Antykoncepcja hormonalna: wszystko co musisz wiedzieć (oraz czego się nie bać)

Dodano: 04-08-2017 | Aktualizacja: 18-01-2024
Autor: Marta Chruścińska
capsule Konsultacja z e-receptą internal Lek. rodzinny specialist Specjalista

Właśnie dostałaś receptę na tabletki antykoncepcyjne lub inną formę antykoncepcji hormonalnej i nie wiesz od czego zacząć?

A może zastanawiasz się, czy antykoncepcja hormonalna będzie odpowiednią dla Ciebie metodą, a jeśli tak, to którą z jej form powinnaś stosować?

Jak stosować pigułki, plastry czy krążki antykoncepcyjne, aby były jak najbardziej skuteczne?

Czy branie innych leków, np. przeciwbólowych, ma wpływ na prawidłowe działanie terapii hormonalnej?

Czy kłopoty żołądkowe lub jakieś zioła obniżają skuteczność tej metody antykoncepcji?

Tak, może Cię nurtować wiele pytań w temacie antykoncepcji hormonalnej.

Z tego tekstu dowiesz się czym jest antykoncepcja hormonalna, jakie są jej wady i zalety oraz jak powinnaś ją stosować, żeby zapewniła najwyższą skuteczność.

Poza tym dowiesz się także jak zachować się, kiedy zapomnisz przyjąć tabletkę antykoncepcyjną o czasie, a także czy możesz przytyć podczas ich przyjmowania.

Oczywiście – nie zapominaj, że to lekarz powinien dobrać dla Ciebie odpowiedni rodzaj antykoncepcji, warto jednak wcześniej zaznajomić się z tematem i wiedzieć, jakie są plusy i minusy antykoncepcji hormonalnej.

 

Antykoncepcja hormonalna: czym jest i na jakiej zasadzie chroni Cię przed nieplanowaną ciążą?

Antykoncepcja hormonalna to nic innego, jak zbiór wszystkich metod antykoncepcyjnych, które wykorzystują hormony w celu chronienia kobiety przed nieplanowaną ciążą.

Antykoncepcja hormonalna polega na podawaniu do organizmu hormonów syntetycznych.

Są to podchodne gestagenów i etynyloestradiolu.

Po co się je podaje?

Hormony zawarte w antykoncepcji hormonalnej hamują owulację, przez co uniemożliwiają zapłodnienie dojrzałej komórki jajowej.

Warto dodać, że metody antykoncepcji hormonalnej należą do tych najskuteczniejszych dostępnych na rynku.

O ich skuteczności możesz przekonać się dzięki wskaźnikowi Pearla, który mówi, ile par na 100 wykorzystujących daną metodę przez rok zajdzie w ciążę, pomimo użytkowania jakieś metody antykoncepcyjnej.

W przypadku antykoncepcji hormonalnej wskaźnik Pearla plasuje się między 0,2 do 1, co wskazuje, że hormonalne metody zapobiegania nieplanowanej ciąży są bardzo skuteczne.

Co ważne, antykoncepcja hormonalna oprócz zapobiegania ciąży jest zalecana także w przypadkach:

 

Jeśli chcesz zacząć przyjmować antykoncepcję hormonalną musisz wiedzieć, że jest naprawdę sporo metod i z pewnością uda Ci się wybrać coś dla siebie.

Pamiętaj też, że jest wiele mitów o antykoncepcji, z którymi warto się rozprawiać :). 

Substancje czynne, które znajdziesz w antykoncepcji hormonalnej

Trzeba zacząć od tego – czym są substancje czynne?

To nic innego, jak związki chemiczne zawarte w środku farmaceutycznym, który ma przynieść określone działanie.

W przypadku, np. tabletek antykoncepcyjnych – hormony mają zablokować owulację i zagęścić śluz, który stanowi barierę dla potencjalnych plemników.

W preparatach antykoncepcyjnych substancje czynne to syntetyczne odpowiedniki hormonów, takich jak estrogen oraz progesteron w różnym stężeniu.

Zawartość danego hormonu (bądź jego brak) wpływa na działanie Twojego organizmu.

To znaczy?

Na przykład kobiety, które karmią piersią nie mogą przyjmować dwuskładnikowych tabletek antykoncepcyjnych na bazie progesteronu i estrogenu, ale za to mogą przyjmować tzw. minipigułkę na bazie jedynie progesteronu.

To tylko jeden z przykładów.

A jakie substancje znajdziesz w lekach hormonalnych?

 

Etynyloestradiol jako składnik antykoncepcji hormonalnej

Etynyloestradiol to po prostu syntetyczny odpowiednik estrogenów.

Jego zadaniem jest hamowanie wydzielania FSH (hormonu folikulotropowego), przez co niemożliwe jest dojrzewanie pęcherzyków Graafa, czyli powstawanie gotowych do zapłodnienia komórek jajowych.

Zastępuje on naturalne estrogeny, ponieważ podczas przyjmowania antykoncepcji hormonalnej ich produkcja w organizmie kobiety jest hamowana.

Aktualnie etynyloestradiol występuje w naprawdę środkach antykoncepcji hormonalnej, w tym w:

 

Zazwyczaj w preparatach antykoncepcyjnych znajduje się około 20-30 mikrogramów tego syntetycznego hormonu.

Producenci jednak dążą do zmniejszenia tej dawki.

Dlaczego?

Nie bez powodu nie wszystkie kobiety mogą przyjmować dwuskładnikową antykoncepcję hormonalną z dodatkiem estrogenów.

Estrogeny zawarte w antykoncepcji zwiększają ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, a także mogą powodować liczne skutki uboczne podczas ich przyjmowania, np. nudności, bóle piersi, spadek libido.

To, czy będziesz mogła zażywać estrogeny zależy również od Twojego trybu życia.

Ten hormon nie jest polecany kobietom, które nałogowo palą papierosy i są po 35 roku życia, a również wtedy, kiedy zmagają się ze sporą nadwagą (lub otyłością).

Do tego dochodzi szereg chorób, którymi możesz być obciążona genetycznie, np. nadciśnienie tętnicze czy cukrzyca.

 

Gestageny zawarte w antykoncepcji hormonalnej

W składzie antykoncepcji hormonalnej znajdziesz także gestageny.

Jest to grupa hormonów steroidowych, które (w zależności od stężenia) hamują proces uwolnienia komórki jajowej (owulacji) oraz zmieniają pH oraz strukturę śluzu w szyjce macicy.

W takiej sytuacji plemniki w drogach rodnych kobiety mają znacznie utrudnione zadanie.

Gestageny powodują również zmiany w endometruim – błonie śluzowej macicy, uniemożliwiając ewentualną implantację (zagnieżdżenie) komórki jajowej, a dodatkowo zmniejszając grubość endometrium, które złuszcza się pod koniec cyklu (dzięki temu krwawienie z odstawienia  jest mniejsze niż zwykła miesiączka, a na pewno ta obfita).

Zmniejszają również kurczliwość jajowodów, co dodatkowo utrudnia migrację plemników oraz zmniejsza dolegliwości związane z miesiączkowaniem.

Gestageny, czyli progestageny stosowane w hormonalnych środkach antykoncepcyjnych to najczęściej:

  • lewonorgestrel;
  • norgestrel;
  • norgestron;
  • noretysteron;
  • linesterol;
  • noretynodrel;

 

Te składniki wykazują działanie andogenizujące, czyli mogą np. powodować u Ciebie nadmierne owłosienie czy nadmierne przetłuszczanie się skóry.

Łagodzą za to zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS) i korzystnie wpływają na uregulowanie cyklu miesięcznego kobiety.

Oczywiście lekarz przepisując Ci antykoncepcję hormonalną powinien uwzględnić pewne aspekty, jak np. to, czy przed przyjmowaniem hormonów masz problem, np. z hirsutyzmem, czyli właśnie nadmiernym owłosieniem.

Odpowiednie dobranie leku do pacjentki ma duży wpływ na powodzenie nie tylko samego efektu antykoncepcyjnego, ale także na skorygowanie ewentualnych dolegliwości występujących u Ciebie przed przyjmowaniem antykoncepcji.

Poza tym rodzaje gestagenów to także:

  • dezogestrel;
  • gestoden;
  • etonogestrel;
  • norgestimat;
  • norelgestromin.

 

Jeśli najdziesz takie składniki w swojej antykoncepcji hormonalnej to najpewniej znak, że Twój lekarz wziął pod uwagę, np. problemy z cerą i trądzikiem.

Dlaczego?

Te składniki wykazują naprawdę minimalne działanie androgenne, czyli nie powinny mieć skutków ubocznych w postaci nadmiernego przetłuszczania się skóry.

Jak wiadomo, zwiększenie łojotoku nie pomoże w leczeniu trądziku.

Gestageny to także grupa substancji czynnych, tj. dienogest i drospirenon.

Mają one działanie antyandrogenne.

Lekarz może przepisać Ci antykoncepcję hormonalną na bazie tych substancji wtedy, kiedy chce zapobiegać lub leczyć u Ciebie np. zbyt dużą masę ciała czy problemy skórne.

Poza tym te składniki mogą pomóc Ci leczyć nadmierne owłosienie ciała a także ustabilizować zbieranie się wody w organizmie.

Leki na bazie dienogestu czy drospirenonu zazwyczaj przepisuje się także kobietom, które mają problemy z endometriozą czy innymi problemami z endometrium (błoną śluzową macicy).

Jaki to ma efekt?

Przyjmując te substancje mogą ustać nieoczekiwane krwawienia, a błona śluzowa po prostu będzie się regularnie złuszczać.

W lekach antykoncepcyjnych możesz znaleźć także składnik o nazwie octan medroksyprogesteronu.

Ma on działanie przeciwnowotworowe i być może zostanie Ci zalecony wtedy, kiedy z jakiś przyczyn powinnaś zażywać właśnie antykoncepcję hormonalną, ale jesteś obciążona chorobami nowotworowymi genetycznie.

Preparaty antykoncepcyjne zawierające jedynie gestageny, to: tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe, implant antykoncepcyjny oraz zastrzyk hormonalny.

Co ciekawe, gestageny mają naprawdę szeroki zakres działania.

Działają w leczeniu nieregularnych krwawień u młodych kobiet, które wynikają z zaburzenia równowagi hormonalnej między estrogenem i progesteronem.

Będą pomocne także dla kobiet w okresie okołomenopauzalnym jako hormonalna terapia zastępcza.

 

Rodzaje antykoncepcji hormonalnej dostępne w Polsce

Do metod antykoncepcji hormonalnej zalicza się:

 

Tabletki antykoncepcyjne

Tabletki antykoncepcyjne można podzielić na jednoskładnikowe i dwuskładnikowe.

Jednoskładniowe zawierają syntetyczny odpowiednik progesteronu, a dwuskładnikowe mają dodatkowo pochodną estrogenów.

Ponadto tabletki dzielą się na jedno-, dwu- i trzyfazowe.

W przypadku tabletek jednofazowych – przyjmujesz przez cały cykl tę samą dawkę hormonów; w przypadku dwufazowych – ta dawka zmienia się w konkretnym dniu cyklu, dlatego ważne jest przyjmowanie tabletek dwufazowych zgodnie z kolejnością podaną na blistrze.

Tak samo jest w przypadku tabletek trzyfazowych, jednak zmiana ilości przyjmowanych hormonów następuje dwukrotnie, dlatego tak ważna jest odpowiednia kolejność przyjmowania.

Tabletki jednoskładnikowe są zazwyczaj jednofazowe.

Obecnie w Polsce dostępnych jest wiele rodzajów tabletek antykoncepcyjnych – więcej na ten temat znajdziesz w naszym tekście o zamiennikach tabletek.

Tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe dostępne w Polsce to

Tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe: 

jednoskładnikowe tabletki antykoncepcyjne, działają na bazie wyżej opisanych gestagenów, czyli syntetycznych odpowiedników progesteronu występującego w Twoim organizmie.

Choć mają minimalnie mniejszą skuteczność niż tabletki dwuskładnikowe, to uważa się je za te, które mają mniej skutków ubocznych.

Na przykład mogą być z powodzeniem stosowane u kobiet w okresie karmienia piersią, a więc odpowiadają na naprawdę wiele potrzeb.

Istnieją także pewne przeciwskazania do przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych (z reguły tabletek hormonalnych dwuskładnikowych), np. z powodu ryzyka powikłań chorobami zakrzepowo-żylnymi, na które mogą wpływać estrogeny zawarte w dwuskładnikowej tabletce.

W takiej sytuacji lekarz może zalecić Ci tzw. minipigułki, czyli tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe, czyli tzw. minipigułkę.

Przyjmuje się je przez cały cykl miesiączkowy kobiety, czyli 28 dni bez żadnej przerwy.

Zaletą jest to, że nie musisz robić przerwy na krwawienie z odstawienia, a co za tym idzie, nie musisz pilnować dni, w których przyjmujesz tabletkę.

Po prostu musisz pamiętać o tym, żeby połykać ją codziennie, najlepiej o tej samej godzinie.

A jak wygląda kwestia przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych dwuskładnikowych?

Ten rodzaj tabletek antykoncepcyjnych poza zawartością syntetycznego progesteronu posiada także odpowiednik estrogenów.

Takie tabletki zazwyczaj przyjmuje się w systemie 21 tabletek hormonalnych + 7 dni przerwy lub + 7 tabletek placebo tak, aby uzyskać 28 dniowy cykl miesięczny kobiety.

W przerwie na tabletki placebo lub w momencie, kiedy odstawiasz tabletki czekając na kolejne opakowanie powinno pojawić się u Ciebie tzw. krwawienie z odstawienia.

Pamiętaj, że to krwawienie to nie jest typowa miesiączka.

Krwawienie występujące z odstawienia to naturalna reakcja organizmu po zakończeniu 21-dniowego cyklu przyjmowania tabletek dwuskładnikowych.

Coraz częściej jednak kobiety otrzymują receptę (lub e-receptę z przychodni online) na tabletki działające w systemie 24 tabletki hormonalne + 4 tabletki placebo.

Wiele pacjentek chwali sobie właśnie tę metodę, ponieważ dla niektórych znacznie ułatwia ona kontrolę nad kolejnymi opakowaniami i podobno lepiej czują się przyjmując takie zestawienie hormonów.

Tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe mają minimalnie większe działanie antykoncepcyjne niż te jednoskładnikowe, natomiast posiadają szereg przeciwskazań do tego, aby je przyjmować..

Ceny tabletek antykoncepcyjnych – jedno- i dwuskładnikowych – wahają się od kilkunastu do nawet parudziesięciu złotych.

Plastry antykoncepcyjne 

Plastry antykoncepcyjne działają praktycznie tak samo, jak wyżej wspomniane tabletki antykoncepcyjne, z tym że hormony podawane są poprzez skórę.

Jest to jedna z najnowocześniejszych metod antykoncepcji.

Plastry działają podobnie jak tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe– zawierają dwa rodzaje hormonów, które blokują owulację oraz zagęszczają śluz w szyjce macicy.

Ta metoda antykoncepcyjna została stworzona na wzór działania tabletki dwuskładnikowej, zawierającej etynyloestradiol i progestagen (najczęściej norelgestromin).

W przeciwieństwie do tabletek, przy stosowaniu plastrów antykoncepcyjnych nie zmniejsza się skuteczność ochrony przed nieplanowaną ciążą na przykład gdy wystąpią problemy żołądkowe.

Stosowanie plastrów jest proste

  • pierwszy plaster przyklejasz 1. dnia cyklu i zmieniasz go co siedem dni, a po wykorzystaniu ostatniego plastra z opakowania odklejasz go, po czym powinno nastąpić krwawienie z odstawienia hormonów.
  • po upływie 7 dni – przyklejasz już plaster z nowego opakowania.

Zdarza się, że plaster może się odkleić lub spowodować alergię skórną, jednak zdarza się to stosunkowo rzadko.

Jeśli zauważysz u siebie jakieś niepokojące sygnały – dobrze jest skonsultować się ze swoim lekarzem.

Obecnie w Polsce dostępne są tylko plastry antykoncepcyjne: Evra.

Cena za jedno opakowanie to od 40 do 80 zł, więc mogą być droższe niż np. jedno opakowanie tabletek antykoncepcyjnych.

Kiedy nie można stosować plastrów?

Ich stosowanie wyklucza się zazwyczaj wtedy, kiedy jesteś po 40 roku życia, masz znaczną nadwagę lub otyłość, a także wtedy, kiedy palisz papierosy i cierpisz z powodu, np. cukrzycy.

A jakie są zalety plastrów?

Jest ich naprawdę wiele – zmieniasz je raz w tygodniu, nie obciążasz układu pokarmowego i wątroby, a także u niektórych kobiet mogą korzystnie wpłynąć na kondycję włosów i skóry.

Ponadto regulują cykl miesiączkowy i zmniejszają ryzyko pojawienia się torbieli na jajnikach.

Krążki dopochwowe

Krążki, zwane także pierścieniami lub ringami to jedna z mniej popularnych metod antykoncepcyjnych stosowanych przez Polki.

Krążek nakłada się na szyjkę macicy pierwszego dnia cyklu i wyjmuje do po 21 dniach – jego skuteczność opiera się na uwalnianiu do organizmu syntetycznych hormonów.

Pierścień działa tak samo jak tabletki dwuskładnikowe, z tą różnicą, że hormony są uwalniane z założonego samodzielnie do pochwy pierścienia.

Pierścień zawiera stałą dawkę syntetycznych odpowiedników dwóch żeńskich hormonów płciowych – etynyloestradiolu i etonogestrelu.

Wybierając tę metodę nie tylko skutecznie chronisz swój organizm przed zajściem w ciążę, ale także sprawiasz, że zakładając krążek raz na początku cyklu – nie martwisz się tym aż do jego wyjęcia.

Zdarza się, że krążek wypada z szyjki macicy, dlatego lepiej co jakiś czas sprawdzić, czy znajduje się w odpowiednim miejscu.

Niestety wiele kobiet obawia się aplikacji samego pierścienia i tego, że będzie on wyczuwalny podczas seksu.

Tutaj jednak nie powinnaś się martwić, ponieważ kobiety używające krążek dopochwowy raczej zgodnie twierdzą, że nie jest on wyczuwalny podczas aktywności seksualnej.

Za krążki dopochwowe zapłacisz od około 30 do 60 zł w aptece.

Obecnie w Polsce dostępne są cztery rodzaje krążków antykoncepcyjnych: 

 

Zastrzyki antykoncepcyjne

Choć mało kto lubi zastrzyki, zdecydowaną zaletą antykoncepcji hormonalnej w zastrzykach jest fakt, że przyjmujesz ją raz na 3 miesiące i w tym czasie cieszysz się seksem bez konieczności pamiętania o codziennym zażywaniu tabletek.

Dostępne zastrzyki antykoncepcyjne działają na bazie gestagenów i ich działanie zbliżone jest do działania minipigułki.

Są także zastrzyki działające na bazie i syntetycznego progesteronu i estrogenu.

Taka propozycja zawiera zazwyczaj octan medroksyprogesteronu, który zaleca się kobietom obciążonym genetycznie chorobami nowotworowymi.

Zastrzyk wykonuje się domięśniowo (najczęściej w pośladek) średnio raz na 3 miesiące.

Jak szybko taki zastrzyk antykoncepcyjny zaczyna Cię chronić przed zapłodnieniem?

Jeśli zastrzyk zostanie wykonany w pierwszych 5 dniach cyklu miesiączkowego (pierwszy dzień cyklu to dzień, w którym dostajesz miesiączkę), to od razu chroni Twój organizm przed zajściem w ciążę.

Jeśli natomiast zastrzyk zostanie podany w innych dniach cyklu, to przez 7 dni od podania należy dodatkowo się zabezpieczać np. stosując mechaniczne środki antykoncepcyjne.

Zdecydowaną zaletą tej metody jest jej niewielki koszt.

Za wykupienie recepty w aptece na jeden zastrzyk zapłacisz około 40 zł, rozkładając to na 12 tygodni działania zastrzyku to naprawdę niewiele.

Musisz jednak pamiętać o tym, że do tej kwoty może okazać się potrzebne opłacenie także usługi samej iniekcji, czyli zrobienia zastrzyku przez pielęgniarkę lub lekarza.

Zastrzyki antykoncepcyjne, w porównaniu do innych hormonalnych metod, zmniejszają ryzyko wystąpienia raka endometrium, ciąż pozamacicznych, mięśniaków macicy a także stanów zapalnych w obrębie macicy.

Niestety ich stosowanie może wiązać się także z występowaniem suchości w pochwie, spadkiem libido, ryzykiem wystąpienia trądziku a także problemem z zajściem w ciążę po odstawieniu zastrzyków.

Choć zastrzyki antykoncepcyjne to metoda odwracalnej długoterminowej antykoncepcji, to Twój organizm może wracać do formy sprzed antykoncepcji nawet do roku.

 

Implanty antykoncepcyjne

To metoda, która zdobywa obecnie coraz więcej zwolenniczek.

A co to dokładnie jest?

Implant antykoncepcyjny to hormonalna metoda antykoncepcyjna, która w formie elastycznego pręcika, przypominającego zapałkę, umieszczana jest pod skórą kobiety.

Jest to przedmiot wykonany z tworzywa sztucznego zawierającego zbiorniczek wypełniony progestagenem.

Jest on stopniowo uwalniany do organizmu kobiety przez co blokuje owulację i uniemożliwia zajście w ciążę.

Implant jest wszczepiany przez lekarza ginekologa za pomocą specjalnej igły, zazwyczaj od wewnętrznej strony ramienia.

Jeśli jesteś praworęczna, to będzie on założony na lewej ręce, a jeśli jesteś leworęczna – to na prawej, około 10 cm od łokcia.

Ta forma antykoncepcji hormonalnej zakładana jest na trzy lata, a po tym czasie można wymienić go na nowy lub po prostu rozpocząć starania o dziecko.

Czy zabieg wszczepienia implanty antykoncepcyjnego boli?

Odpowiedź brzmi – nie, ponieważ implant wszczepiany jest w znieczuleniu miejscowym, a po zabiegu zostaje minimalna blizna, którą po wygojeniu możesz smarować maścią pomagającą w zwalczaniu blizn.

Implant antykoncepcyjny należy do metod długoterminowych (czyli long-acting reversible contraception – długoterminowa, odwracalna antykoncepcja, w skrócie LARC) – pamiętaj jednak, żeby kontrolować implant co pół roku podczas wizyty u lekarza.

Jego skuteczność wynosi około 99,9 procent, a założenie implantu to koszt około 1200-1500 zł.

Jest to dosyć duży wydatek, jednak pamiętaj, że ponosi się go raz na trzy lata, co w przeliczeniu daje około 30-35 złotych miesięcznie (jak za jedno opakowanie tabletek antykoncepcyjnych).

 

Wkładki domaciczne

Spirale wewnątrzmaciczne dzieli się na te hormonalne i niehormonalne, które działają na zasadzie, np. wykorzystania w jej składzie miedzi.

Spirale antykoncepcyjne miedziane wykazują silne działanie plemnikobójcze.

A jak wygląda kwestia spirali hormonalnych?

Wkładka hormonalna posiada mini pojemnik, który napełniony jest syntetycznymi hormonami.

Należy do nich śladowa ilość lewonorgestrelu z grupy progestagenów, która stopniowo uwalniana jest do Twojego ciała.

Tak jak inne metody hormonalnej antykoncepcji, spirala bazująca na hormonach blokuje Twoją owulację zagęszczając jednocześnie śluz z szyjce macicy.

Wbrew wielu opiniom – spirala nie powinna przynosić Ci żadnego dyskomfortu podczas stosunku seksualnego.

A jaka jest jej zdecydowana zaleta?

Spiralę antykoncepcyjną możesz nosić od 3 do nawet 8 lat, więc na co dzień możesz cieszyć się seksem bez trosk o nieplanowaną ciążę.

Spirala antykoncepcyjna z hormonami jest najskuteczniejszą spiralą na rynku a jej skuteczność to niemal 100 procent.

Tylko 1 kobieta na 1000 innych stosujących tę metodę statystycznie zajdzie w niechcianą ciążę.

Spiralę zakłada się w gabinecie ginekologicznym zazwyczaj podczas menstruacji.

A dlaczego spirale (inaczej wkładki domaciczne) antykoncepcyjne aplikuje się podczas okresu?

Ponieważ kanał szyjki macicy jest wtedy lekko uchylony, a to pozwala lekarzowi łatwiej zaaplikować spiralę a także jest bardziej komfortowe dla pacjentki.

Koszt założenia wkładki wewnątrzmacicznej jest zróżnicowany i waha się od ok. 400 do nawet 1500 zł, wszystko zależy od rodzaju spirali i cennika gabinetu.

 

Jak stosować antykoncepcję hormonalną?

W zależności od tego jaką metodę antykoncepcji stosujesz, może różnić się sposób i czas jej przyjmowania.

Z reguły ważna jest systematyczność, oczywiście wymaga ona większej dyscypliny w przypadku tabletek antykoncepcyjnych, ale również w przypadku zastrzyku, który wykonuje się co 12 tygodni.

Niezależnie od tego, czy przyjmujesz tabletki jedno- czy dwuskładnikowe, najlepiej jest, jeśli będziesz przyjmowała je o stałej godzinie, np. oglądając swój ulubiony serial.

W przypadku tabletek jednoskładnikowych, tzw. minipigułek ważne jest, aby przyjmować je o tej samej porze (z niewielkim marginesem, do 3 godzin).

Dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne pozwalają na luźniejsze podejście do godzin ich przyjmowania, jednak nie warto ryzykować.

Pewność, że stosowana przez Ciebie antykoncepcja jest skuteczna może pomóc Ci wyluzować się w łóżku.

Najlepiej ustawić sobie przypomnienie lub alarm w telefonie, które codziennie o tej samej godzinie będzie Ci sygnalizować, że czas przyjąć tabletkę antykoncepcyjną.

Takie przypomnienia dostosuj do konkretnej metody, którą stosujesz .

Warto też wiedzieć, że powyższe zasady postępowania mogą nieznacznie się różnić w zależności od specyfiki danej metody antykoncepcji.

Dlatego zanim weźmiesz pierwszą tabletkę, przykleisz pierwszy plaster czy umówisz się na zastrzyk, warto jest poświęcić chociaż kilka chwil na zapoznanie się z ulotką (lub informacjami w internecie).

Również schematy postępowania w przypadku pominięcia danego środka zawsze są opisane w ulotce dołączonej do leku.

Gdy już zdecydujesz się na antykoncepcję hormonalną, musisz zastanowić się nad wyborem odpowiedniego preparatu.

Ważne są tutaj nie tylko Twoje osobiste preferencje, ale przede wszystkim stan Twojego zdrowia.

Odpowiednią terapię wybierze dla Ciebie lekarz ginekolog po konsultacji na pierwszej wizycie.

Większość metod antykoncepcji hormonalnej ma zbliżoną skuteczność (więcej niż 99% przy prawidłowym, czyli regularnym, użytkowaniu), dlatego nie musisz obawiać się wyboru lekarza.

Plastry, tabletki czy zastrzyki (i inne metody antykoncepcji hormonalnej) przede wszystkim różnią się od siebie składem i dawką hormonów.

To one powodują, że w Twoim przypadku antykoncepcja może działać korzystnie, a także mieć pewne objawy uboczne, np. Twoje ciało będzie zatrzymywało sporo wody.

Jeśli nie masz żadnych problemów zdrowotnych, ginekolog prawdopodobnie przepisze Ci terapię antykoncepcją dwuskładnikową.

Mając problemy np. z wątrobą, może przepisać Ci metody antykoncepcji długoterminowej, np. zastrzyki czy implant.

 

Co zrobić, kiedy zapomnisz przyjąć antykoncepcji hormonalnej?

Regularność przy antykoncepcji hormonalnej jest bardzo ważna.

Jeśli jednak z jakiś przyczyn zapomniałaś wziąć tabletkę antykoncepcyjną lub zmienić plaster, dosyć istotne jest to, w którym dniu cyklu aktualnie się znajdujesz.

Jeśli stosujesz tabletki antykoncepcyjne i zapomniałaś przyjąć jedną lub więcej tabletek w cyklu należy, po pierwsze jak najszybciej zażyć tabletkę, a następnie przyjąć następną, o tradycyjnej dla Ciebie porze.

Musisz pamiętać, że rozpoczęcie następnego opakowania z ponad jednodniowym opóźnieniem lub opuszczenie więcej niż jednej tabletki w pierwszych siedmiu dniach przyjmowania tabletek stwarza ryzyko reaktywacji jajników i wznowienia procesu owulacji.

Niestety – w tej sytuacji antykoncepcja hormonalna może nie działać prawidłowo, tzn. nie będzie chroniła Cię przed zajściem w ciążę.

W takiej sytuacji przez siedem następnych dni powinnaś stosować dodatkowe zabezpieczenie, np. w postaci prezerwatyw.

Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku pominięcia tabletki jednoskładnikowej.

Jeśli przyjmujesz minipigułki, czyli tabletki jednoskładnikowe, aby ustrzec się przed niepożądaną ciążą przez dwa następne dni po pominięciu jednej z pigułek, powinnaś pamiętać o dodatkowej antykoncepcji.

Jeśli w czasie, kiedy nie chroniła cię tabletka antykoncepcyjna uprawiałaś niezabezpieczony inną metoda seks, może być konieczne zażycie antykoncepcji awaryjnej, czyli tzw. tabletki dzień po.

Jeśli zapomniałaś nakleić plastra antykoncepcyjnego, dużo zależy od tego, ile dni minęło od jego zaaplikowania. Plastry powinno zmieniać się co 7 dni.

Ich działanie jest nieco przedłużone, tzn. zwykle plastry zawierają trochę więcej hormonu, tak aby starczyło go na jeden lub dwa dni dodatkowo.

Najlepiej jednak dokładnie przeczytać ulotkę, która tłumaczy, jak powinnaś zachować się w przypadku, kiedy minęło więcej dni.

Tak jak w przypadku tabletek, tak również plastrów – warto ustawić sobie przypomnienie w telefonie, które będzie informowało Cię o zmianie antykoncepcji, lub wyznaczyć jeden termin, kiedy będziesz to robić.

W przypadku krążka – jeśli przykładowo wyjęłaś go na 2 dni i zapomniałaś umieścić na nowo, to trochę tak, jak byś pominęła dwa dni w przyjmowaniu tabletek antykoncepcyjnych.

Będzie to wymagało od ciebie użycia dodatkowej metody antykoncepcyjnej przez najbliższe 7 dni, np. w postaci prezerwatyw.

 

Kiedy pójść do ginekologa po antykoncepcję hormonalną: jakie badania robić i jak często?

Po pierwsze – nie musisz bać się wizyty u lekarza ginekologa.

Strach ma duże oczy i z pewnością po pierwszej wizycie przekonasz się, że nie ma się czego obawiać.

Dla wielu kobiet wizyta w gabinecie ginekologicznym to ogromny stres.

Dlaczego?

Barierą jest tutaj zazwyczaj wstyd.

Ginekolog poza wywiadem lekarskim wykonuje także badania diagnostyczne narządów rodnych kobiety i jej piersi, do których będziesz musiała się rozebrać.

Dlatego w gabinetach ginekologicznych są parawany, jednorazowe szlafroki z gazy czy osobne łazienki, w których możesz się podmyć przed badaniem – jeśli tego potrzebujesz.

Pamiętaj, że profilaktyka jest bardzo ważna, nawet kiedy jesteś zdrowa i nie odczuwasz żadnych dolegliwości.

W tym przypadku zdrowie jest najważniejsze, a z każdą kolejną wizytą przekonasz się, że nie ma się czego obawiać.

Jak często powinnaś odwiedzać ginekologa?

Przyjmuje się, że każda kobieta powinna zapisać się na wizytę kontrolną raz w roku.

Październik jest miesiącem profilaktyki raka piersi, być może jest to dobry powód, aby swoje wizyty odbywać zawsze jesienią?

Jedną z ważniejszych przyczyn pierwszej wizyty u ginekologa często jest dobranie antykoncepcji.

Pamiętaj, że hormonalne preparaty antykoncepcyjne w Polsce są wydawane jedynie po przepisaniu ich przez lekarza i nie podlegają refundacji.

Jeśli jesteś niepełnoletnia, to na swoją pierwszą wizytę w świetle prawa musisz przyjść z rodzicem lub prawnym opiekunem, który nie musi być podczas wizyty w gabinecie.

Musi on wyrazić zgodę na badanie oraz wprowadzenie ewentualnego leczenia.

Środki antykoncepcyjne, ze względu na specyfikę działania, ingerują w Twój cykl miesiączkowy, blokując owulację.

Przed przepisaniem antykoncepcji hormonalnej lekarz musi się upewnić, czy dana metoda jest dla Ciebie odpowiednia.

W tym celu lekarz zbierze szczegółowy wywiad, aby wykluczyć istnienie poważnych przeciwwskazań.

Przede wszystkim spyta o występowanie w Twojej rodzinie chorób zakrzepowych i czynników, które mogą prowadzić do ich wystąpienia, a które bezwzględnie wykluczają wybór antykoncepcji hormonalnej dwuskładnikowej.

Zmierzy Ci także ciśnienie i masę ciała.

Lekarz może też zlecić wykonanie badań laboratoryjnych krwi.

Gdy pojawią się u Ciebie jakieś skutki uboczne związane ze stosowaniem antykoncepcji, powinnaś bezzwłocznie poinformować o nich lekarza prowadzącego (nawet jeśli są to typowe działania niepożądane hormonów np. nieregularne krwawienie).

Dlaczego?

W niektórych przypadkach może się okazać, że ta metoda na dłuższą metę nie będzie dla Ciebie najlepszym rozwiązaniem i konieczne będzie zmienienie sposobu ochrony przed nieplanowaną ciążą – na przykład stosowanie tabletek o innych proporcjach hormonów, dwu- lub trójfazowych, itp.

Poza regularnymi wizytami u ginekologa, ważne jest także cykliczne badanie piersi (USG, palpacyjne), USG pochwy, jak również wykonywanie cytologii.

Cytologia umożliwia ocenę mikroskopijną komórek nabłonka, które pokrywają część szyjki macicy pod kątem stopnia zagrożenia rozwoju nowotworu. Badanie zazwyczaj wykonuje się w połowie cyklu, między 10 a 14 dniem.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) rekomenduje wykonywać cytologię nie rzadziej niż co 3 lata, jednak w praktyce lekarze zalecają wykonywanie jej raz na rok, zwłaszcza, jeśli jesteś w grupie ryzyka chorób raka szyjki macicy

Cytologia, jak i USG pochwy to istotne badania, które pomogą lekarzowi dobrać odpowiednią antykoncepcję hormonalną dla Ciebie.

 

Antykoncepcja hormonalna a przyjmowanie innych leków

Antykoncepcja hormonalna może wchodzić w niekorzystne reakcje z innymi lekami, które przyjmujesz – przynajmniej teoretycznie.

Może się tak stać w przypadku leków przeciwbólowych, moczopędnych, nasennych, ziołowych, przeciwpadaczkowych, przeciwdepresyjnych, przeciwgruźliczych, przeciwbakteryjnych, a także tych, które stosuje się przy zakażeniu wirusem HIV.

Co się wydarzy, jeśli lekarz przepisze Ci antybiotyk, a stosujesz antykoncepcję hormonalną?

Krótkoterminowe stosowanie antybiotyku (do 7 dni) na dosyć pospolite infekcje (np. gardła) nie powinno obniżać skuteczności antykoncepcyjnej i nie trzeba w tym czasie stosować dodatkowych zabezpieczeń.

Estrogeny po wchłonięciu w jelicie cienkim przedostają się do wątroby, gdzie zostają przekształcone w nieaktywne związki, które następnie wraz z żółcią są wydzielane z powrotem do przewodu pokarmowego.

Niektóre bakterie jelitowe mają zdolność do metabolizowania tych unieszkodliwionych hormonów do ich aktywnych form.

Te natomiast mogą być ponownie wchłaniane do krwiobiegu.

To zjawisko, zwiększające stężenie estrogenów we krwi, określane jest mianem krążenia wątrobowo-jelitowego.

Jednak bardzo ważne jest, aby do trzech godzin od wzięcia tabletki antykoncepcyjnej wymioty lub biegunka towarzyszące chorobie nie zaburzyły procesu wchłaniania tabletki antykoncepcyjnej.

W takiej sytuacji tabletka mogła nie wchłonąć się całkowicie.

Jeśli tak się wydarzyło – powinnaś przyjąć dodatkową tabletkę (następną z opakowania).

Zastanawiasz się, co może obniżać skuteczność działania Twoich tabletek antykoncepcyjnych i czy np.  przyjmowanie paracetamolu ma wpływ na działanie antykoncepcji?

Paracetamol to główny składnik wielu leków przeciwbólowych i tych podawanych na przeziębienie.

Ten składnik może zwiększać wchłanianie etynyloestradiolu, nie stwierdzono jednak, aby ta interakcja miała jakieś znaczenie kliniczne.

Jeśli jednak chodzi o inne leki, tj. leki przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, to mogą one hamować metabolizm hormonów, a także jednocześnie zaburzać ich krążenie wątrobowo-jelitowe.

Jeśli Twój lekarz wie, że przyjmujesz tego typu leki, może zlecić Ci np. przyjmowanie większej dawki hormonów, która wyrówna proces hamowania metabolizmu hormonów przez inne leki.

W sytuacji, w których ze względu na inne schorzenia medyczne jak np. padaczka, czy przyjmowanie leków, nie możesz przyjmować antykoncepcji doustnej, to idealnym rozwiązaniem jest antykoncepcja długoterminowa – LARC (ang. long acting reversible contraception).

Skuteczność wszystkich metod długoterminowych, np. implantu hormonalnego lub wkładki domacicznej, nie jest uzależniona od błędu ludzkiego.

Co to znaczy?

Nie musisz obawiać się, że zapomnisz o tabletce, albo przyjmiesz ją zbyt późno.

Poza tym taka antykoncepcja ma długi okres działania i nie musisz przejmować się pamiętaniem o kolejnej recepcie na antykoncepcję.

 

Czy alkohol i papierosy mogą mieć wpływ na działanie antykoncepcji hormonalnej?

Wiele kobiet zastanawia się czy okazjonalne picie alkoholu nie sprawi, że antykoncepcja hormonalna będzie działała mniej skutecznie.

Tyle mówi się o tym, że nie powinno się łączyć alkoholu z jakimikolwiek lekami.

Pamiętaj jednak, że pomimo promili we krwi – pigułki antykoncepcyjne nadal będą działać prawidłowo.

Jedyne ryzyko, jakie możesz sobie zadać po wypiciu alkoholu jest to, że zapomnisz w porę wziąć tabletki antykoncepcyjnej, a to może mieć wpływ na zajście w nieplanowaną ciążę.

Ponadto estrogeny mogą hamować metabolizm alkoholu.

Co to oznacza?

Jeden kieliszek wina może działać na Ciebie dużo bardziej intensywnie, niż przed rozpoczęciem terapii hormonalnej.

Po prostu w takim przypadku alkohol jest dłużej rozkładany przez Twój organizm.

Jeśli natomiast palisz papierosy, to może mieć to wpływ na dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne.

Wiąże się to z tym, że estrogeny zwiększają krzepliwość krwi, a w związku z tym ryzyko zatorów i udarów niedokrwiennych, szczególnie u osób z dodatkowymi czynnikami ryzyka (do których zalicza się nałogowe palenie).

Gdy palisz i masz powyżej 35 lat stanowi to bezwzględne przeciwwskazanie do przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych dwuskładnikowych.

Jeśli palisz, ta metoda może nie być ani bezpieczna, ani efektywna.

W takiej sytuacji lekarz może przepisać tabletki zawierające jedynie składnik progesteronowy, czyli tzw. minipigułkę.

Możesz również rozważyć zastosowanie preparatów miejscowych (np. systemów wewnątrzmacicznych), które nie narażają całego organizmu na wysokie stężenia estrogenu.

 

Czy antykoncepcja hormonalna ma wpływ na tycie?

Najczęstszym pytaniem pacjentek u lekarzy ginekologów jest fakt, czy podczas przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych masa ich ciała wzrośnie.

Wzrost masy ciała jest częstym problemem u kobiet stosujących antykoncepcję hormonalną, choć występuje dość rzadko. 

Nie ma badań potwierdzających, że od antykoncepcji hormonalnej możesz złapać dodatkowe kilogramy.

Nadprogramowa liczba na wadze może być przyczyną zmiany nawyków żywieniowych lub niskiej aktywności fizycznej, a także wiązać się z uwarunkowaniami genetycznymi.

Jeśli do tego dochodzi, najczęściej efekt jest niewielki (parę kilogramów) i powinien przeminąć po paru tygodniach od rozpoczęcia terapii.

Jeśli tak nie będzie, powinnaś porozmawiać z lekarzem o zmianie preparatu na inny, który zniweluje efekt uboczny poprzedniej terapii.

W przypadku, kiedy cierpisz na poważną otyłość, stosowanie antykoncepcji hormonalnej może nie być dla Ciebie wskazane.

W takiej sytuacji lekarz powinien dobrać lek o jak najniższej zawartości estrogenu, który może powodować zatrzymywanie się wody w Twoim organizmie.

Samo stosowanie preparatów antykoncepcyjnych nie spowoduje przyrostu masy Twojego ciała.

Jednak hormony zawarte w pigułkach antykoncepcyjnych mogą sprzyjać wzrostowi apetytu.

Dlatego warto pamiętać o prowadzeniu zdrowego trybu życia, zbilansowanych posiłkach i odpowiedniej dawce ruchu, co na pewno pomoże zachować Twoje ciało w dobrej formie.

 

Czy będąc w ciąży lub karmiąc piersią po porodzie możesz przyjmować tabletki antykoncepcyjne?

Wiele kobiet obawia się, że stosowanie antykoncepcji zaburzy ich płodność w przyszłości.

Pamiętaj jednak, że wraz z odstawieniem tabletek wraca płodność, a szansa na poczęcie dziecka w pierwszych trzech miesiącach po przerwaniu przyjmowania antykoncepcji doustnej jest znacznie większa niż w normalnych cyklach.

Z czego to wynika?

U wielu kobiet po odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych płodność znacznie wzrasta, ponieważ w pierwszych cyklach uwalnia się więcej niż jedno jajeczko.

W jednym z badań aż 90% badanych kobiet urodziło dziecko w ciągu 30 miesięcy od zaprzestania stosowania tabletek antykoncepcyjnych.

Preparaty antykoncepcyjne zawierające estrogeny są stanowczo odradzane, kiedy karmisz piersią.

Po pierwsze, ustalono, że zmniejszają one produkcję mleka przez gruczoły piersiowe, a po drugie, w okresie poporodowym istnieje wyższe ryzyko wystąpienia choroby zakrzepowo-zatorowej, które może zostać jeszcze bardziej zwiększone przez przyjmowanie estrogenów.

Karmienie piersią nie jest jednak przeciwwskazaniem do stosowania minipigułek (zawierających wyłącznie progesteron).

Te preparaty możesz z powodzeniem przyjmować już od 6 tygodnia po porodzie.

Progesterony przenikają w niewielkiej ilości do mleka matki, są absorbowane tylko częściowo przez noworodka, a nawet gdy znajdą się w krążeniu są szybko metabolizowane.

 

Ile kosztuje antykoncepcja hormonalna?

Cena antykoncepcji hormonalnej może się różnić w zależności od składu i postaci leku.

Najbardziej opłacalne są preparaty doustne zawierające substancje dostępne na rynku od wielu lat.

Ceny tabletek antykoncepcyjnych wahają się w zależności od producenta oraz preparatu.

Koszt takiej terapii może wynieść Cię nawet mniej niż 20 złotych miesięcznie (np. preparaty zawierające lewonorgestrel).

O wiele droższe są plastry antykoncepcyjne czy pierścienie dopochwowe, których cena sięga niemal 50 złotych na miesiąc.

Niektóre preparaty kosztują nawet do 80 złotych.

Najwięcej zapłacisz za najbardziej zaawansowane tabletki antykoncepcyjne (na przykład dwuskładnikowe trójfazowe).

Twój lekarz ginekolog może przepisać ci także tabletki dostępne z częściową refundacją.

Może Ci je przepisać nie tylko w celu zapobiegania nieplanowanej ciąży, ale także w leczeniu różnych chorób, np. zespołu policystycznych jajników.

Jedno opakowanie tabletek antykoncepcyjnych wystarczy Ci na jeden miesiąc stosowania.

Lekarze ginekolodzy najczęściej wypisują recepty na trzy miesiące stosowania antykoncepcji – po tym czasie musisz znów udać się do gabinetu na kontrolne badania oraz receptę.

Oczywiście do kosztów terapii antykoncepcyjnej powinnaś doliczyć koszty związane z wizytami u lekarza ginekologa, jeśli korzystasz z jego usług prywatnie.

Jedna wizyta może kosztować od 60 do nawet 200 zł w zależności od regionu.

Jeśli chciałabyś korzystać z usług ginekologa w ramach NFZ, potrzebne będzie Ci skierowanie do poradni ginekologicznej od Twojego lekarza rodzinnego.

Możesz też skorzystać z konsultacji online w Dimedic.eu w kierunku przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych.

 

Czy po 40 roku życia możesz przyjmować antykoncepcję hormonalną?

Czy wiesz, że około 80% kobiet w wieku od 40 do 45 lat nadal może zajść w ciążę?

Jeśli jesteś aktywna seksualnie i chcesz stosować antykoncepcję hormonalną w celu zapobiegania nieplanowanej ciąży, możesz to robić pod warunkiem, że:

  • nie palisz papierosów;
  • masz prawidłowe ciśnienie;
  • nie masz innych problemów zdrowotnych będących przeciwwskazaniem dla przepisania antykoncepcji hormonalnej.

Jeśli istnieje jakiekolwiek przeciwskazanie, powinnaś rozważyć inne metody antykoncepcyjne.

Pamiętaj, że wraz z wiekiem mogą częściej ujawniać się poważne działania niepożądane związane ze stosowaniem hormonów.

Jakie?

Na przykład zakrzepica czy inne powikłania sercowo-naczyniowe.

Dlatego nie zapominaj o regularnym badaniu i monitorowaniu swojego stanu zdrowia.

Innymi słowy – stosowanie antykoncepcji hormonalnej w okresie menopauzy jest możliwe.

 

Kiedy powinnaś odstawić antykoncepcję hormonalną (tabletki, plastry, itp.)?

Antykoncepcję hormonalną najczęściej odstawiasz gdy planujesz dziecko (a metoda zapobiegania nieplanowanej ciąży nie jest Ci potrzebna), jednak to nie jedyne okoliczności, w których powinnaś zrezygnować z antykoncepcji.

Niekiedy to lekarz decyduje o tym, że już pora.

Istnieją pewne schorzenia, przy których stosowanie antykoncepcji hormonalnej może mieć skutki uboczne, lub przy których niewskazane jest przyjmowanie antykoncepcji hormonalnej w ogóle, np.:

  • jeśli masz powyżej 35 lat i palisz papierosy;
  • jeśli jesteś w grupie ryzyka raka piersi lub szyjki macicy;
  • jeśli masz niekontrolowane nadciśnienie;
  • jeśli jesteś obciążona chorobami sercowo-naczyniowymi: przebytym udarem lub zawałem serca;
  • przebyłaś lub przechodzisz przez chorobę zakrzepowo-zatorową naczyń;
  • masz niewydolność wątroby lub podwyższone enzymy wątrobowe;
  • cierpisz z powodu ciężkiej depresji;
  • masz krwawienie z dróg rodnych o nieznanej przyczynie;
  • chorujesz na padaczkę;
  • karmisz piersią;
  • cierpisz z powodu ciężkich migren (światłowstręt, nadwrażliwość na zapachy/hałas, bóle jednostronne oka itp.);
  • masz otyłość kwalifikującą się do leczenia, czyli BMI > 30.

 

Dlaczego przy powyższych czynnikach powinnaś uważać przy przyjmowaniu antykoncepcji hormonalnej?

Wiele z tych przeciwwskazań wynika z tego, ze zawiera składnik estrogenny.

Dla tabletek zawierających tylko progesteron, czyli tzw. minipigułek, bezwzględnymi przeciwwskazaniami są rak piersi oraz niewyjaśnione krwawienie z dróg rodnych.

 

Czy antykoncepcja hormonalna może powodować nowotwory?

Jeśli jesteś wśród 150 milionów kobiet stosujących doustną antykoncepcję możesz spać spokojnie: pigułki hormonalne nie podwyższają ryzyka choroby nowotworowej.

Kiedyś u kobiet przyjmujących antykoncepcję hormonalną diagnozowano częściej raka piersi i szyjki macicy, jednak może to wiązać się z koniecznością regularnych badań przesiewowych, w czasie których te choroby były diagnozowane.

Nadal jednak przyjmowanie hormonów budzi wiele kontrowersji i jest przedmiotem wielu badań naukowych.

Przykładem jest badanie Royal College of General Practitioners’ Oral Contraception Study z 1968 roku, w którym 1400 lekarzy z Wielkiej Brytanii rozpoczęło obserwację 23 tysięcy kobiet przyjmujących preparaty antykoncepcyjne oraz jednakowo licznej grupy kontrolnej, która nigdy ich nie stosowała.

Po 44 latach obserwacji użytkowniczki tabletek antykoncepcyjnych nie były narażone na podwyższone ryzyko choroby nowotworowej.

Choć w trakcie i do 5 lat po zaprzestaniu przyjmowania hormonów pojawiło się u nich więcej przypadków raka piersi i szyjki macicy, to obniżona zachorowalność na raka jajnika, jelita grubego i endometrium całkowicie zniwelowała ten niekorzystny efekt.

Przez kilkadziesiąt następnych lat badacze śledzili uważnie zdrowie uczestniczek pod kątem występowania różnych schorzeń, w tym choroby nowotworowej.

Rezultaty tego badania pozwalają autorom stwierdzić, że „wiele kobiet może skorzystać na znaczącej redukcji ryzyka niektórych nowotworów, która utrzymuje się na wiele lat po zaprzestaniu stosowania antykoncepcji hormonalnej”.

Badanie ma jednak kilka słabych stron.

Przede wszystkim dawki hormonów stosowane przez uczestniczki były nieporównywalnie większe w stosunku do obecnych preparatów (50 mikrogramów i więcej estrogenów w stosunku do dzisiejszych 20 lub 30).

Poza tym wiele kobiet zakończyło przedwcześnie badanie, znacząco skracając czas obserwacji.

Długotrwała ochrona zapewniana przez antykoncepcję może mieć duże znaczenie dla Twojego zdrowia, gdyż częstość występowania nowotworów wzrasta wraz z wiekiem.

Hormony wprawdzie zwiększają ryzyko raka piersi, liczba takich przypadków jest jednak relatywnie niska.

Badanie sugeruje też, że w miarę upływu czasu korzyści zdrowotne wynikające z wyboru doustnych tabletek hormonalnych mogą zacząć przeważać nad ryzykiem.

Co ważne, działanie ochronne nie kończyło się wraz z przyjęciem ostatniej pigułki, ale trwało przez kilka następnych dekad życia.

Ponad 35 lat od odstawienia hormonów użytkowniczki doustnej antykoncepcji miały o połowę niższą liczbę zachorowań na raka jajnika i o około jedną trzecią mniej przypadków raka jelita grubego w stosunku do kobiet, które nigdy nie stosowały tej metody.

Choć rakotwórczy potencjał hormonów jest powszechnie znany, to ich ochronne działanie pozostaje raczej niedocenione. Sprawia to, że część kobiet niesłusznie rezygnuje z wyboru lub kontynuacji antykoncepcji hormonalnej.

Dodatkowo przyjmowanie antykoncepcji hormonalnej sprawia, że pojawiasz się u swojego ginekologa regularnie – a to znacznie zwiększa szanse na wczesne wykrycie ewentualnych zmian nowotworowych.



Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
 
Przedłuż swoją antykoncepcję online! Kończą Ci się tabletki?
Rozpocznij konsultację