Otyłość - nadwaga, leczenie otyłości oraz sposoby na nadwagę

Konsultacja z e-receptą Lek. rodzinny Specjalista

Otyłość staje się globalną epidemią. Obecnie około 600 milionów ludzi na całym świecie jest otyłych i liczba ta ciągle rośnie. Utrzymywanie zbyt wysokiej masy ciała stanowi olbrzymie zagrożenie dla zdrowia. Otyłość to jedna z głównych przyczyn szeregu chorób cywilizacyjnych – cukrzycy, nadciśnienia, choroby niedokrwiennej serca,  a nawet niektórych nowotworów. 

Jak szybko schudnąć?

W zapobieganiu i leczeniu otyłości nie ma lepszych sposobów niż zastosowanie odpowiedniej diety i zwiększenie aktywności fizycznej. Gdy jednak te okażą się niewystarczające, można skorzystać z dobrodziejstw współczesnej medycyny – leków wspomagających odchudzanie, a w skrajnych przypadkach zabiegów chirurgicznych.

Otyłość czy nadwaga? Kiedy mówimy o nadwadze, a kiedy już o otyłości?

Otyłość to przewlekła choroba, która charakteryzuje się nadmiernym odkładaniem tkanki tłuszczowej w organizmie. W celu ustalenia, czy dana osoba ma prawidłową masę ciała odpowiednią dla swojego wzrostu stosuje się wskaźnik BMI.

Jak sprawdzić, czy mam prawidłową masę ciała? BMI a masa ciała

BMI (czyli body-mass index) można obliczyć z prostego wzoru:

BMI= masa ciała (kg)/wzrost (m)^2

Jeśli jesteś osobą dorosłą i mieścisz się w przedziale od 25 do 30 to znaczy, że masz nadwagę. Przekroczenie bariery BMI 30 świadczy o otyłości.

Nadwaga i otyłość – groźne dla zdrowia skutki

Ocenia się, że zbyt wysoka masa ciała jest odpowiedzialna za większość przypadków cukrzycy typu 2 (80%) i niemal połowę przypadków chorób układu krążenia.  Ponadto otyłość wiąże się z:

·         podwyższonym ryzykiem zapalenia stawów,

·         uszkodzenia nerek,

·         chorób skóry,

·         zaburzeń psychicznych,

·         a także niektórych nowotworów (takich jak rak przełyku, żołądka, trzustki, jelita grubego i białaczka).

Utrzymywanie prawidłowej masy ciała może nas zatem uchronić przed przeważającą większością chorób cywilizacyjnych

Problem z utrzymaniem masy ciała. Geny czy styl życia?

Otyłość i nadwaga wynikają z mieszanki czynników getycznych, nieprawidłowego odżywiania, braku aktywności fizycznej i innych przyczyn środowiskowych, takich jak nadmierny stres. U każdego człowieka udział tych kilku czynników jest różny. Generalnie, przyrost masy ciała to konsekwencja zaburzonej równowagi energetycznej organizmu, czyli ilość dostarczanej energii jest większa, niż energii wydatkowanej.

Niezdrowy styl życia: jedna z głównych przyczyn otyłości i nadwagi

Obecna epidemia otyłości w cywilizacjach zachodnich wyrasta z obranego przez nowoczesne społeczeństwa stylu życia. Ogólny dostęp do wysokokalorycznych posiłków, spożywanie większej ilości jedzenia w stosunku do realnego zapotrzebowania organizmu, siedzący tryb życia, wszechobecny stres – to główne modyfikowalne przyczyny nadmiernego przyrostu masy ciała.

Oczywiście, nie wszystkie przypadki otyłości i nadwagi to wyłącznie wina przyjętego trybu życia. Niektóre mogą być konsekwencją:

- wrodzonych lub nabytych schorzeń metabolicznych (m.in. choroba Cushinga)

- zaburzeń psychicznych

- stosowania leków (m.in. leków psychiatrycznych: neuroleptyków i niektórych środków przeciwpadaczkowych).

Jak schudnąć i zrzucić zbędne kilogramy – najlepsze rady jak schudnąć

Przede wszystkim eliminując czynniki, które odpowiadają za nadmierną masę ciała. W leczeniu otyłości najlepiej zdają egzamin odpowiednia dieta i aktywność fizyczna. Jeśli chodzi o odżywianie, kluczowe jest ograniczenie spożywania wysokokalorycznych posiłków, czyli tych bogatych w tłuszcze i cukry proste. Ilość przyjętych kilokalorii należy ograniczyć, zazwyczaj średnio o 500 – 1000 na dzień, choć dokładne cele powinny być ustalane indywidualnie. Zwykle całkowicie zadowalającym efektem jest cotygodniowe obniżenie masy ciała o 0,5-1 kilogramów, zatem dążenie do prawidłowej sylwetki ma być stopniowe i konsekwentne.

Dieta odchudzająca – zbilansowana i skuteczna

Podstawą diety powinno się stać:

·         przyjmowanie dużej ilości błonnika, czyli nietrawionych przez nasz organizm składników roślinnych. Redukują one przyswajalność cukrów prostych, obniżają poziom cholesterolu i pozytywnie wpływają na pracę przewodu pokarmowego.

·         dieta powinna obfitować w owoce i warzywa,

·         dieta bogata w zboża pełnoziarniste i niskotłuszczowe pokarmy,

·         bardzo istotne jest zaplanowane, regularne spożywanie posiłków (około 3-5 równomiernie rozłożonych, bez nocnego podjadania!),

·         wyeliminowanie z menu tzw. „pustych kalorii" (słodyczy, słodkich napojów gazowanych).

Ćwiczenia na odchudzanie. Postaw na ruch, a odchudzanie przyniesie efekty

Jeśli chodzi o ruch to zaleca się stopniowe wdrażanie regularnych treningów. Najlepiej zacząć od średnio natężonego wysiłku 30 minut 3 razy w tygodniu, powoli zwiększając do jednej godziny codziennego ruchu. Pomocne może być chodzenie na specjalne grupowe zajęcia lub zaangażowanie personalnego trenera.

Rozsądne odchudzanie – dieta, ćwiczenia, pielęgnacja

Nie od dziś wiadomo, że łatwiej jest przytyć, niż stracić na wadze. Nie należy jednak przesadzać w dążeniu do utraty zbędnych kilogramów. Zbyt restrykcyjna dieta i nadmierny wysiłek fizyczny może doprowadzić do wyniszczenia organizmu. Osłabienie, zaburzenia elektrolitowe, choroby przewodu pokarmowego (biegunki, ból brzucha, zaparcia), obwisła skóra to typowe objawy „przesadzonego” odchudzania. Przyzwyczajone do starych nawyków ciało potrzebuje czasu i cierpliwości, aby przestawić się na zdrowy tryb życia. Powolne, ale konsekwentne dążenie do celu powinno stać się przewodnim hasłem walki z otyłością.

Odchudzanie – skuteczne, zdrowe i trwałe

Przy odchudzaniu się warto też pamiętać o pozostałych aspektach zdrowotnych - nie należy skupiać się wyłącznie na utracie kilogramów. Ważne jest kontrolowanie ciśnienia, cholesterolu, ogólnego stanu zdrowia, aby dodatkowo ograniczyć negatywny wpływ otyłości na organizm.

Gdy już osiągniesz swój cel, trzeba zrobić wszystko, aby ten stan utrzymać (czyli pod żadnym pozorem nie rezygnować z wdrożonego sposobu odżywiania i regularnych ćwiczeń). 

Tabletki na odchudzanie, jakie składniki są skuteczne?

Dodatkową pomoc w odchudzaniu mogą stanowić suplementy diety i środki farmakologiczne (wydawane z przepisu lekarza). Preparaty bez recepty najczęściej zawierają poniższe składniki:

·         kofeina – pobudza spalanie tłuszczów, hamuje apetyt i zwiększa wytrzymałość fizyczną, pomocną w zrzucaniu kilogramów

·         ekstrakt z zielonej herbaty – zawiera przeciwutleniacze, które przyspieszają metabolizm i chronią komórki przed stresem oksydacyjnym

·         chrom – składnik enzymów biorących udział w przemianie cukrów

·         błonnik – jak wspomniano wyżej wywiera wiele pozytywnych efektów na nasz organizm, które wspomagają utrzymanie prawidłowej masy ciała

·         chitozan (składnik Calominalu) – redukuje wchłanianie tłuszczów. Może pomóc zrzucić parę kilogramów, ale cudów nie należy się spodziewać

·         CLA – sprzężony kwas linolowy, zwiekszający tempo przemiany materii.

·         L-karnityna – ważne biochemiczne ogniwo, umożliwiające efektywne spalanie tłuszczów

·         babka jajowata – środek łagodnie pobudzający perystaltykę jelit, powoduje też uczucie pełności i hamuje chęć podjadania.

Bypass żołądkowy a odchudzanie. Operacja zmniejszenia żołądka

W przypadku opornej na leczenie, zaawansowanej otyłości (BMI 35 i więcej) pozostaje jeszcze leczenie chirurgiczne. Zabiegi polegają na zmniejszeniu objętości żołądka lub skróceniu długości jelit tzw. bypassy jelitowe. Pierwszy przyspiesza pojawienie się uczucia sytości, drugi natomiast polega na zredukowaniu przyswajania składników pokarmowych. Udowodniono, że zabiegi chirurgiczne obniżają śmiertelność u osób z zaawansowaną otyłością nawet o jedną czwartą.

Tabletki na odchudzanie. Co z odchudzaniem na receptę?

Lekarstwa „odchudzające” są zarezerwowane dla osób z klinicznie stwierdzoną otyłością (BMI >30). Niekiedy lekarz może je przepisać pacjentom z nadwagą, ale tylko jeśli cierpią oni na dodatkowe schorzenia zwiększające niekorzystny wpływ wysokiej masy ciała na zdrowie (np. nadciśnienie, cukrzyca).

Tabletki na odchudzanie - czy rzeczywiście są skuteczne?

Xenical (substancja czynna - orlistat) to jedyny lek oficjalnie zatwierdzony do leczenia otyłości w Polsce. Występuje on w postaci kapsułek doustnych, przyjmowanych przed, w trakcie lub do godziny po tłustym posiłku. Orlistat hamuje aktywność enzymów rozkładających triglicerydy (tłuszcze o złożonej budowie) do wolnych kwasów tłuszczowych, czyli związków łatwo przyswajanych przez organizm. Lek ten ogranicza więc wchłanianie tłuszczów, umożliwiając redukcję masy ciała o kilka kilogramów. Ze względu na ten mechanizm działania stosowanie orlistatu ma sens tylko w przypadku jedzenia tłustych posiłków. Oczywiście w trakcie jego przyjmowania nie należy rezygnować z podstawowych elementów leczenia otyłości, czyli diety i aktywności fizycznej. Dość często występującym działaniem niepożądanym są zaburzenia żołądkowo-jelitowe (biegunka, wzdęcia). Przy przyjmowaniu Xenicalu należy dbać o odpowiednią podaż witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, ponieważ lek ten może w pewnym stopniu zaburzać ich wchłanianie.

W ostatnim czasie z obrotu zostało wycofanych kilka leków na odchudzanie z powodu ciężkich, niebezpiecznych dla zdrowia i życia efektów ubocznych. Sibutraminie (hamująca apetyt pochodna leków przeciwdepresyjnych) przypisano o prowokowanie zawałów serca, a rimonabant - o zwiększanie ryzyka występowania zaburzeń depresyjnych i lękowych. Także stosowane niegdyś pochodne amfetaminy zostały wycofane ze względu na długofalowe negatywne skutki zdrowotne. 

Bibliografia:

Tsigos, Constantine, et al. "Management of obesity in adults: European clinical practice guidelines." Obesity facts 1.2 (2008): 106–116.

"Obesity and overweight Fact sheet N°311". WHO. Styczeń 2015

https://www.cdc.gov/healthyweight/assessing/bmi/adult_bmi/index.html

Davidson, Michael H., et al. "Weight control and risk factor reduction in obese subjects treated for 2 years with orlistat: a randomized controlled trial." Jama 281.3 (1999): 235–242.

Mutschler, „Farmakologia i toksykologia”, MedPharm Polska, 2016.

http://www.webmd.com/diet/obesity

Xenical – Charakterystyka Produktu Leczniczego

Udostępnij

Do znajomych

Tweetnij

Wyślij link

Skontaktuj się z lekarzem online i uzyskaj pomoc! Walczysz z otyłością lub zaawansowaną nadwagą?

Rozpocznij konsultację