Malaria - profilaktyka antymalaryczna, szczepionka, zapobieganie
W przypadku malarii profilaktyka pozostaje główną metodą zabezpieczającą przed zakażeniem i rozwojem tej niebezpiecznej choroby tropikalnej. Profilaktyka malarii obejmuje takie środki, takie jak zabezpieczenie bezpośrednie (moskitiery i repelenty) oraz farmakologia (chemioprofilaktyka malarii). Niestety, mimo rozpoczęcia pierwszego pilotażowego programu w Afryce, dla podróżnych pieśnią przyszłości pozostaje szczepionka. Malaria wciąż więc jest śmiertelnie groźna…
Malaria profilaktyka
Malaria jest groźną chorobą pasożytniczą powodowaną przez różne odmiany zarodźca, czyli pierwotniaka występującego w tropikalnych obszarach Afryki, Azji i Ameryki.
Malaria jest obecna w 110 krajach i w sposób stały zagrożonych jest nią 3,3 miliarda ludzi. Co roku zapada na malarię około 220 milionów osób, z czego umiera ponad pół miliona, co czyni ją jedną z najbardziej śmiercionośnych chorób na świecie. Zagrożenie w istotny sposób dotyka także mieszkańców innych rejonów świata, między innymi Europejczyków, którzy podróżują po krajach egzotycznych leżących w strefie międzyzwrotnikowej, zwłaszcza że ich organizmy nie są przygotowane do odpowiedniej reakcji immunologicznej na kontakt z malarią.
Dlatego tak ważna jest w przypadku malarii profilaktyka, bez której wyjazd zwłaszcza do krajów Afryki środkowej wydaje się szaleństwem. Dlaczego w pierwszej kolejności mówimy o profilaktyce malarii? Szczepionka nie byłaby lepszym rozwiązaniem? Byłaby, gdy nie fakt, że takowa wciąż nie jest dostępna. Czy będzie w najbliższych latach?
Zobacz: Malaria - leczenie w Polsce, leki przeciwmalaryczne
Szczepionka – malaria
Szczepionka… Malaria śmiertelne żniwo zbiera od niepamiętnych lat, budząc przerażenie nie tylko autochtonicznych mieszkańców żyjących na terenach objętych występowaniem zarodźca i przenoszących go komarów, ale też przyjezdnych – kiedyś kolonizatorów i zdobywców, dziś turystów. Mimo to pierwszą szczepionkę na malarię udało opracować się dopiero teraz, po kilkudziesięciu latach badań. W 2018 roku ma ona zostać pilotażowo podana 750 tysiącom dzieci w Ghanie, Kenii i Malawi. Nie wiemy jednak, jakim rezultatem zakończy się pilotaż i czy szczepionka na malarię zastosowana na tak szeroką skalę potwierdzi swoją skuteczność oraz nie objawi niepokojących skutków ubocznych.
Póki co, dla podróżnych z Europy nie istnieje coś takiego, jak przeciwmalaryczna szczepionka. Malaria pozostaje więc chorobą, przed którą trzeba się chronić w inny sposób. W jaki?
Zobacz artykuł:
Szczepionka na malarię - cena. Profilaktyka malariiProfilaktyka malarii – moskitiery
Choć to sposób stary jak świat, wykorzystywane są wciąż w profilaktyce malarii moskitiery. Moskitiera to drobnoziarnista siateczka, stanowiąca fizyczną barierę zatrzymującą komary i inne niebezpieczne insekty. Wprawdzie planując nocleg w hotelu znajdującym się w strefie zagrożenia malarią możemy oczekiwać, iż okna naszego pokoju będą chronione przez moskitiery, nie mniej warto tego typu akcesoria spakować i zabrać ze sobą z kraju na wszelki wypadek. W tym kontekście warto zainteresować się moskitierami turystycznymi do zawieszenia nad łóżkiem, które szczelnie chronić będą miejsce, w którym śpimy. Moskitierę turystyczną można też rozwiesić w ogrodzie, nad stołem – w wielu sytuacjach jest to więc doskonała profilaktyka malarii. Stosowane w profilaktyce malarii moskitiery zazwyczaj można spakować w wygodny pokrowiec, a całość ze względu na niewielką wagę (około 0,5 kg), nie będzie stanowić wielkiego obciążenia w podróży.
Pamiętajmy, że komary przenoszące malarię żerują głównie w godzinach wieczornych, dlatego przed zapadnięciem zmroku należy bezwzględnie zabezpieczyć miejsce noclegu. Zawierzając swoje zdrowie i życie moskitierom sprawdźmy dokładnie ich stan. Nawet najmniejsza perforacja może stanowić bramę, przez którą zakażony komar przedostanie się w nasze pobliże.
Malaria – profilaktyka: repelenty
Oczywiście profilaktyka malarii za pomocą moskitiery sprawdzi się tylko w określonych okolicznościach, które można zbiorczo nazwać statycznymi. Nie zabierzemy wszak ze sobą moskitiery na pieszą wędrówkę. We wszelkich bardziej dynamicznych sytuacjach profilaktyka antymalaryczna zakłada stosowanie tak zwanych repelentów. Są to środki chemiczne, które wprawdzie nie zabijają komarów, ale stosunkowo skutecznie je odstraszają, utrzymując ich krwiożercze zapędy w ryzach.
Repelentu dostępne są w formie aerozoli, żeli, kremów. Repelenty stosujemy w profilaktyce malarii zabezpieczając za ich pomocą wszystkie narażone na ugryzienie partie ciała, a więc te odkryte, jak ręce czy twarz. Substancją czynną repelentów najczęściej są DEET lub IR3535 (ester etylowy kwasu 3-(N-acetylo-N-butylo)aminopropionowego ).
Stosując je zgodnie z zaleceniami producentów zapewniamy sobie stosunkowo wysoką ochronę, aczkolwiek należy pamiętać o licznych ograniczeniach – repelentów nie powinny używać dzieci ani kobiety w ciąży. Producenci nie zalecają też stosowania tych środków pod ubranie, gdyż w połączeniu z potem mogą powodować reakcje alergiczne. Wiadomo tymczasem, że zdarzają się przypadki ukąszenia komara przez ubranie, jeśli to ściśle przylega do ciała.
Czytaj więcej: Lek na malarię - leki przeciwmalaryczne, tabletki, ceny
Chemioprofilaktyka przeciwmalaryczna
Chemioprofilaktyka malarii to trzecia dostępna metoda ochrony przez zjadliwymi zarodźcami. Chemioproflaktyka malarii to nic innego, jak farmakologiczna metoda zapobiegania chorobie. „Nafaszerowanie” organizmu odpowiednimi środkami ma zapobiegać namnażaniu się zarodźców i rozwojowi choroby w razie ukąszenia przez zakażonego komara. Stosowane obecnie leki profilaktyczne przeciw malarii to między innymi proguanil (prokwanil), doksycyklina i chlorochina. Chemioprofilaktyka malarii zakłada przyjmowanie leków przed wyjazdem, przez cały czas wyjazdu a także przez kilka tygodni po powrocie do Europy. Przykładowo doksycyklinę przyjmujemy po raz pierwszy 1 lub 2 dni przed lądowaniem w kraju tropikalnym, a po raz ostatni – 28 dni po zakończeniu podróży. Przez cały ten czas połykamy jedną tabletkę dziennie (100 mg).
Chemioprofilaktyka przeciwmalaryczna powinna być stosowana razem z pozostałymi dwoma metodami zabezpieczenia przed malarią, a więc moskitierami i repelentami. Pamiętajmy jednak, że żaden ze środków profilaktyki malarii z osobna, ani nawet wszystkie jednocześnie, nie chronią nas w 100 procentem przed zachorowaniem.
Sprawdź: Choroby tropikalne - instytut, szpital, poradnia, lekarz
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
