Cykl owulacyjny - kalendarzyk, wykres, kiedy dni płodne?
Owulacja jest najważniejszym momentem w całym cyklu owulacyjnym. Na ten niezwykle krótki czas przypadają dni płodne, które pozwalają kobiecie na zajście w ciążę. Dokładne określenie owulacji nie jest jednak takie proste, ponieważ biologiczny zegar kobiety może zostać zachwiany pod wpływem stresu, infekcji czy zmiany klimatu. Zobacz, jakie są metody wyznaczania dni płodnych, jakie mają wady i zalety.
Cykl owulacyjny zwany też miesiączkowym albo menstruacyjnym rozpoczyna się z pierwszym dniem miesiączki. Od tego czasu w organizmie kobiety zachodzi wiele zmian w układzie hormonalnym i płciowym, które prowadzą do kulminacyjnego momentu, czyli owulacji umożliwiającej zajście w ciążę.
Zanim to jednak nastąpi najpierw pojawia się krwawienie miesiączkowe, które jest wynikiem złuszczania się błony śluzowej macicy, czyli endometrium. Potem w przysadce mózgowej rozpoczyna się produkcja hormonu folikulotropowego (FSH), który stymuluje dojrzewanie pęcherzyków jajowych (tzw. pęcherzyki Graafa). Pęcherzyki produkują w jajnikach inne hormony zwane estrogenami, gdy ich poziom jest wystarczająco wysoki w organizmie kobiety, przysadka mózgowa rozpoczyna produkcję hormonu luteinizującego (LH), który pozwala na uwolnienie dojrzałej i gotowej do zapłodnienia komórki jajowej z pęcherzyków Graafa.
Jednocześnie endometrium przygotowuje się do tego, żeby zapłodniona komórka jajowa zagnieździła się w błonie śluzowej macicy i była tam bezpieczna do czasu wytworzenia się łożyska.
W tym czasie zmienia się grubość ścian błony śluzowej i wynosi:
- od 7 do 9 mm – u kobiet miesiączkujących w okresie okołoowulacyjnym,
- do 15 mm – u kobiet w drugiej fazie cyklu.
Gdy do zapłodnienia jednak nie dojdzie obumierają: ciałko żółte, tkanka endometrium, spada poziom progesteronu, rozpoczyna się krwawienie menstruacyjne i nowy cykl owulacyjny.
Zobacz: Kalkulator miesiączki - jak obliczyć cykl miesiączkowy?
Cykl – owulacja
Owulacja to kluczowy moment w całym cyklu. To gotowość komórki jajowej do zapłodnienia. U większości ssaków owulacja jest związana z rują, czyli okresową gotowością samicy do kopulacji. U człowieka owulacja jest ukryta, chociaż kobieta odczuwa pewne dolegliwości związane z tą fazą cyklu owulacyjnego. Na ich podstawie zwolennicy naturalnych metod planowania rodziny określają dni płodne.
Objawy owulacyjne są wykorzystywane w takich metodach jak: metoda termiczna czy metoda obserwacji śluzu Billingsów. Pamiętajmy jednak, że dopiero obserwacja prowadzona przez co najmniej trzy miesiące pozwoli dokładniej określić, kiedy przypada owulacja. Warto też przy tym pamiętać, że naturalne metody planowania rodziny mogą być zawodne, ponieważ na cykl i jego regularność wpływa wiele czynników, takich jak stres, choroba (nawet zwykła infekcja), zmiana klimatu. Biologiczny zegar kobiety może wtedy funkcjonować nieregularnie, więc nie zawsze kobieta potrafi określić moment owulacji.
Zobacz artykuł:
Menstruacja – kalendarz, cykl, bóle, dni płodne, objawyDo typowych objawów owulacji należą:
- Charakterystyczna wydzielina z szyjki macicy. W trakcie owulacji śluz jest lepki, przezroczysty, rozciągliwy i przypomina w wyglądzie białko jaja kurzego.
- Podwyższona temperatura ciała. Chwilę po jajeczkowaniu temperatura ciała wzrasta i utrzymuje się na podwyższonym poziomie przez kolejne dwa tygodnie, aż do pierwszego dnia krwawienia.
- Ból owulacyjny odczuwany w podbrzuszu, zazwyczaj tylko z jedną ze stron. Co miesiąc może to być inna strona. Dolegliwość przypominająca raczej krótkotrwałe kłucie niż przewlekły ból jest związana z pęknięciem pęcherzyków Graafa. Ból możne być odczuwalny przez kilka godziny, a nawet kilka dni.
- Wzrost estrogenów sprawia, że w czasie owulacji kobiety często odczuwają tkliwość brodawek.
- Plamienie owulacyjne - to raczej skąpe plamienie, które trwa nie dłużej niż dwa dni i wskazuje na to, że kobieta jest płodna. Nie u każdej kobiety jest widoczne krwawienie w czasie owulacji, dlatego nie jest to zbyt skuteczna metoda na wyznaczanie dni płodnych. Delikatne krwawienie w połowie cyklu może wynikać z pękającego dojrzałego pęcherzyka Graafa, który uwalnia komórkę jajową.
- Zmiany szyjki macicy - podczas owulacji szyjka macicy staje się miękka i odgięta do przodu, w innych fazach cyklu owulacyjnego, kiedy przypadają dni niepłodne zazwyczaj jest twarda i odchylona do tyłu.
Cykl owulacyjny - dni płodne
Dojrzała komórka jajowa, która została uwolniona z pęcherzyka Graafa do jajowodu żyje tylko 24 godziny. Mamy więc niewiele czasu, żeby doszło do zapłodnienia. Jednak dzięki temu, że plemniki mogą przeżyć w drogach rodnych kobiety 72 godziny, okres dni płodnych rozciąga się na kilka dni przed przewidywanym jajeczkowaniem i po owulacji.
Sprawdź: Jak wywołać okres – tabletki, luteina, domowe sposoby
W którym dniu cyklu jest owulacja?
Owulacja jest jedną z czterech następujący po sobie faz cyklu owulacyjnego (faza menstruacji, faza folikularna, faza owulacji, faza lutealna). Nie u każdej kobiety owulacja przypada w tym samym momencie, błędnie więc się sądzi, że pojawia się ona w połowie cyklu miesiączkowego.
Owulacja występuje dokładnie 14 dni przed pierwszym dniem krwawienia, czyli pierwszym dniem kolejnego cyklu. Oznacza to, że rzeczywiście wystąpi ona w połowie cyklu, ale tylko wtedy, kiedy jest on niezwykle regularne i wynosi 28 dni. A tymczasem nie u wszystkich kobiet cykl przebiega książkowo. Cykle, które trwają od 23 do 35 dni nadal są normą, a w tym przypadku owulacja nie przypadnie na połowę cyklu.
Czytaj również: Opóźnienie okresu - tabletki, sposoby, witamina C, lek
Cykl 30 dniowy, kiedy owulacja?
Jeśli cykl trwa 32 dni, to owulacja wypadnie w 18 dniu (32 – 14 = 18), jeśli trwa 30 dni przypadnie w 16 dniu cyklu miesiączkowego.
Cykl 24 dniowy, kiedy owulacja?
Przy cyklu 24-dniowym owulacja nastąpi już w 10 dniu cyklu miesiączkowego (24 – 14 = 10).
Kalkulator cyklu owulacyjnego
W internecie można znaleźć kalkulator cyklu owulacyjnego, który podaje termin kolejnych faz cyklu miesiączkowego. Wystarczy w odpowiednie okienka wpisać datę ostatniej miesiączki, średni czas trwania menstruacji i długość cyklu miesiączkowego, a kalkulator poda termin miesiączki i dni płodnych. Pamiętajmy jednak, że kalkulator nie może być traktowany jako metoda antykoncepcyjna.
W dokładniejszy sposób dni płodne można określić za pomocą dostępnych w aptekach testerów i komputerów, takich jak:
- optyczny tester do oceny śluzu szyjkowego i śliny,
- tester umożliwiający ocenę hormonu luteinizującego w moczu,
- tester analizujący zawartość w moczu hormonu luteinizującego i progesteronu
- komputery cyklu, które analizują codzienne pomiary temperatury ciała, i wraz z metodą kalendarzową cyklu pozwalają - według producentów - uzyskać skuteczność w zapobieganiu ciąży na poziomie 95-99 procent.
Czytaj także: Tabletki na wywołanie okresu - bez recepty, a ciąża
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
