Kolposkopia - czy badanie boli i jakie są zalecenia po zabiegu?
Kolposkopia to badanie szyjki macicy, najczęściej służące weryfikacji nieprawidłowego wyniku uzyskanego w cytologii. Kolposkopia pozwala na wczesne wykrycie zmian w tkankach, zanim wykształci się z nich rak. Zobacz, na czym polega badanie i jak się do niego przygotować; dowiedz się, czy kolposkopia boli, ile trzeba czekać na wyniki a także – ile trzeba zapłacić.
Co to jest kolposkopia?
Kolposkopia jest specjalistycznym badaniem wykonywanym w diagnostyce raka szyjki macicy, jednego z najczęściej występujących i najgroźniejszych złośliwych nowotworów kobiecych (w Polsce notuje się około 3 tysięcy zachorowań rocznie a śmiertelność wynosi nawet 50 procent).
Zazwyczaj na kolposkopię pacjentki są kierowane w związku z nieprawidłowym wynikiem przeprowadzonej uprzednio przesiewowej cytologii - badania, które kontrolnie powinno być wykonywane nawet co 12 miesięcy. To o tyle istotne, że kolposkopia pozwala wykryć tzw. postaci przedkliniczne raka, co ma niebagatelne znaczenie dla rokowań. Wdrożenie leczenia na tym etapie daje niemal 100-procentową gwarancję całkowitego wyleczenia.
Na czym polega kolposkopia?
Kolposkopię wykonuje się za pomocą aparatu zwanego kolposkopem. Jest to urządzenie optyczne, przypominające mikroskop (o powiększeniu nawet do 50 razy), dodatkowo wyposażone w źródło światła i coraz częściej kamerę. Badanie odbywa się w pozycji siedzącej, na fotelu ginekologicznym z podparciem dla nóg.
Tak jak w przypadku rutynowego badania ginekologicznego, pacjentka powinna być rozebrana od pasa w dół. Lekarz przeprowadzający kolposkopię wprowadza do pochwy wziernik, a następnie ogląda szyjkę macicy oraz pochwę i srom przez powiększające szkło kolposkopu – samo urządzenie nie jest wprowadzane do dróg rodnych.
W pierwszym etapie badania szyjka macicy zostaje obmyta, a jej tarcza wyczyszczona ze śluzu. Następnie na szyjkę macicy zostają zakroplone substancje chemiczne (np. kwas octowy), które pozwalają pełniej uwidocznić ewentualne niepożądane zmiany.
Dodatkowo w czasie kolposkopii z szyjki macicy może zostać poddany wycinek tkanki do badania histopatologicznego.
Jak się przygotować do kolposkopii?
Przygotowując się do badania kolposkopowego należy zadbać o higienę osobistą, warto też ubrać się wygodnie, tak jak do badania ginekologicznego (luźna spódnica lub sukienka będzie wygodniejsza niż spodnie).
W dniach poprzedzających badanie (około 1 tygodnia), pacjentka powinna powstrzymać się od współżycia seksualnego oraz irygacji pochwy. Nie jest to wymóg absolutnie bezwzględny, ale co do zasady nie przeprowadza się kolposkopii w czasie miesiączki, warto więc zgrać termin wizyty ze swoim cyklem miesięcznym. Bezpośrednio przed kolposkopią pacjentka nie powinna też być poddana badaniu ginekologicznemu.
Czy kolposkopia boli?
Sam kolposkop nie jest wprowadzany do pochwy, zatem badanie samo w sobie nie boli. Nieprzyjemne, a nawet bolesne może być natomiast wcześniejsze umieszczenie w drogach rodnych wziernika. Dolegliwość tę można jednak zredukować lub wyeliminować stosując lubrykant. Jeżeli natomiast chodzi o pobieranie wycinka do badań histopatologicznych – czynność ta nie uchodzi za szczególnie bolesną, pacjentka może jednak odczuwać lekkie pieczenie.
Zalecenia po zabiegu kolposkopii?
Jeśli w czasie kolposkopii pobierany był wycinek do dalszych badań, przez kilka kolejnych dni a nawet tygodni pacjentka może obserwować lekkie plamienie. Do czasu jego zakończenia nie należy używać tamponów – zamiast tego zdecydowanie wskazane są podpaski.
Jeśli chodzi o zalecenia po zabiegu kolposkopii, niezwykle istotne jest też powstrzymanie się od współżycia seksualnego przez kilka dni (o czas absencji należy zapytać lekarza, zazwyczaj jest on skorelowany z zakresem zabiegu). Należy też unikać zwiększonego wysiłku fizycznego.
Wyniki kolposkopii
W połączeniu z wynikami badań histopatologicznych, uzyskany w czasie kolposkopii obraz pozwala na uwidocznienie oraz określenie charakteru ewentualnych zmian nowotworowych i zaordynowanie odpowiedniego leczenia. Pacjentki uspokaja się przy tym, że obserwowane nieprawidłowości relatywnie rzadko mają formę zaawansowanego nowotworu, szczególnie u kobiet, które często podają się profilaktycznej cytologii.
Wyniki kolposkopii (bez biopsji), dostępne są praktyczne od razu, pacjentka może też otrzymać zdjęcia (obecnie kolposkopy wyposażone są w kamery do rejestracji obrazu). Ich interpretacja należy do lekarza, nie mniej warto wiedzieć, że kolposkopia może przynieść wynik:
- prawidłowy (nabłonek płaski, walcowaty),
- nieprawidłowy (zmiany w budowie nabłonka, m.in.: płaskie lub gęste zbielenie nabłonka, mozaika, punkcikowanie, naczynia atypowe),
- niesatysfakcjonujący (m.in. niewidoczna granica między nabłonkiem płaskim i gruczołowym),
- inny (m.in. brodawczaki, polipy, nadżerka, stan zapalny),
- rak inwazyjny.
Kolposkopia w ciąży
Kolposkopia jest badaniem całkowicie nieinwazyjnym i jako taka może być przeprowadzana w ciąży. Badanie w żaden sposób nie zagraża zdrowiu matki ani dziecka. Co więcej, także w ciąży badanie to może być wykonywane wielokrotnie, tym bardziej że jest ono przydatne w diagnozowaniu nie tylko zmian nowotworowych, ale też innych nieprawidłowości w drogach rodnych.
Ile kosztuje kolposkopia?
W prywatnych klinikach nie posiadających kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia, kolposkopia należy do badań ze średniej półki cenowej. W zależności od miasta i konkretnej poradni, za kolposkopię zapłacić trzeba od 200 do 400 złotych.
Badanie można jednak wykonać za darmo, między innymi w ramach programu profilaktyki raka szyjki macicy, skierowanego do kobiet w wieku 25-59 lat, które nie miały wykonanego badania cytologicznego w ciągu ostatnich 3 lat. Natomiast kobiety młodsze niż 25 i starsze niż 59 lat, kolposkopii mogą się poddać w ramach zwykłej wizyty u lekarza specjalisty.
Autor: Piotr Brzózka
Czytaj też:
- Cytologia u dziewicy. Czy można bezpiecznie przeprowadzić badanie i jak wygląda procedura
- Cystoskopia - na czym polega badanie i czy jest bolesne?
- Badanie drożności jajowodów - czy boli i na czym polega?
Źródła:
- Badanie przesiewowe szyjki macicy: Kolposkopia (Cervical screening: the colposcopy examination), Public Healt Agency, Northen Ireland, www.publichealth.hscni.net
- Profilaktyka raka szyjki macicy, Narodowy Fundusz Zdrowia, www.nfz-szczecin.pl
- Marek Neuberg, Informator dla pacjentki na temat kolposkopii, laparoskopia-neuberg.pl
- Wojciech Kolawa, Taktyka postępowania diagnostycznego i terapeutycznego u ciężarnych z nieprawidłowym wynikiem badania cytologicznego szyjki macicy, Kraków 2007, Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Wydział Lekarski
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
