Badanie ogólne moczu – jak się przygotować i jakie są normy wyników?
Ogólne badania moczu wchodzą do kanonu podstawowych badań profilaktycznych. Powinno się je wykonywać raz w roku by skontrolować funkcjonowanie układu moczowego, a także innych systemów i narządów w ustroju. Są to tanie badania, nie wymagające szczególnego przygotowania. Należy jednak pamiętać o zachowaniu higieny osobistej podczas zbierania moczu. Co mogą nam powiedzieć wyniki ogólnej analizy moczu?
Po co wykonuje się badanie ogólne moczu?
Badanie ogólne moczu wykonuje się najczęściej jako część składową tzw. podstawowych badań profilaktycznych obok morfologii krwi i OB. Takie badanie moczu powinno się wykonywać regularnie, raz w roku by ocenić swój stan zdrowia, a szczególnie pracę układu moczowego oraz funkcjonowanie wielu organów w organizmie.
Badanie ogólne moczu należy natomiast wykonać powtórnie jeśli wyniki pierwszego badania są nieprawidłowe. Ponadto przeprowadza się je na zlecenie lekarza w takich sytuacjach jak np.:
- podejrzenie występowania schorzeń związanych z nerkami (m.in. kłębuszkowe zapalenie nerek);
- podejrzenie zakażenia dróg moczowych, obecności kamicy albo nowotworów;
- wyeliminowanie podejrzenia występowania chorób układowych (m.in. tocznia trzewnego);
- ocena i kontrola przebiegu innych chorób, do których należą np. cukrzyca, nadciśnienie tętnicze krwi, czy otyłość.
Jak przygotować się do badania ogólnego moczu?
Przed pobraniem moczu należy podmyć części intymne pod strumieniem wody z mydłem lub płynem przeznaczonym do higieny intymnej. Kobiety powinny lekko rozchylić wargi sromowe i myć pochwę od przodu ku tyłowi. Mężczyźni natomiast powinni ściągnąć napletek i wyczyścić też tę strefę.
Mocz powinno się oddawać do specjalnego pojemnika na mocz, który można pobrać w laboratorium analiz, przychodni lub też kupić w aptece.
Do tego kubeczka zbiera się tzw. środowy mocz, czyli pierwsze sekundy po rozpoczęciu mikcji powinny trafić do toalety, tak żeby do pojemniczka wleciało ok 30-40 ml moczu ze środkowego strumienia. Końcowy etap mikcji również ląduje w ubikacji.
W miarę możliwość nie powinno się dotykać rantów pojemnika na mocz. Do kubeczka na mocz nie powinny także trafić resztki papieru toaletowego oraz substancji myjących, włosy łonowe, krew, czy kał.
Kobiety w czasie i tuż przed menstruacją w miarę możliwości powinny się w tym czasie powstrzymać od wykonywania badania moczu.
Badanie wykonuje się na czczo, zaraz po przebudzeniu.
Białko w moczu, krew i zakażenie
W ogólnym badaniu moczu poprzez ocenę poszczególnych parametrów sprawdza się kondycję zdrowotną pacjenta. Jeśli np. odczyn moczu wyjdzie zasadowy, może to oznaczać zakażenie występujące w drogach moczowych. Kiedy barwa moczu jest czerwona, może to sugerować krwiomocz, występowanie hemoglobiny ale też winę za taki kolor mogą ponosić leki, czy produkty spożywcze, przyjmowane przez badanego.
Z kolei rzadki mocz może być związany z przyjęciem zbyt dużej ilości płynów przed badaniem lub niewydolnością nerek. Za zbyt gęsty mocz może odpowiadać odwodnienie organizmu (pojawiające się przy biegunce, grypie jelitowej, gorączce, dużym wysiłku fizycznym, itp.) lub np. cukrzyca.
Występowanie białka w moczu może mieć związek z chorobami nerek, dróg moczowych oraz krwi i schorzeniami układu krążeniowego.
Cukier w moczu także powinien zaniepokoić gdyż może być wywołany cukrzycą typu 1 lub 2.
Wyniki badania ogólnego moczu należy przedłożyć lekarzowi prowadzącemu, który rozwieje ewentualne wątpliwości, zleci powtórzenie badań lub wypisze skierowanie na dokładniejsze analizy.
Jakie są normy wyników badania ogólnego moczu?
Poprawnie zebrany mocz powinien jak najszybciej trafić do analizy (w ciągu około 2 godzin). Jeśli z jakiś powodów nie jest to możliwe, należy go przechowywać w lodówce do momentu kiedy transport moczu będzie wykonalny.
Poprawne wyniki badania ogólnego moczu wyglądają następująco:
- kolor – od barwy przejrzystej do ciemnożółtej;
- zapach – delikatnie orzeźwiający;
- klarowność – przejrzysta;
- prawidłowe PH mieści się między 4,5 a 8, odczyn powinien być kwaśny;
- ciężar waha się od 1,005 do 1,035;
- w badaniu nie powinno stwierdzić się występowania białka, cukru, ciał ketonowych, wałeczków, kryształów, bakterii (drożdży i pasożytów, jednak dokładniejsze wyniki można pozyskać z posiewu moczu) oraz czerwonych i białych krwinek.
Ile kosztują badania ogólne moczu?
Jeśli na badania ogólne moczu skieruje nas lekarz, który ma podpisaną umową z Narodowym Funduszem Zdrowia (lub też pracuje w placówce, która jest związana tą regulacją z NFZ), będą one bezpłatne.
Wykonując je prywatnie badania te nie obciążą przesadnie naszej kieszeni, należy bowiem liczyć się z wydatkiem około 8 zł za ogólną analizę moczu.
Autor: Olga Tomaszewska
Czytaj też:
- Co wykrywa badanie kału, jak pobrać próbkę i jak odczytać wyniki?
- Posiew moczu – ile kosztuje badanie, jakie są prawidłowe wyniki
- Badania profilaktyczne – jakie warto zrobić i jak uzyskać skierowanie
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
