Antykoncepcja bez recepty: jaka jest jej dostępność i skuteczność?
Autor: Magdalena Sroka / artykuł konsultowany z dr Justyną Milewską
Na rynku dostępnych jest wiele metod zapobiegania ciąży: od tabletek antykoncepcyjnych, przez środki mechaniczne (np. prezerwatywy), aż do długoterminowych i odwracalnych (takich jak spirale).
Jednak poza skutecznością czy ceną różni je dostępność: niektóre rodzaje antykoncepcji są dostępne wyłącznie na receptę.
Ale jest też wiele metod, które takiego dokumentu nie wymagają.
I co najważniejsze: zapewniają wysoką skuteczność.
Zatem – jaka antykoncepcja jest dostępna bez recepty?
Antykoncepcja dostępna bez recepty – czyli jaka?
Najlepiej rozpoznawaną metodą antykoncepcji bez recepty jest również ta… najpopularniejsza.
Chodzi oczywiście o prezerwatywy, które – według badań – są najczęściej wybieraną w Polsce metodą zapobiegania ciąży.
A to tylko jeden przykład antykoncepcji bez recepty, przy czym w tej grupie najczęściej znajdziesz różnego rodzaju metody mechaniczne.
Ale nie tylko one są dostępne od ręki i bez kontaktu z lekarzem.
Antykoncepcja bez recepty to:
- prezerwatywa męska,
- prezerwatywa damska,
- gąbka dopochwowa,
- żele, globulki i pianki plemnikobójcze (spermicydy)
- kapturek naszyjkowy,
- diafragma,
- kalendarzyk, czyli metoda termiczno-objawowa.
Większość tych metod skupia się na zablokowaniu dostępu plemników do pochwy, a tym samym do komórki jajowej – czy to mechanicznym, czy to chemicznym.
Warto też dodać, że antykoncepcja bez recepty nie wpływa na działanie organizmu, oczywiście o ile nie masz uczulenia, na przykład na lateks. Poza tym, antykoncepcja bez recepty (np. prezerwatywy), nie ingeruje w układ hormonalny oraz układ krzepnięcia.
Inaczej działa antykoncepcja hormonalna, która jest oparta na hormonach żeńskich.
Hormony zawarte w tabletkach antykoncepcyjnych (tabletki jednoskładnikowe i tabletki dwuskładnikowe), plastrach antykoncepcyjnych czy krążkach antykoncepcyjnych hamują owulację i znacznie ingerują w organizm kobiety.
Właśnie z tego względu konieczna jest konsultacja lekarska, na której zostanie przeprowadzony szczegółowy wywiad.
Przed rozpoczęciem stosowania doustnych środków antykoncepcyjnych może być niezbędne wykonanie badań w kierunku zakrzepicy, raka piersi i jajnika, badań krwi, czy pomiaru ciśnienia tętniczego.
Metody mechaniczne mogą być stosowane bez uprzedniej wizyty u lekarza i nie musisz wykonywać żadnych badań przed ich zastosowaniem (nie zapomnij jednak o badaniach profilaktycznych!).
Metody antykoncepcyjne dostępne bez recepty to:
- prezerwatywa męska,
- prezerwatywa damska,
- gąbka dopochwowa,
- kapturek naszyjkowy,
- diafragma.
W przypadku dwóch ostatnich metod, przed zastosowaniem warto skonsultować się z lekarzem w celu dobrania odpowiedniego rozmiaru.
A jakie jest działanie każdej z wymienionych metod?
Antykoncepcja mechaniczna – prezerwatywa, kapturek naszyjkowy, czy diafragma?
Prezerwatywa męska jest najpopularniejszą metodą antykoncepcji mechanicznej. Jest prosta w użyciu i ogólnodostępna.
Jak działa?
Prezerwatywę zakłada się na prącie będące w stanie erekcji. Zwykle wykonana jest z lateksu i to właśnie ten materiał tworzy barierę dla spermy tak, by nie przedostała się do komórki jajowej kobiety.
Ta metoda nie tylko wykazuje wysoką skuteczność przed nieplanowaną ciążą, ale także chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.
Jedynym minusem jest możliwość zmniejszenia doznać podczas stosunku.
Może mieć na to wpływ grubość prezerwatywy a nawet źle dobrany rozmiar.
Prezerwatywa męska jest zawsze jednorazowego użytku.
Innym rodzajem prezerwatyw są prezerwatywy damskie i jest to kolejna metoda antykoncepcji dostępna bez recepty.
Prezerwatywa damska zwykle wykonana jest z kauczuku lub lateksu.
W jaki sposób działa? Jak ją założyć?
Prezerwatywa dla kobiet jest luźna, cienka i przezroczysta.
Zakłada się ją od wewnętrznej strony pochwy (tam pozostaje część zamknięta), a drugi koniec umieszcza się na zewnątrz pochwy, zakrywając część sromu.
Zewnętrzna część jest otwarta i umożliwia wprowadzenie penisa do pochwy.
Nie da się ukryć, że założenie prezerwatywy damskiej wymaga precyzji. Kobieta może również odczuwać lekki dyskomfort po jej założeniu.
Natomiast prezerwatywa damska wykazuje wysoką skuteczność przed nieplanowaną ciążą i podobnie jak męska forma – chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.
Jeśli zakładasz prezerwatywę damską, Twój partner nie musi już korzystać z męskiej wersji oraz na odwrót.
Zakładanie dwóch prezerwatyw jednocześnie nie jest wskazane.
Oczywiście pamiętaj, że tak jak w przypadku męskiej prezerwatywy – damska wersja jest także jednorazowego użytku.
Inną metodą barierową (mechaniczną) jest kapturek naszyjkowy. To kolejna damska forma antykoncepcji.
Kapturek naszyjkowy jest wykonany z gumy silikonowej klasy medycznej, a jego zadaniem jest zakrycie ujścia szyjki macicy. I właśnie na szyjkę macicy jest zakładany.
Kapturek naszyjkowy jest poszerzany ku dołowi i zawiera pasek ułatwiający wyjmowanie.
Podobnie do kapturka naszyjkowego, działa diafragma.
Diafragma (błona dopochwowa) to gumowy krążek zakończony metalowymi, trudnymi do zagięcia krawędziami.
Jest tak skonstruowana, by zapobiegać wypadaniu a równocześnie z łatwością nakładać się na błonę pochwy.
Diafragma może być wypełniona środkiem plemnikobójczym, co podnosi skuteczność metody antykoncepcyjnej.
Kapturek naszyjkowy oraz diafragma to metody antykoncepcyjne wielokrotnego użytku, dostępne bez recepty.
ALE…
Zanim zdecydujesz się na jedną z tych dwóch form antykoncepcji, skontaktuj się z lekarzem ginekologiem, w celu dobrania odpowiedniego rozmiaru.
Kolejną metodą antykoncepcji, którą otrzymasz bez recepty, jest gąbka dopochwowa.
Gąbkę dopochwową umieszczasz w pochwie, przed ujściem zewnętrznym szyjki macicy.
Gąbka zawiera zagłębienie, do którego przymocowany jest sznurek ułatwiający wyciąganie.
Można powiedzieć, że przypomina tampon, jednak w przeciwieństwie do niego, gąbka nasączona jest środkiem plemnikobójczym.
Dla bezpieczeństwa ważne jest, by nie wyjmować jej wcześniej niż po upływie 12 godzin od ostatniego stosunku.
Możesz odbyć w niej stosunek nawet kilka razy, ale pamiętaj, że po kilkunastu godzinach musisz ja wyjąć i wyrzucić.
Czy stosowanie antykoncepcji, która nie jest przepisywana na receptę, ma jakieś korzyści?
Antykoncepcja bez recepty – czy są jakieś korzyści?
Antykoncepcja, którą możesz kupić „od ręki” to duża wygoda i komfort. Ty decydujesz kiedy jej potrzebujesz – np. jeśli wybierasz prezerwatywę (nie musisz pamiętać o regularnym przyjmowaniu, tak jak o tabletkach antykoncepcyjnych).
W przypadku antykoncepcji hormonalnej, lekarz zwykle przepisuje 3 opakowania na jednej wizycie. Oczywiście ma to swoje uzasadnienie – przy braniu tabletek hormonalnych bardzo ważne jest kontrolowanie stanu zdrowia i wykonywanie regularnych badań.
Jeśli decydujesz się na antykoncepcję mechaniczną, która jest dostępna bez recepty, sam decydujesz ile opakowań prezerwatyw kupisz, a więc jak duży zapas sobie zrobisz.
Masz już dwie korzyści – wolność wyboru i ilości, jaką zakupisz (a wybór jest naprawdę spory).
Do tego dochodzi dostępność – prezerwatywy możesz kupić niemalże wszędzie.
Najważniejszy jest jednak fakt, że antykoncepcja mechaniczna tworzy barierę nie tylko dla plemników, ale także dla chorób przenoszonych drogą płciową.
Zatem kolejna korzyść – ochrona.
A jak z ich skutecznością? Czy antykoncepcja dostępna bez recepty, jest skuteczna?
Każda z wymienionych metod może być stosowana w celu zapobiegania ciąży, jednak ich skuteczność w dużym stopniu zależy od odpowiedniej aplikacji.
Znaczenie ma odpowiedni rozmiar i to, czy zakładasz ją w sposób prawidłowy.
Miej także na uwadze, że np. prezerwatywa może (choć nie musi) pęknąć podczas stosunku lub zostać niechcący uszkodzona, lub przetarta.
Dla bezpieczeństwa przy zakupie zawsze obejrzyj dokładnie pudełko z prezerwatywami – czy nie jest otwarte, uszkodzone, naderwane itp.
I pamiętaj – przed użyciem każdej z metod dokładnie przeczytaj ulotkę i zalecenia producenta.
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
