Migrena - rodzaje: oczna, z aurą, szyjna, objawy, leki
Autor: Piotr Brzózka
Migrena jest jedną z najbardziej uciążliwych chorób nękających ludzkość. Choć, poza skomplikowanymi powikłanymi postaciami, nie niesie śmiertelnego zagrożenia, migrena potrafi zamienić życie w koszmar. Zobaczmy, jakie ma migrena objawy oraz przyczyny, jakie stosuje się leki na migrenę, a także czym jest migrena oczna, migrena z aurą i inne rodzaje migreny.
Migrena
Migrena jest chorobą, której istotą jest silny, napadowy i pulsujący ból głowy, wraz z towarzyszącymi mu innymi objawami. Migrena została sklasyfikowana jako jednostka chorobowa w zestawieniu ICD-10 (Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób) oraz ICHD (Międzynarodowa Klasyfikacja Bólów Głowy) i jest uważana przez Światową Organizację Zdrowia za jedną z dolegliwości w największym stopniu obniżających jakość życia.
Jednocześnie - choć migrena dotyka setek milionów osób na całym świecie - jest w powszechnym odbiorze niedoceniana, lekceważona, nierozumiana, czy wręcz nieakceptowana. Osoby które jej nie doświadczyły, niekiedy z pobłażliwością traktują bliskich czy współpracowników, którzy stłamszeni migrenowym atakiem nie są w stanie normalnie funkcjonować. Punkt widzenia często zmienia się dopiero po doświadczeniu migreny na własnej skórze.
Migrena – rodzaje
Migrena jest chorobą, która ma kilka postaci. Obowiązujące klasyfikacje wyróżniają dwie główne odmiany migreny. Są to:
- migrena bez aury, tzw. prosta – jej istotą jest przede wszystkim silny ból głowy;
- migrena z aurą, czyli klasyczna – ból głowy poprzedzony jest atakiem aury, czyli neurologicznych zaburzeń widzenia i czucia.
Odmianami migreny z aurą są między innymi migrena podstawna oraz migrena równoważna. Jako osobne jednostki funkcjonują też w medycznej nomenklaturze migrena siatkówkowa oraz migrena okoporaźna. Odrębnymi chorobami są również stan migrenowy i migrena powikłana. Natomiast w przypadku dzieci mówimy o tzw. dziecięcych zespołach migrenowych, czyli tzw. ekwiwalentach migreny.
Na osobną uwagę zasługują jeszcze dwa pojęcia. Często spotykany termin „migrena oczna” jest określeniem potocznym, stosowanym w odniesieniu do dwóch wymienionych wyżej odmian migreny – z aurą oraz siatkówkowej. Natomiast migrena szyjna de facto nie jest chorobą migrenową – to tzw. szyjopochodny ból głowy, którego podłożem są dolegliwości kręgosłupa.
Migrena objawy
Objawy migreny są bardzo charakterystyczne, przynajmniej u osób dorosłych. Migrenowe bóle głowy są silne, pulsujące, napadowe i często zlokalizowane po jednej stronie czaszki, w okolicach oczodołu lub skroni, rzadziej w potylicy. Nasila się w związku z aktywnością fizyczną, taką jak bieg, wchodzenie po schodach a nawet gwałtowne wstawanie z łóżka. Bóle migrenowe trwają od 4 do 72 godzin; tego typu napady mogą się pojawiać nawet 2 do 4 razy w miesiącu.
Dodatkowe objawy migreny w jej prostej postaci to nudności i wymioty a także silny światłowstręt oraz wrażliwość na dźwięk. W wielu przypadkach chorzy doświadczają też innych doznań, w tym takich, które szczególnie za pierwszym razem przyprawiać mogą o przerażenie, budząc podejrzenia najcięższych chorób. Mowa oczywiście o objawach aury migrenowej.
Migrena oczna – migrena z aurą
W około 20 procentach przypadków, napady bólu poprzedzone są atakiem tzw. aury migrenowej. Są to zaburzenia o podłożu neurologicznym, które są odpowiedzialne za nietypowe doznania wzrokowe. Aura migrenowa może się objawiać poprzez odblaski i mroczki wyświetlające się przed oczami. Szczególnie częstym zjawiskiem jest tzw. widmo fortyfikacyjne, czyli przewidzenie o zygzakowatym, geometrycznym kształcie, ciemnym wypełnieniu i jasnych, migoczących krawędziach.
Migrena z aurą to także zaburzenia czucia, możliwe mrowienie kończyn i kącików ust, niedowłady a nawet omdlenia. Na szczęście objawy, jakie niesie ze sobą migrena z aurą, czyli tzw. migrena oczna, są odwracalne i krótkotrwałe (atak aury migrenowej trwa od 5 do 60 minut).
Sprawdź: Migrena - leki na receptę, bez recepty, przeciwbólowe
Migrena – przyczyny
Migrena przyczyny ma do dziś nieustalone w sposób niepodważalny. Skomplikowana patogeneza migreny zapewne jest wynikiem wspólnego oddziaływania neurobiologicznych mechanizmów wewnętrznych, czynników środowiskowych a także genetycznych.
Popularna teoria usiłująca wyjaśnić przyczyny migreny zakłada, iż napady bólu wywoływane są silnym skurczem a następnie rozszerzeniem się naczyń tętniczych w mózgu wskutek zaburzeń procesu wydzielania serotoniny. Inna hipoteza przyczyn migreny upatruje w zaburzeniach działania tzw. kanałów jonowych, czyli białek umożliwiających transport jonów w poprzek błon komórkowych. Najnowsza zaś z teorii bazuje na przekonaniu, że migrena jest efektem reakcji organizmu na tzw. stres oksydacyjny.
Migrena ma z pewnością podłoże genetyczne – około 60 procent osób chorych ma w swoich rodzinach inne przypadki migreny. Niezwykle ważna jest też rola czynników stymulujących wewnętrzne mechanizmy odpowiedzialne za migrenę. Należą do nich:
- nadmierny wysiłek fizyczny,
- długotrwała ekspozycja na stres,
- zaburzenia snu,
- niewłaściwa dieta,
- uzależnienie od nikotyny,
- ciąża,
- menstruacja.
Zobacz: Domowe sposoby na migrenę - w ciąży, leczenie, bóle głowy
Migrena – leczenie
W przypadku migreny leczenie polega na objawowym działaniu mającym na celu redukcję bólu głowy a także profilaktycznym obniżaniu częstotliwości kolejnych ataków migreny. Nie wynaleziono natomiast dotąd metody pozwalającej rozprawić się z chorobą raz na zawsze.
Podstawą jest, jeśli chodzi o migrenę, leczenie farmakologiczne oparte na środkach z kilku grup. Najsilniejsze z nich tryptany są lekami dostępnymi na receptę. Ich działanie polega między innymi na stymulowaniu receptorów serotoninowych. Również na receptę kupić można tzw. pochodne alkaloidów sporyszu (m.in. ergotamina i dihydroergotamina), które działają powodując skurcz naczyń mózgowych. Od leków tych jednak się odchodzi ze względu na szeroką listę możliwych powikłań. I wreszcie leki dostępne bez recepty. Za najskuteczniejszy z nich uchodzi kawas acetylosalicylowy (czyli aspiryna) w dawce 1000 mg, który ewentualnie można zastąpić przez inne środki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (ibuprofen, ketoprofen, naproksen, diklofenak). Ostatnia opcja to nieopiodowy lek przeciwbólowy – paracetamol.
Jeśli natomiast chodzi o profilaktyczne leczenie migreny, zastosowanie znajdują środki na co dzień używane do walki z nadciśnieniem, padaczką oraz depresją. Stosować je należy wyłącznie na podstawie zalecenia lekarskiego.
Domowe sposoby na migrenę
Oprócz farmakologii, istnieją też liczne domowe sposoby na migrenę. Za najważniejszy i najskuteczniejszy uznaje się… święty spokój. Osobom antycypującym nadejście migrenowego ataku zaleca się położenie w zaciemnionym pokoju i w miarę możliwości przeczekanie napadu w pozycji leżącej.
Inne domowe sposoby na migrenę to zimne lub ciepłe okłady na głowę, kąpiele, picie uspokajających ziół, masaże rozluźniające mięśnie głowy i szyi, techniki relaksacyjne, joga, spacery na świeżym powietrzu, dieta wolna od czekolady, kawy, serów pleśniowych i wątróbki, trzymanie się z daleka od piwa, wina i papierosów. Do tego można dodać niekonwencjonalne metody leczenia migreny – zastrzyki z botoksu oraz akupunkturę i psychoterapię.
Migrena w ciąży
Szczególnym przypadkiem jest migrena w ciąży. Występuje ona nawet u 15 procent ciężarnych kobiet, zazwyczaj w pierwszym trymestrze. Początek ciąży to czas szczególnych zmian hormonalnych, które mogą stymulować napady migreny oraz bóle głowy innego typu. Migrena w ciąży bardzo często jest pierwszym doświadczeniem migrenowym w życiu wielu kobiet. Jej objawy nie są zazwyczaj ekstremalnie silne, problemem jednak jest znikoma możliwość leczenia farmakologicznego. W okresie ciąży jedynym środkiem powszechnie uznawanym za akceptowalny (ale w dawce nie większej niż 300-500 mg raz na 6 godzin) jest paracetamol.
Czytaj także: Lek na ból głowy - w ciąży, skuteczny, dobry, naturalny
Migrena u dzieci
Choć migrena najczęściej rozwija się po 25-30 roku życia, choroba atakuje też najmłodszych. Migrena u dzieci wyróżnia się objawami. Tak zwane dziecięce zespoły okresowe, zwane też ekwiwalentami migreny, składają się z następujących objawów:
- nudności i wymioty, występujące okresowo bez konkretnych zaburzeń pracy układu trawiennego;
- migrena brzuszna – bardzo silny ból brzucha i wymioty, również bez konkretnej przyczyny w układzie pokarmowym;
- łagodne napadowe zawroty głowy – trwające kilkadziesiąt minut zaburzenia bez wyraźnych zaburzeń funkcjonowania błędnika, oczu i mózgu.
Co gorsza, migrena u dzieci, zwłaszcza najmłodszych, poniżej 4 roku życia, może się objawiać poprzez trwające kilka dni połowiczne niedowłady.
Należy też pamiętać, że migrena u dzieci nie zawsze manifestuje się bólem głowy, przez co jest jeszcze trudniejsza do rozpoznania.
Zobacz również: Migrena - rodzaje: oczna, z aurą, szyjna, objawy, leki
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.