
  • feromony wyrażające dominację;
  • feromony ścieżkowe;
  • feromony społeczne;
  • feromony odnajdywania pożywienia.

 

Feromony ludzkie: czy one faktycznie istnieją i działają?

Mówiąc o feromonach ludzkich należy pamiętać, że odnosi się je głównie do kontaktów międzypłciowych i seksualnych.

U roślin i zwierząt feromony mają znacznie szerszy zakres występowania.

Można powiedzieć, że feromony sprawiają, że ktoś może wydać Ci się atrakcyjny lub atrakcyjna, np. seksualnie.

I tak – tu pasuje potoczne stwierdzenie, że „jest między nimi chemia”.

Fakt jest taki, że ludzki organizm wydziela te feromony, nadal jednak nie wiadomo o nich zbyt wiele (w kontekście ludzi).

Ale wiemy trochę.

Mężczyźni wytwarzają głównie androstadienon, a kobiety estratetraenol.

Podczas badań nad ludzkimi feromonami stwierdzono, że istnieje tzw. organ VNO (comeronasal organ), czyli organ nosowo-lemieszowy.

Za co może odpowiadać?

Organ VNO może znajdować się w nosie i wychwytywać feromony oraz przekazywać niesione przez nie sygnały do mózgu.

Problem polega jednak na tym, że podobno nie każdy posiada ten organ.

U ssaków organ VNO odgrywa głównie rolę w interakcjach między osobnikami, na przykład u gadów– za powonienie.

Według naukowców występowanie tego narządu u ludzi może być cechą ewolucyjną, jednak zanikającą.

Idąc tym tropem – skoro nie każdy posiada ten organ, potencjalnie także nie każdy będzie wrażliwy na feromony.

Jeśli zaś chodzi o pytanie – czy feromony działają, to naprawdę ciężko znaleźć na nie jednoznaczną odpowiedź.

Dlaczego?

Feromony nie mają zapachu, chyba że występują w dużym stężeniu – wtedy może być wyczuwalna bardzo delikatna woń.

Obecność feromonów można wyczuć po dotarciu do narządu VNO i przekazaniu sygnałów do mózgu i podwzgórza, które głównie odpowiada za przetworzenie informacji.

Gdy podwzgórze zostanie pobudzone – organizm dostaje znak o feromonach.

Oczywiście musisz mieć świadomość, że feromony – choć istnieją, to nie pełnią u ludzi tak istotnej roli w doborze partnera jak to jest w świecie zwierząt.

Dobór partnera u ludzi jest dużo bardziej skomplikowany.

Tutaj w grę wchodzą nie tylko chemiczne substancje, ale również inne kwestie, tj. charakter, osobowość, uczucia, poczucie humoru czy intelekt.

 

Feromony damskie a cykl miesiączkowy kobiety

Można powiedzieć, że feromony damskie w pewien sposób pozwalają zachować ciągłość gatunku.

Organizm kobiety wytwarza je z różnym natężeniem w zależności od tego, w jakim cyklu miesiączkowym obecnie się znajduje.

Na przykład?

Podczas owulacji kobieta produkuje znacznie więcej feromonów (zwłaszcza kopulin), które świadczą o tym, że może zajść w ciążę, a tym samym – jest zdolna do posiadania potomstwa.

Na tym etapie może wydawać się bardziej atrakcyjna dla płci przeciwnej, co ma ich po prostu zwabić.

Oczywiście – tak jak cykl miesiączkowy kobiety się zmienia w trakcie życia, tak jest również z ilością wydzielanych feromonów.

Ilość feromonów znacznie zmniejsza się w okresie okołomenopauzalnym.

A to, że feromony mają wpływ na ludzi potwierdziła dr Martha McClintock, która w latach 70. ubiegłego wieku jako jedna z pierwszych przeprowadziła badanie feromonów.

Badanie przeprowadzono wśród kobiet przebywających w więzieniu, które przez kilka miesięcy nie używały żadnych perfumowanych kosmetyków.

Część więźniarek nosiła pod pachami waciki, które wąchały inne współosadzone.

Efektem eksperymentu miała być synchronizacja cyklu miesiączkowego kobiet.

A jakie feromony występują u kobiet?

Jeśli chodzi o damskie feromony, to bazują one na substancjach o nazwach:

  • estratetraenol – czyli feromon, który jest podobny do hormonów płciowych żeńskich -estrogenów. Ten feromon wykazuje działanie, które poprawia humor mężczyzny i zwiększa jego energiczność, tym samym zmniejszając poziom zmęczenia;
  • kopuliny – feromony, które występują w wydzielinie (śluzie) z pochwy. Co ciekawe – największa ilość kopulin według badaczy występuje podczas dni płodnych kobiety a ich występowanie zwiększa poziom testosteronu u mężczyzn nawet o 150 procent!

 

Jak działają feromony męskie?

Tak jak kobiety przekazują mężczyznom informacje poprzez feromony, tak i męskie feromony przekazują je kobietą.

Można powiedzieć, że są to niewerbalne komunikaty, np. o dojrzałości czy gotowości do posiadania potomstwa.

Trzeba jednak dodać, że feromony męskie uchodzą za silniejsze od damskich.

Z czego może to wynikać?

Chodzi tutaj o androstadienon, czyli substancję obecną w pocie i spermie.

Zdaniem naukowców może to być feromon, który zwiększa atrakcyjność mężczyzn w oczach kobiet i co ciekawe – to właśnie głównie męskie feromony próbuje uzyskać się podczas produkcji ich syntetycznych odpowiedników.

To właśnie męskie feromony mają wabić partnerkę i przyciągać ją do siebie.

W męskich preparatach na bazie feromonów zawiera się głównie:

  • androstenol – czyli substancję, która w naturze obecna jest w moczu i w pocie;
  • androstenon – obecny w męskiej ślinie, pocie i moczu;
  • androsteron – wzmacniający działanie innych feromonów;
  • androstadienon – wykrywany w nasieniu, moczu, pocie oraz we włosach pod pachami.

 

Czy feromony ludzkie działają podobnie jak w świecie zwierząt?

Mechanizm działania feromonów można wytłumaczyć na przykładzie owadów.

Feromony wydzielane przez konkretnego osobnika muszą najpierw trafić do odbiorcy.

Najczęściej odbywa się to w wyniku bezpośredniego kontaktu lub za pomocą przenoszenia ich przez wiatr.

Cząsteczki feromonów jest odbierana przez narząd ciała, który ma odpowiednie receptory.

Owady odbierają je czułkami wyposażonymi w komórki receptorowe.

Następnie do mózgu jest wysyłany sygnał elektryczny, a odbiorca reaguje w określony sposób – zgodny z „komunikatem” przesłanym w cząsteczce.

Naukowcy badali także sposób działania feromonów na człowieka.

Jeśli chodzi o zwierzęta – to zakres działania feromonów jest naprawdę spory.

Nie chodzi tylko o feromony płciowe, ponieważ zwierzęta wykorzystują je także w celach obronnych czy pokazania dominacji.

Jeśli zaś chodzi o ludzi, to zdaniem naukowców ludzkie feromony znajdujące się w pocie, ślinie, spermie lub wydzielinie z pochwy są odbierane przez narząd przylemieszowy, a następnie trafiają do mózgu.

A skąd się biorą feromony?

Wytwarzane są w:

  • gruczołach napletkowych;
  • gruczołach łojowych;
  • gruczołach apokrynowych;
  • gruczołach  okołoodbytniczych;
  • gruczołach pachowych;
  • wątrobie;
  • jamie ustnej;
  • w węzłach podszczękowych;
  • gruczołach Hardera;
  • gruczołach łzowych;
  • na stopach;
  • genitaliach.

Ponadto obecność feromonów stwierdza się w: ślinie, moczu, osoczu, wydzielinie z pochwy i prostaty, łzach oraz w pocie (głównie tym widzialnym przez gruczoły zlokalizowane pod pachami).

 

Syntetyczne (sztuczne) feromony wykorzystywane np. w perfumach

Syntetyczne odpowiedniki substancji występujących w ludzkich feromonach są produkowane przez zakłady chemiczne i trafiają na rynek jako ludzkie feromony.

Jak wygląda ten proces?

Najpierw wydziela się feromony z innych substancji w parowych pojemnikach.

Oddziela się tutaj substancję rozpuszczającą i alkohol, który się skrapla, a feromony poddaje dalej destylacji i krystalizacji.

A gdzie kupić feromony?

Feromony są sprzedawane zarówno w czystej postaci, we flakonach, lub też jako składniki zapachowe perfum.

Kupisz je głównie w internecie, jednak warto porozmawiać także z doświadczoną konsultantką w perfumerii, która pomoże wskazać perfumy zawierające także feromony.

Pamiętaj, że feromony nie są tanie, a ich koszt może przekraczać nawet cenę najmniejszych pojemności markowych perfum.

Flakonik o pojemności 15 ml może kosztować nawet ponad 150 zł, a 40 ml – ponad 400 zł.

Jak z nich korzystać?

Podobnie jak w przypadku zwykłych perfum.

Producenci zalecają, żeby spryskiwać nimi nagie i nawilżone ciało, najlepiej w okolicach szyi oraz za uszami, a także w zgięciach łokci lub kolan.

Kobiety mogą także używać feromonów między piersiami.

Bardzo istotne jest, aby nie rozcierać na ciele rozpylonych feromonów (może to podrażnić skórę) i aplikować je na paręnaście minut przed założeniem ubrania.

Feromony (i perfumy) najlepiej będą zachowywać się na czystym ciele, które emitując swoje ciepło „podsyca” także ich działanie.

W przypadku feromonów aplikacja ich na ubraniach mija się z celem.

Dimedic: konsultacje lekarskie online z e-receptą



Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
 
Przedłuż swoją antykoncepcję online! Kończą Ci się tabletki?
Rozpocznij konsultację