Klimakterium - objawy, ciąża, wiek, u mężczyzn, leki
Autor: Paulina Szczerkowska
Pierwsze objawy klimakterium mogą być mylone z przemęczeniem lub przepracowaniem. Jeśli nie ustępują po kilku tygodniach warto skonsultować się z lekarzem i sprawdzić poziom hormonu folikulotropowego (FSH), który jest podwyższony w okresie przekwitania.
Okres w życiu kobiety między czasem pełnej płodności, a starością nazywany jest klimakterium. Słowo klimakterium ma swoje źródło w greckim słowie klimakso oznaczającym drabinę lub klimakter – szczebel. Według Światowej Organizacji Zdrowia klimakterium trwa od kilku lat przed wystąpieniem ostatniej miesiączki do roku po jej wystąpieniu. Potocznie jednak określenia klimakterium, przekwitanie czy menopauza stosuje się wymiennie na oznaczenie czasu w życiu kobiety, kiedy jej funkcje rozrodcze wygasają, spada poziom hormonów płciowych i pojawiają się w związku z tym liczne niepożądane objawy, tzw. objawy wypadowe.
Sprawdź ofertę: Leki na menopauzę dostępne online
Klimakterium - objawy
Pierwsze objawy klimakterium to najczęściej zmiany w zachowaniu psychologiczno-emocjonalnym, które często są błędnie mylone z przepracowaniem i przemęczeniem. Nagle zaczynają się pojawiać:
- labilność emocjonalna
- częstsza, niż zwykle drażliwość
- trudności w koncentracji
- osłabienie pamięci
- nieuzasadniona płaczliwość.
Kobieta w początkowym etapie klimakterium przeżywa niepokój, mniejsze niż dotychczas zadowolenie z życia, bywa ciągle zniechęcona. Bardzo często w tym czasie na próbę zostają wystawione relacje w rodzinie i związku. Z badań wynika, że aż 82 procent kobiet w trakcie klimakterium doświadcza wahań nastroju, 74 procent bywa nerwowa, 66 procent uskarża się na ciągłe zmęczenie, 52 procent ma nadmierną skłonność do płaczu, 59 procent czuje przygnębienie, a połowa cierpi na zaburzenia spania.
Zespół klimaktyczny obejmuje jednak także inne uciążliwe symptomy. Do najbardziej uciążliwych należą:
- nagłe uderzenia gorąca
- nadmierna potliwość, która najczęściej daje o sobie znać nocą
- ból i zawroty głowy
- kołatanie serca
- skóra staje się sucha i mniej elastyczna
- zmiany zanikowe w okolicach pochwy
- zmiany zanikowe w cewce moczowej
- problemy z utrzymaniem moczu
- zwolnienie przemiany materii
- zaburzenia gospodarki lipidowej
- zaburzenia wchłaniania wapnia.
Zobacz artykuł:
Domowe sposoby na menopauzę - naturalne leki i preparaty
Klimakterium a ciąża
Okres klimakterium to trwający kilka lat proces, w trakcie którego dochodzi do wielu wahań hormonalnych i nieregularnych miesiączek. Czasem długie przerwy między krwawieniami sprawiają, że kobiety mylnie myślą, że ich płodność ustała. Jeśli uprawiają seks bez zabezpieczenia muszą się liczyć z możliwością zajścia w ciążę.
Kobieta, żeby mieć pewność, że cykle są bezowulacyjne powinna zrobić sobie badanie poziomu hormonów. Przede wszystkim chodzi o poziom hormonu FSH (poziom hormonu folikulotropowego, który jest podwyższony w okresie przekwitania), jeśli jego wartość we krwi jest powyżej 30 mIU/ml oznacza, że prawdopodobnie do owulacji już nie dochodzi. Wynik ten należy powtórzyć w odstępie 3 tygodni i oba wyniki powyżej 30 mIU/ml mogą sugerować, że do owulacji nie doszło. FSRH (Faculty of Sexual and Reproductive Healthcare) zaleca jednak stosowanie antykoncepcji u kobiet przed 50 rokiem życia u których poziom hormonu folikulotropowego - FSH jest powyżej 30 mIU/ml co najmniej dwa razy po badaniu tzn. podejrzewa się menopauzę przed kolejne 2 lata od diagnozy. U kobiet po 50 roku życia zaleca się natomiast stosowanie antykoncepcji po badaniach FSH przez kolejne 12 miesięcy, ze względu na możliwość sporadycznej owulacji (Źródło: FSRH Guideline Contraception for Women Aged Over 40 Years).
W czasie klimakterium kobiety, które prowadzą aktywne życie seksualne powinny stosować antykoncepcję, w innym przypadku mogą zajść w nieplanowaną ciążę. Co więcej przez dłuższy czas kobieta może o ciąży nie wiedzieć, ponieważ pierwsze jej symptomy mogą być mylone z objawami klimakterium. Żeby mieć pewność, że zanik miesiączki, plamienia, wahania nastroju, bóle głowy, bolesność piersi, notoryczne zmęczenie i rozkojarzenie jest wynikiem przekwitania, a nie ciąży można wykonać prosty domowy test ciążowy.
Zobacz też: Dieta w menopauzie. Co jeść w okresie klimakterium?
Klimakterium u mężczyzn
Choć mężczyźni zachowują możliwości prokreacyjne do późnej starości, nie oznacza to, że omija ich czas przekwitania. Męskie klimakterium, czyli okres, kiedy w organizmie spada poziom hormonu zwanego testosteronem nazywany jest andropauzą. Nie pojawia się ona u wszystkich mężczyzn i nie przebiega tak gwałtownie, jak klimakterium u kobiet. Panowie są bardziej narażeni na wystąpienie andropauzy, jeżeli prowadzą niehigieniczny tryb życia i są nałogowymi palaczami, nadużywają alkoholu, nie przestrzegają zasad zdrowego żywienia, nie wysypiają się, nie mają czasu na odpoczynek, stronią od aktywności fizycznej. Częściej andropauza występuje też u cukrzyków, pacjentów z miażdżycą, nadciśnieniem i podwyższonym poziomem cholesterolu.
Statystycznie przyjmuje się, że charakterystyczne objawy klimakterium występują u:
- 10-20 proc. mężczyzn w wieku pomiędzy 50. a 60. rokiem życia,
- 20- 30 proc. mężczyzn pomiędzy 60. a 70. rokiem życia,
- 30-40 proc. mężczyzn w ósmej dekadzie życia,
- połowy mężczyzn po 80. roku życia.
Czytaj również: Witaminy i minerały dla kobiet w okresie menopauzy
Klimakterium- leki
Leczenie objawów klimakterium polega na uzupełnieniu niedoborów hormonów płciowych. Można je podawać w formie syntetycznej, jest to wtedy hormonalna terapia zastępcza lub zastosować terapię roślinnymi hormonami.
HTZ jest na razie najskuteczniejszą formą łagodzenia objawów klimakterium. Syntetyczne hormony można podawać w formie tabletek, plastrów, implantów, zastrzyków lub jako preparaty dopochwowe w postaci kremów, globulek, pianek i żeli.
Hormonalna terapia zastępcza jest dostępna tylko na receptę, bo kobieta musi wcześniej przejść szereg badań, po to, by sprawdzić, czy nie ma przeciwwskazań do stosowania tej metody. Przed rozpoczęciem HTZ kobieta powinna mieć między innymi zmierzone ciśnienie, zrobioną mammografię, USG dopochwowe i cytologię, badania hormonalne, próby wątrobowe.
Rozwiązaniem dla kobiet, które nie mogą skorzystać z hormonalnej terapii zastępczej jest też tzw. fitoterapia. Polega ona na stosowaniu niesteroidowych związków pochodzenia roślinnego, które działają jak naturalne estrogeny. W preparatach stosowanych w fitoterapii najczęściej znajdują wyciągi z:
- soi uprawnej
- pluskwicy groniastej
- koniczyny czerwonej
- pospolity
- wyciąg z kozłka lekarskiego
- szałwia lekarska
- szyszki chmielu
- dziurawca.
Fitohormony nie są tak skuteczne w łagodzeniu objawów menopauzy jak HTZ, trzeba je stosować co najmniej trzy miesiące, żeby zobaczyć pierwsze efekty.
Niemniej jednak warto pamiętać że przy stosowaniu fitohormonów jak i innych ziołowych preparatów na klimakterium powinno się niezwłocznie poinformować lekarza rodzinnego, mogą one bowiem zaburzać działanie innych leków. Mowa tutaj o możliwych interakcjach, które mogą wystąpić pomiędzy przyjmowanymi preparatami, a to z kolei może mieć znaczący wpływ na bezpieczeństwo i skuteczność stosowania niektórych leków, np. leku na tarczycę - Eutyrox czy leków przeciwkrzepliwych - Acenokumarol.
Sprawdź: Przedwczesna menopauza - objawy, przyczyny, leczenie
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
